Πορσελάνινα βάζα με φρέσκα λουλούδια

Παραθέτω, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, μερικά αποσπάσματα από μόνιμη στήλη μεγάλου εβδομαδιαίου free-press:

• Εκπέμπεις ερωτισμό παντού. Δεν ήσουν έτσι... κάτι έχει αλλάξει.
• Δεν τα καταλάβαινα αυτά. Ήθελα ζώδια και ονόματα να καταλάβω... χειροπιαστά πράγματα.
• Έβαλα ένα capri με ένα πουκάμισο, sandals και καπέλο για τον ήλιο.
• Πέρασα την καγκελόπορτα, διέσχισα την καταπράσινη αλέα με τα πανύψηλα δέντρα κι είδα το τεράστιο σπίτι με την κεραμιδένια στέγη και το σιντριβάνι μπροστά του.
• Άνοιξα την τεράστια σκουρόχρωμη πόρτα και αντίκρισα τα λευκά, τέλεια σιδερωμένα λινά σεντόνια στο four poster-bed... με τα μαξιλάρια με τα αρχικά μας.
• ...Άνοιξα τα μάτια μου κι ένα σκιουράκι σκάλιζε το παράθυρο. Ο ανάλαφρος ήχος, και μετά η σιωπή. Η μαγεία του αθόρυβου θορύβου μπορεί να γίνει ενοχλητική όταν είναι τόσο έντονη.
• Κρυώνω... χασμουριέμαι... πονάνε τα κόκαλά μου... και ο ήλιος είναι δυνατός πάνω από τα σύννεφα.
• Οι βόλτες στην Αθήνα... με κουράζουν. Μεγάλωσα.
• Νομίζω ότι δεν αγαπάω πια.
• Οι εικόνες μόνο από πολύ μεγάλους φωτογράφους θα μπορέσουν να μεταφέρουν την αντίδραση του σώματος μέσα από το χαρτί.
• Κάποιες ηλιαχτίδες έχουν ξεφύγει και τις αναζητώ.
• Κάνει κρύο.
• Το τσάι μου σιγοβράζει και ανέχομαι πολλά.
• Οι ηλικίες δεν είναι το χόμπι μου.
• Η ανοχή είναι στο αίμα μου αλλά τα όρια στενά.
• Τα πουλάκια κελαηδούν και θα ξεθάψω τη μουσική μου σύντομα.
• Η Ελλάδα είναι πολύ μεγάλη. Είναι μια χώρα με λαστέξ στην ύφανσή της.

Τα ως άνω αποσπάσματα προέρχονται από τη στήλη της εφημερίδας Lifo που φέρει τον τίτλο "The Knowledge", κολουμνίστ η κυρία Τίνα Δασκαλαντωνάκη. Διαβάζονται κατά προτίμηση με ύφος μελαγχολικό και αφηρημένο, όπως-Αλίκη-Βουγιουκλάκη στο "Δόλωμα" ("η συνείδηση της προχτεσινής νύχτας κυματίζει ακόμα στον ευλαβή παπαφίγκο...").

Δεν ξέρω αν αυτή η maniére γραφής εντάσσεται σε κανένα καινούργιο style, σε κανένα trend από αυτά με τα εξωτικά ονόματα που λανσάρονται κατά καιρούς, εισαγόμενα εξ Εσπερίας: Urban Chic; Metrocolumn; Μεταμοντέρνο ημερολόγιο; Ελεύθερη γραφή;

Όπως και να το λένε αυτό το πράγμα, αδυνατώ να καταλάβω τη χρησιμότητά του. Αδυνατώ να αντιληφθώ σε ποιον απευθύνεται -ή μάλλον, αντιλαμβάνομαι ότι δεν απευθύνεται σε κανέναν, παρά μόνο στην ίδια τη συγγραφέα. Σαν ημερολόγιο ή λεύκωμα ευαίσθητης κορασίδας, φυλαγμένο προσεκτικά σε συρτάρι κλειδωμένο και αρωματισμένο με κλαδάκια λεβάντας.

Κι αυτός ο υπερφίαλος τίτλος: The Knowledge. Η Γνώση. Με "Γ" και "Η" κεφαλαία. Σαν να λέμε, αποστάγματα σοφίας που μας παραχωρεί μεγαλόψυχα μια γυναίκα που έχει φάει τη ζωή με το κουτάλι -και το σούσι με τα chop-sticks στα καλύτερα γιαπωνέζικα ρεστωράν της Νέας Υόρκης.

Με απωθεί αυτός ο αυτοαναφορικός τρόπος γραφής, που μυρίζει τσάι γιασεμί και αγροικίες της αγγλικής επαρχίας του 19ου αιώνα. Θα μου πεις, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, "μην το διαβάζεις ρε φίλε άμα δε σ' αρέσει". Σωστό. Εν μέρει. Γιατί όποιος γράφει δημοσίως, γράφει για να διαβαστεί από άλλους. Και, αν δεν απευθύνεται σε κανέναν, γιατί να διαβαστεί από άλλους;

Απορίες της Παρασκευής. Σε αντίστιξη, παραθέτω ένα απόσπασμα από έναν αγαπημένο μου συγγραφέα:

"Ένα καλό μυθιστόρημα δεν πρέπει να δίνει εξηγήσεις και δεν μπορεί να απολογείται. Οι αναγνώστες δεν δίνουν φράγκο για την αρχαιολογική διαμάχη σχετικά με τον κοινωνικό ρόλο του μυθιστορήματος · για τις διανοητικές ασθένειες του συγγραφέα, την προτίμησή του για τους κομμένους στη μέση και κάθετα ανανάδες, ή για τη γνώμη του σχετικά με την αύξηση της εγκληματικότητας στο Ντητρόιτ. Αν δεν μπορούσα να τα βάλω σε ένα μυθιστόρημα όλα αυτά, ήταν παντελώς άχρηστο να υπάρχουν έξω από αυτό".
Paco Ignacio Taibo II "Το ποδήλατο του Λεονάρντο" (μετάφραση Έφης Γιαννοπούλου).

Και για την αντιγραφή

Χασοδίκης

Ρεξόνα Γράδα

Τη Δευτέρα το βράδυ στην εκπομπή "Μπερζόνα Μπουγάδα" ή κάπως έτσι, η διάσημη δημοσιογράφος και ανκοργούμαν (όπως θα έλεγε και η Ντέπυ Γκολεμά πριν γίνει Ροζίτα Σώκου) Έλλη Στάη φιλοξένησε Εκλεκτούς Προσκεκλημένους σε ένα Στρογγυλό Τραπέζι με θέμα -τι άλλο μέρες πού 'ναι- το Ασφαλιστικό.

Παρακαθήμενοι στο Στρογγυλό Τραπέζι ήταν: η Λιάνα Κανέλλη ("έλα ρε Πανάθα ομαδάρα γαμώ την πουτάνα μου!"), η Μαρία Δαμανάκη ("Να σας εξηγήσω τι έλεγε ο νόμος Ρέππα..."), ο Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης ("μαζεύω ώρες πτήσης για να τσιμπήσω κανένα υφυπουργείο στον επόμενο ανασχηματισμό"), ο Γιάννης Παναγόπουλος, πρόεδρος της ΓΣΕΕ ("νόμος είναι το δίκιο του εργάτη, αρκεί να ψηφίζει ΠΑΣΚΕ"), ο Γιώργος Αυτιάς (προστάτης άγιος της Συνταξούλας του Παππούλη και της Ντοματούλας της Γιαγιάκας), ο Αλέξης Μητρόπουλος (καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο Ανοιχτό Πρωινό Τηλεοπτικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος), ο όμπερσαρφ φύρερ Γιώργος Κύρτσος ("Arbeit macht frei και τους συνταξιούχους να τους πετάξουμε στη θάλασσα για να γίνει ανταγωνιστική η οικονομία"), ενδεχομένως και κάποιοι άλλοι που τώρα μου διαφεύγουν και να με σχωρνάνε.

Η συζήτηση είχε έντονο πολιτικό παλμό και έγινε με αυστηρούς κανόνες και με το σύστημα "μιλάμε όλοι μαζί και δεν ακούγεται κανένας εκτός από την Κανέλλη που ουρλιάζει". Οι Εκλεκτοί Προσκεκλημένοι ανέλυσαν διεξοδικά το νόμο Ρέππα, το νόμο Σιούφα, το νόμο 4000 "περί τεντιμποϊσμού" και το νόμο του Μέρφυ, ενώ η οικοδέσποινα ανκοργούμαν με τη μαχητική και διεισδυτική της ματιά (μαλλί ξανθό μεταξένιο, χαμόγελο λαμπερό περμανάντ και βλέμμα τσακίρικο και αστραφτερό) κουνούσε με νάζι τα χεράκια της και προσπαθούσε να επιβάλλει την τάξη απειλώντας τους ταραξίες με ολοήμερη αποβολή, απουσίες και παραπομπή στο γραφείο του γυμνασιάρχη.

Παρακολούθησα το Στρογγυλό Τραπέζι με μεγάλο ενδιαφέρον για κανένα δεκάλεπτο και με το ένα μάτι ορθάνοιχτο (γιατί το άλλο ήταν σφαλιστό από τη νύστα), ώσπου έκανα ποζ να δω στο τσατ αν είχε έρθει το ντιβέξ και κόλλησε! τά 'χασα όλα!

Δοκίμασα κοντρόλ αλτ ντηλήτ αλλά το τασκ μάνατζερ είχε παγώσει -και τελικά με πήρε ο ύπνος.


-Στη μάνα σου τό 'πες;



Υ.Γ. Για το ασφαλιστικό θα τα πούμε σύντομα...

Δωμάτιο με θέα

Δεν ξέρω αν έχεις αντιληφθεί, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, τη φασαρία που έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι σχετικά με τον αποχαρακτηρισμό και την μελλοντική κατεδάφιση των δύο κτιρίων που βρίσκονται στους αριθμούς 17 και 19 της οδού Διονυσίου Αρεοπαγίτου, στα πέριξ του νέου Μουσείου της Ακρόπολης.

Θα μου έκανε εντύπωση αν έλεγες όχι: πληθώρα δημοσιευμάτων στον τύπο, ειδικά μπλογκ, ηλεκτρονικές καμπάνιες συλλογής υπογραφών, εγκλήσεις και αντεγκλήσεις. Κατά την προσφιλή μας συνήθεια, έχουν διαμορφωθεί δύο απολύτως διακριτά στρατόπεδα: όσοι είναι υπέρ της κατεδάφισης από τη μια, και όσοι είναι κατά από την άλλη.


Το κριτήριο με το οποίο τοποθετούνται οι περισσότεροι, απ' όσο έχω καταλάβει, είναι αισθητικό: αν έχει δηλαδή περισσότερη σημασία "για την πόλη" γενικά να διατηρηθούν οι δύο πολυκατοικίες ως μέρος της σύγχρονης πολιτιστικής μας κληρονομιάς, και ειδικότερα της αρχιτεκτονικής, ή αν προέχει η "απρόσκοπτη οπτική επαφή με τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως" του νέου Μουσείου -όπως αναφέρεται στην υπουργική απόφαση αποχαρακτηρισμού-, ή του εστιατορίου του Μουσείου, όπως ισχυρίζονται οι πολέμιοι της κατεδάφισης.

Μέσα σε όλον αυτόν το σαματά, ετούτο το σημείωμα ίσως και να περισσεύει. Θα ήθελα ωστόσο να επισημάνω μία παράμετρο που μου φαίνεται ότι ξεφεύγει και από τους μεν και από τους δε, και που έχει τη σημασία της.

Οι δύο αυτές πολυκατοικίες δεν ανήκουν στο Δημόσιο. Ανήκουν στους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων τους (για τους οποίους έχω ακούσει ότι είναι "σημαίνοντα πρόσωπα" της κοινωνίας μας, αλλά αυτό δεν έχει απολύτως καμία σημασία). Αυτό σημαίνει ότι αποτελούν ιδιωτική ιδιοκτησία, η οποία προστατεύεται από το Σύνταγμα της χώρας μας.

Για να κατεδαφίσει το Δημόσιο τις πολυκατοικίες δεν αρκεί να τις αποχαρακτηρίσει από διατηρητέες. Πρέπει επίσης να τις απαλλοτριώσει και να αποζημιώσει τους ιδιοκτήτες.

Και εδώ υπάρχει ένα ζήτημα. Γιατί η αναγκαστική απαλλοτρίωση σαν διαδικασία έχει προβλεφθεί, πάλι από το Σύνταγμα, για να αναιρεί την προστασία του δικαιώματος στην ιδιοκτησία: όχι όμως αδιακρίτως, αλλά σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον πρέπει να εξυπηρετηθεί κάποιος σημαντικός σκοπός δημόσιας ωφέλειας.

Το ερώτημα αν η "απρόσκοπτη οπτική επαφή" του Μουσείου με τον ιερό βράχο της Ακροπόλεως αποτελεί η όχι σκοπό δημόσιας ωφέλειας χωράει πολλή κουβέντα -ακόμα περισσότερη αν μιλάμε τελικά για το εστιατόριο του Μουσείου. Ωστόσο, για κάποιον λόγο αυτή η κουβέντα φαίνεται περιττή στους υπέρμαχους της κατεδάφισης -οι οποίοι προτάσσουν το επιχείρημα πως "όλη τη φασαρία την έχουν ξεσηκώσει οι προνομιούχοι ένοικοι των πολυκατοικιών" και ότι "πρέπει να δούμε το μείζον -δηλαδή την εξυπηρέτηση του Μουσείου- και όχι το έλασσον -δηλαδή τη διατήρηση δύο κτιρίων που, ναι μεν είναι ωραία, αλλά όχι τόσο σημαντικά".

Στο απέναντι στρατόπεδο, η λεπτομέρεια αυτή επίσης αποσιωπάται -την ώρα που γίνονται αλλεπάλληλα διαβήματα με σκοπό να ανακληθεί η απόφαση αποχαρακτηρισμού. Οι πολέμιοι της κατεδάφισης -και μεταξύ αυτών η δημοτική παράταξη του Συνασπισμού "Ανοιχτή Πόλη" με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα- παρουσιάζουν την υπόθεση σαν οι μπουλντόζες να βρίσκονται προ των πυλών, και τα κτίρια να είναι υπό κατεδάφιση αύριο-μεθαύριο.

Δεν είναι έτσι. Κατά της απόφασης αποχαρακτηρισμού οι ενδιαφερόμενοι ένοικοι μπορούν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, δηλαδή στο Συμβούλιο της Επικρατείας -και λογικά θα το έχουν ήδη κάνει. Ακόμα κι αν απορριφθεί η προσφυγή τους, θα χρειαστεί νέα απόφαση της Διοίκησης για την απαλλοτρίωση των κτιρίων -κατά της οποίας επίσης μπορούν να προσφύγουν οι κάτοικοι. Ακόμα κι αν απορριφθεί και αυτή η προσφυγή, θα χρειαστεί κι άλλη δίκη για τον καθορισμό της αποζημίωσης, και μετά θα πρέπει να καταβληθεί και η αποζημίωση: όλα αυτά πριν ξεκινήσουν οι μπουλντόζες.

Αυτό σημαίνει, με πρόχειρους υπολογισμούς και με δεδομένους τους γνωστούς ρυθμούς με τους οποίους... χμμμμ... λειτουργεί η Δικαιοσύνη στη χώρα μας, πέντε με έξι χρόνια στην απολύτως καλύτερη περίπτωση -γύρω στη δεκαετία με τα συνηθισμένα μέτρα.

Πέντε με έξι χρόνια είναι πολύς καιρός: μπορεί να αλλάξει η κυβέρνηση, μπορεί να αποδειχθεί στην πράξη ότι το πρόβλημα της οπτικής επαφής του Μουσείου με τον Ιερό Βράχο ή τους ακαλύπτους των πολυκατοικιών δεν είναι πια και τόσο μεγάλο (ας μην ξεχνάμε ότι το Μουσείο δεν έχει ακόμη λειτουργήσει), μπορεί να γίνει και σεισμός και όλα, πολυκατοικίες και Μουσείο, να γίνουν σκόνη. Γιατί λοιπόν τόση ασύμμετρη (για να θυμηθούμε και τον αγαπημένο μας ποιητή Βύρωνα Πολύδωρα) φασαρία για αυτήν την υπόθεση -η οποία, πέρα από όλα τα αισθητικά κριτήρια που προβάλλονται εκατέρωθεν, δεν παύει να είναι μια συνηθισμένη διαφορά μεταξύ ιδιωτών και Δημοσίου, όχι απαραιτήτως σημαντικότερη από άλλες;

Θα αποφύγω να δώσω απάντηση σε αυτό το ερώτημα, Μοναδικέ μου Αναγνώστη. Ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του. Αν πρέπει ντε και σώνει να έχω μια γνώμη κι εγώ για το θέμα, θα προτάξω την επιστημονική μου ιδιότητα και θα επιμείνω στο νομικό κριτήριο έναντι του αισθητικού: το να υπάγουμε τη θέα των Μουσείων -πολύ περισσότερο των εστιατορίων τους- στην έννοια της "δημόσιας ωφέλειας" μου φαίνεται επικίνδυνη νομική ακροβασία, και σε κάθε τέτοια ακροβασία είμαι αντίθετος, γιατί ανοίγει παράθυρα για μελλοντική χρήση από τα οποία μπορεί κάποτε να περάσουν τέρατα.

Κατά τα λοιπά, συνιστώ ψυχραιμία... Και στις δύο πλευρές...

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης

[Την φωτό παραχώρησε ευγενικά ο zoferos mesaionas]

Λογοκρισία στο διαδίκτυο; (μέρος ΙΙΙ)

Ολοκληρώνουμε σήμερα, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, αυτή τη μικρή μελέτη περί διαδικτυακής λογοκρισίας με μερικά γενικότερα συμπεράσματα και επισημάνσεις που καλό θα είναι να κρατήσουμε σε μια άκρη του μυαλού μας για μελλοντική χρήση:

@ Το δικαίωμα στην ελεύθερη έκφραση, αν και απολύτως κατοχυρωμένο, δεν είναι απεριόριστο. Υπόκειται πάντοτε σε κάποιους περιορισμούς, και η γενική αρχή των περιορισμών αυτών είναι ότι το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης του καθενός σταματάει εκεί όπου ξεκινά το δικαίωμα των υπολοίπων στην προστασία της προσωπικότητάς τους από κάθε προσβολή. Στα καθ' ημάς, η γενική αυτή αρχή εξειδικεύεται κυρίως (αλλά όχι μόνον) από τα άρθρα 361 έως 369 του Ποινικού Κώδικα, στα οποία προβλέπονται τα εγκλήματα κατά της τιμής (εξύβριση, απλή και συκοφαντική δυσφήμηση κλπ.).

Σημειωτέον ότι τέτοιοι περιορισμοί υπάρχουν και σε απλούστερες και ηπιότερες μορφές, που κανείς μας δεν θα σκεφτόταν να ορίσει ως λογοκρισία: επί παραδείγματι η σήμανση των τηλεοπτικών προγραμμάτων (ακατάλληλο, κατάλληλο για άνω των 15 κλπ.).

@ Η έννοια της λογοκρισίας κουβαλάει εξαιρετικά αρνητικό φορτίο, και θα πρέπει να σκεφτόμαστε δύο φορές εάν και κατά πόσον εμπίπτει στον ορισμό της ένας οποιοσδήποτε περιορισμός του δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης. Όπως επισήμανε και η niemandsrose στο σχόλιό της στο πρώτο ποστ της σειράς, η λέξη λογοκρισία "πουλάει": αυτός δεν είναι λόγος όμως να την κάνουμε καραμέλα. Από μόνη της η ύπαρξη του διαδικτύου μας δίνει δυνατότητες έκφρασης που ποτέ δεν είχαμε ονειρευτεί: η χρήση αυτών των δυνατοτήτων πρέπει να γίνεται με σύνεση, περίσκεψη και υπευθυνότητα (εδώ μια ενδιαφέρουσα ανάλυση του blogger E-lawyer σχετικά με την "ασυλία των bloggers").

@ Τα τελευταία χρόνια μπήκε στη ζωή μας, και μάλλον για να μείνει, η ευρεία προσφορά ποικίλων διαδικτυακών υπηρεσιών τις οποίες μπορούμε να απολαύσουμε χωρίς να καταβάλλουμε κάποιο χρηματικό αντίτιμο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι υπηρεσίες αυτές είναι δωρεάν: η κάλυψη του κόστους, και το εύλογο κέρδος που επιδιώκει ο πάροχος της υπηρεσίας, θα πρέπει να προκύψουν από αλλού. Επομένως ο πάροχος έχει συμφέρον και θα φροντίσει να διασφαλίσει το καλό όνομα της υπηρεσίας του, προστατεύοντάς την από κακόβουλες ενέργειες των πελατών του. Επίσης, το ότι δεν πληρώνουμε δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε υποχρεώσεις σαν χρήστες απέναντι στον πάροχο της υπηρεσίας.

@ Σε πολλές περιπτώσεις ο πάροχος της υπηρεσίας φέρει ευθύνη για τον τρόπο με τον οποίο εμείς χρησιμοποιούμε τις υπηρεσίες που μας παρέχει. Αυτό είναι ένα ακανθώδες ζήτημα που πρέπει κάποια στιγμή να επιλυθεί: στον κόσμο των εντύπων ΜΜΕ, κατά κανόνα ο εκδότης ευθύνεται για κάθε τι που δημοσιεύεται στο έντυπο, ακόμη και αν δεν αποτελεί επίσημη θέση του εντύπου, ακόμη κι αν εκφράσει δημοσίως αντίθετη θέση. Η λογική αυτή της αντικειμενικής ευθύνης, ελλείψει ειδικότερης ρύθμισης, μπορεί να τύχει εφαρμογής και στο διαδίκτυο, όπου όμως τα μεγέθη είναι ασύγκριτα μεγαλύτερα και οι δυνατότητες ελέγχου αντικειμενικά πιο περιορισμένες (άλλο να ελέγχεις μια εφημερίδα με 64 σελίδες, και άλλο ένα site με 200 εκατομμύρια χρήστες).

@ Η ανωτέρω επισήμανση, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι διαδικτυακές υπηρεσίες τύπου blogger.com, myspace.com κλπ. είναι μεικτές (και μίσθωσης πράγματος -δηλαδή χώρου στους διακομιστές της εταιρείας-, και παροχής υπηρεσιών -των εργαλείων λογισμικού που χρησιμοποιούμε για να "στήσουμε" το περιεχόμενό μας-), οδηγεί τους παρόχους να επιβάλλουν στις συμβάσεις που συνάπτουν με εμάς τους χρήστες όρους εν πολλοίς καταχρηστικούς. Αν διαβάσει κανείς με προσοχή τα διάφορα terms of use, θα εκπλαγεί με το πόσα δικαιώματα παραχωρούμε στους παρόχους. Παρ' όλα αυτά, οι καταχρηστικοί όροι παραμένουν έγκυροι και δεσμευτικοί, εκτός αν κάποιο αρμόδιο δικαστήριο κρίνει το αντίθετο -και πόσοι χρήστες θα προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να βρουν το δίκιο τους;

Ας σημειωθεί ότι οι συμβάσεις αυτές είναι επίσης συμβάσεις προσχώρησης: οι όροι τους τίθενται μονομερώς από τον πάροχο, ενιαίοι για όλους τους πιθανούς χρήστες, και οι τελευταίοι ή τους αποδέχονται ως έχουν στο σύνολό τους, ή αρνούνται την υπηρεσία. Ανάλογα παραδείγματα από τον εξω-δικτυακό κόσμο είναι οι συμβάσεις των καταναλωτικών και λοιπών δανείων, οι εγγυήσεις ηλεκτρονικών συσκευών κλπ., και γνωρίζουμε οι περισσότεροι πόσα προβλήματα έχουν δημιουργηθεί με τέτοιου είδους συμβάσεις.

@ Όλες οι παραπάνω επισημάνσεις συγκλίνουν σε ένα γενικό συμπέρασμα: ο χώρος του διαδικτύου, μάλλον ο ταχύτερα και ευρύτερα αναπτυσσόμενος χώρος ανθρώπινης δραστηριότητας σήμερα, δεν διαθέτει τα κατάλληλα εργαλεία ρύθμισης των καινούργιων μορφών εννόμων σχέσεων που δημιουργεί. Τα παραδοσιακά δικαιικά εργαλεία αποδεικνύονται ανεπαρκή, και η μεταφορά τους στον ηλεκτρονικό κόσμο προβληματική. Αργά ή γρήγορα, το άναρχο Internet που γνωρίσαμε και γνωρίζουμε μέχρι σήμερα θα χρειαστεί να αλλάξει μορφή -να αποκτήσει "αρχές". Η διαδικασία δεν θα είναι εύκολη, αλλά κάποια στιγμή θα την περάσουμε, και θα πρέπει να προετοιμαστούμε γι' αυτήν την αλλαγή: στο μεταξύ, κρούσματα "λογοκρισίας" (αλλά και λογοκρισίας) θα βλέπουμε όλο και συχνότερα.

Και μ' αυτό κλείνω το θέμα από την πλευρά μου, μεταφορικά βεβαίως γιατί το θέμα αυτό έχει μόλις ανοίξει. Και περιμένω τις απόψεις και τους προβληματισμούς σου...

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης



Υ.Γ.: Ευχαριστώ τη samiamidi που μου επέτρεψε να χρησιμοποιήσω τις ηλεκτρονικές απεικονίσεις των έργων της.

Λογοκρισία στο διαδίκτυο; (μέρος ΙΙ)

Πάμε να δούμε σήμερα την περίπτωση samiamidi, στην οποία υπάρχουν κάποιες -σημαντικές κατά τη γνώμη μου- διαφορές από αυτήν του Πρέζα TV, που την κάνουν κάπως πιο περίπλοκη.

Εδώ ο πάροχος της υπηρεσίας είναι το myspace.com, το οποίο στους δικούς του ToU αναφέρει μεταξύ άλλων ότι απαγορεύεται η δημοσίευση φωτογραφιών που περιέχουν γυμνό (nudity), καθώς και κάθε άλλου τύπου περιεχομένου (content) που περιέχει γυμνό.

Τα δύο επίμαχα έργα της samiamidi απεικονίζουν μεταξύ άλλων γυμνό γυναικείο στήθος, οπότε εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι η δημιουργός/χρήστης παραβιάζει τους όρους χρήσης της υπηρεσίας.

Είναι όμως έτσι;

Κατ' αρχάς, πρέπει να ορίσουμε τι εννοούμε ως "γυμνό": δεν είναι τόσο αυτονόητο όσο φαίνεται. Μπορεί εμείς να έχουμε στο μυαλό μας ότι "γυμνό" είναι τα ακάλυπτα γεννητικά όργανα και το ακάλυπτο γυναικείο στήθος, αλλά κατά κυριολεξία στην ίδια έννοια περιλαμβάνεται και κάθε άλλο ακάλυπτο σημείο του σώματος, όπως η πλάτη, η κοιλιά, τα χέρια, τα πόδια. Υπό αυτήν την έννοια, θα μπορούσε να περιληφθεί στην κατηγορία του "γυμνού" και η οποιαδήποτε φωτογραφία από τις καλοκαιρινές μας διακοπές, που μας δείχνει στην παραλία με μαγιώ. Και πράγματι, σε ορισμένες κοινωνίες η δημοσίευση τέτοιων φωτογραφιών είναι απαγορευμένη, τουλάχιστον για τις γυναίκες.

Επομένως, αν εφαρμόσουμε μια κυριολεκτική ερμηνεία του όρου "γυμνό", καταλήγουμε σε υπερβολική διεύρυνση της απαγόρευσης (με τα μέτρα και σταθμά των δυτικών κοινωνιών, τουλάχιστον). Άρα πρέπει να προσφύγουμε σε μία τελολογική ερμηνεία, να ψάξουμε δηλαδή να βρούμε τον σκοπό της συγκεκριμένης διάταξης των ToU -που προφανώς δεν είναι να απαγορεύσει κάθε απεικόνιση ακάλυπτου μέρους του σώματος, αλλά μόνον αυτές που είναι χυδαίες ή προσβλητικές. Ας το κρατήσουμε αυτό στο μυαλό μας για πιο μετά.

Δεύτερο ζήτημα: είναι το ίδιο πράγμα μια φωτογραφία γυμνού και μια φωτογραφία ενός ζωγραφικού (ή γλυπτικού, ή χαρακτικού, ή άλλου εικαστικού) έργου που αναπαριστά γυμνό; Αν σου φαίνεται Μοναδικέ μου Αναγνώστη ότι παίζω με τις λέξεις, σε διαβεβαιώ πως δεν είναι έτσι: η απάντηση στο ερώτημα αυτό θέλει πολλή προσοχή. Αν απαντήσουμε "ναι", τότε αποδεχόμαστε πως στην απαγόρευση εμπίπτει και αυτή η εικόνα:

και αυτή:

και αυτή:

Και τότε το πράγμα αρχίζει λίγο να ξεχειλώνει.

Ενώ λοιπόν η πρώτη ανάγνωση μάς υποδεικνύει ότι η samiamidi παραβίασε τους ToU της υπηρεσίας, αν το ξεψαχνίσουμε λίγο προκύπτει ότι η "παραβίαση" αυτή δεν είναι και τόσο ξεκάθαρη: η χρήστης samiamidi μπορεί εύλογα να ισχυριστεί ότι θεώρησε, με βάση τις αντιλήψεις που επικρατούν στον δυτικό κόσμο όπου ζει, πως η ανάρτηση των συγκεκριμένων έργων δεν παραβιάζει τους όρους χρήσης.

Το myspace.com, από την πλευρά του, που έκρινε το αντίθετο, προχώρησε σε μία ερμηνεία της σύμβασης που διευρύνει υπερβολικά -κατά τη γνώμη μου- τα όρια της απαγόρευσης. Το κριτήριό του δεν μπορεί να θεωρηθεί αμιγώς νομικό, όπως στην περίπτωση του Πρέζα TV, αλλά είναι βασικά ηθικό και αισθητικό.

Και εδώ ακριβώς αρχίζουν τα ζόρικα: γιατί ο νόμος είναι ένας, και είναι ίδιος για όλους, αλλά η αισθητική και η ηθική είναι αλλιώτικη για τον καθένα: άλλη η δική μου, άλλη η δική σου, άλλη της samiamidi, άλλη του χρήστη Τζερεμάια από το Οχάιο, USA, που μπορεί να είναι, ξέρω 'γω, πρεσβυτεριανός και να μην εγκρίνει τέτοια θεάματα, και άλλη του μουλά Ομάρ. Ποια από όλες θα υιοθετηθεί;

Με βάση τα παραπάνω, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η περίπτωση samiamidi τελικά συνιστά λογοκρισία: ο πάροχος της υπηρεσίας δεν εφάρμοσε (ως όφειλε) αυστηρά νομικά κριτήρια για να προχωρήσει στη διαγραφή των επίμαχων έργων, αλλά προχώρησε σε μια ερμηνεία των διατάξεων της σύμβασης που τον συνδέει με την χρήστη, η οποία διευρύνει υπερβολικά τα όρια της απαγόρευσης, πέρα από τα συνήθη για το νομικό κεκτημένο τόσο του χρήστη όσο και του παρόχου. Και τελικά εφάρμοσε εξωνομικά κριτήρια, κριτήρια ηθικά και αισθητικά, που καταλήγουν να περιορίζουν υπέρμετρα το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης του δημιουργού.

Μία σημαντική διαφορά των δύο υποθέσεων είναι η εξής: Στην περίπτωση του Πρέζα TV, έχουμε ένα μπλογκ στην ελληνική γλώσσα, από Έλληνα χρήστη, που δημοσιεύεται στην Ελλάδα από ελληνικό site: είναι προφανές ότι εφαρμοστέο δίκαιο είναι το ελληνικό, για την ερμηνεία του οποίου τα εργαλεία είναι γνωστά και προσβάσιμα και στα δύο μέρη. Αντίθετα το myspace.com είναι μια διεθνής υπηρεσία, με πάνω από 200 εκατομμύρια χρήστες σε όλον τον κόσμο: στους ToU του ορίζει ως εφαρμοστέο το δίκαιο της Πολιτείας της Καλιφόρνια, με βάση το οποίο κάποια πράγματα μπορεί να επιτρέπονται και να θεωρούνται απολύτως θεμιτά, ενώ τα ίδια πράγματα μπορεί σε άλλες χώρες (π.χ. στη Σαουδική Αραβία) να είναι απαγορευμένα. Και ο μεν πάροχος αυτό μπορεί να το γνωρίζει και να θέλει να το σεβαστεί, είναι όμως εξωφρενική η απαίτηση να κάνει το ίδιο και ο χρήστης (που βέβαια δεν μπορεί να γνωρίζει τη νομοθεσία όλου του πλανήτη...).

Μία ενδιαφέρουσα ομοιότητα είναι ότι και στις δύο περιπτώσεις οι πάροχοι πρώτα επενέβησαν (με το χασαπομάχαιρο), μετά ενημέρωσαν τους χρήστες: είχαν βέβαια αυτό το δικαίωμα, με βάση τους ToU. Θα μπορούσαν πάντως, και κατά τη γνώμη μου θα όφειλαν, να ενημερώσουν τους χρήστες πριν παρέμβουν, να τους δώσουν τη δυνατότητα να συμμορφωθούν μόνοι τους ή έστω να ακούσουν τις απόψεις τους.

Η συμπεριφορά αυτή των παρόχων μπορεί να θεωρηθεί καταχρηστική, υπό την έννοια του άρθρου 281 του ελληνικού Αστικού Κώδικα: "Η άσκηση του δικαιώματος απαγορεύεται αν υπερβαίνει προφανώς τα όρια που επιβάλλουν η καλή πίστη ή τα χρηστά ήθη ή ο κοινωνικός ή οικονομικός σκοπός του δικαιώματος" (παρόμοιες διατάξεις υπάρχουν και στα δίκαια πολλών άλλων χωρών).

Το πρόβλημα με την έννοια της κατάχρησης δικαιώματος είναι ότι αποτελεί μια "βαλβίδα ασφαλείας" του δικαιικού συστήματος ενός κράτους, και γι' αυτόν ακριβώς το λόγο δεν είναι μια έννοια επακριβώς καθορισμένη: το περιεχόμενό της διαμορφώνεται δυναμικά μέσα στον χρόνο, κυρίως με τις αποφάσεις των δικαστηρίων που κρίνουν καταχρηστική τη μία ή την άλλη συμπεριφορά στα πλαίσια μιας έννομης σχέσης.

Αν διαβάσουμε προσεκτικά τους εκάστοτε ToU, θα διαπιστώσουμε πολλές διατάξεις που θα μπορούσαν να θεωρηθούν -κατά τη γνώμη μου είναι- καταχρηστικές. Και εδώ, δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία προστασία του χρήστη από αυτές, εκτός και αν ο χρήστης αποφασίσει να προσφύγει στα δικαστήρια, αψηφώντας το κόστος και την ταλαιπωρία, και χωρίς βεβαιότητα για το αποτέλεσμα. Κι έτσι ανακύπτει το μεγάλο θέμα της έλλειψης ενός ειδικού ρυθμιστικού πλαισίου για τις νέες δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο διαδίκτυο, για τη ρύθμιση των οποίων τα παραδοσιακά δικαιικά εργαλεία αποδεικνύονται ανεπαρκή. Αυτό το θέμα όμως, καθώς και μερικά ακόμη γενικότερα συμπεράσματα, θα το δούμε αύριο, Μοναδικέ μου Αναγνώστη...

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης

Λογοκρισία στο διαδίκτυο; (μέρος Ι)

Περίπτωση πρώτη: Ο γνωστός μπλόγκερ Πρέζα TV, που εκτός από το ιστολόγιό του στο blogger.com διατηρούσε και παράλληλο μπλογκ στο athensvoice.gr, κάποια στιγμή τον Σεπτέμβριο είδε αυτό το παράλληλο μπλογκ του να εξαφανίζεται από το διαδίκτυο χωρίς προειδοποίηση. Κατήγγειλε το περιστατικό ως λογοκρισία και στη συνέχεια έλαβε ενημερωτικό e-mail από τον πάροχο (athensvoice.gr) ότι το μπλογκ του απενεργοποιήθηκε διότι είχε παραβιάσει τους όρους χρήσης της υπηρεσίας, με αποτέλεσμα κάποιοι τρίτοι θιγόμενοι να προσφύγουν στη δικαιοσύνη εναντίον του παρόχου.

Περίπτωση δεύτερη: Η χρήστης του γνωστού site κοινωνικής δικτύωσης (social networking) myspace.com με το ψευδώνυμο samiamidi ανάρτησε στο προφίλ της που διατηρεί στο πιο πάνω site τις φωτογραφίες δύο ζωγραφικών της έργων (μελάνι και ακρυλικό σε χαρτόνι) που παρατίθενται αμέσως πιο κάτω. Κάποιος άλλος χρήστης του site κατήγγειλε στον διαχειριστή του τις φωτογραφίες αυτές ως παραβαίνουσες τους όρους χρήσης της υπηρεσίας. Το myspace.com μπήκε στον λογαριασμό της samiamidi και διέγραψε τις επίμαχες φωτογραφίες, στέλνοντάς της κατόπιν ενημερωτικό e-mail για την ενέργειά του και προειδοποιώντας την ότι σε περίπτωση υποτροπής θα απενεργοποιήσει τον λογαριασμό της.

[κλικ για μεγέθυνση]

Με αφορμή τα δύο παραπάνω πρόσφατα περιστατικά, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, θα ξεκινήσουμε σήμερα μια συζήτηση σχετικά με το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης και τη λογοκρισία στο διαδίκτυο. Θα προσπαθήσω να αποφύγω τις πολλές νομικούρες, αλλά ζητάω την κατανόησή σου γιατί οπωσδήποτε θα χρειαστούν μερικές...

Λογοκρισία: ο προληπτικός ή κατασταλτικός έλεγχος που ασκεί μια εξουσία στα μέσα ενημέρωσης, στα έργα του γραπτού λόγου, τα θεάματα, τα δημιουργήματα της τέχνης, με σκοπό να εμποδιστεί η διάδοση πληροφοριών και ιδεών αντίθετων προς τις αρχές και τις επιδιώξεις της (Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη, Δ' έκδοση).

Κατά τη γνωστή διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια wikipedia, ο έλεγχος αυτός δεν είναι απαραίτητο να ασκείται από κάποια εξουσία, αλλά μπορεί να ασκείται και από ιδιώτες. Ο ορισμός δηλαδή της λογοκρισίας είναι ευρύτερος (ελληνική και αγγλική έκδοση).

Η πρακτική της λογοκρισίας δεν είναι καινούργια: ήδη από αιώνες η Καθολική Εκκλησία πραγματοποιούσε προληπτικό έλεγχο των υπό έκδοση βιβλίων για να ελέγξει αν περιείχαν ιδέες αντίθετες με την καθολική πίστη και το δόγμα, και απαιτούνταν η έγκριση του επισκόπου (το λεγόμενο "imprimatur") για να οδηγηθεί το βιβλίο στο τυπογραφείο -πρακτική που επιβιώνει και στις ημέρες μας, αν και περιορισμένη.

Σε κάθε περίπτωση, βλέπουμε από τους παρατιθέμενους ορισμούς ότι η έννοια της λογοκρισίας προϋποθέτει μια διπολική σχέση ελεγκτή-ελεγχόμενου, όπου ο ελεγκτής μπορεί να είναι είτε κάποια αρχή που ασκεί εξουσία, είτε κάποιος ιδιώτης (π.χ. ΜΜΕ).

Επομένως, το πρώτο ζητούμενο είναι να ελέγξουμε αν μία τέτοια σχέση υπάρχει στις δύο περιπτώσεις που πήραμε σαν παράδειγμα. Αν δηλαδή οι πάροχοι των υπηρεσιών (athensvoice.gr, myspace.com) λειτουργούν στην προκειμένη περίπτωση σαν ελεγκτές του περιεχομένου που δημιουργούν οι χρήστες, είτε πρόκειται για κείμενο είτε για εικαστικά.

Όπως γνωρίζουμε όλοι όσοι χρησιμοποιούμε το blogger.com (ή θα έπρεπε να γνωρίζουμε) και άλλα παρόμοια site που προσφέρουν υπηρεσίες φιλοξενίας περιεχομένου -συνήθως δωρεάν-, για να κάνουμε χρήση των υπηρεσιών αυτών απαιτείται προηγουμένως να δημιουργήσουμε έναν λογαριασμό στο εκάστοτε site. Για να μας επιτραπεί να ανοίξουμε τον λογαριασμό αυτό, πρέπει οπωσδήποτε να αποδεχτούμε τους όρους χρήσης της υπηρεσίας (Terms of Use, εφεξής ToU), οι οποίοι συνήθως είναι κρυμμένοι πίσω από κάποια σχετική παραπομπή.

Όποιος κάνει κλικ στην παραπομπή καταλήγει σε ένα μακροσκελές κείμενο γραμμένο σε νομική γλώσσα, ακατανόητη εν πολλοίς για τους περισσότερους (τα λεγόμενα legalese). Λίγοι μπαίνουν στον κόπο να το διαβάσουν μέχρι τέλους, οι πιο πολλοί το προσπερνάνε με μια ματιά: κι όμως, αυτό το κείμενο αποτελεί μια σύμβαση, τους όρους της οποίας αποδεχόμαστε και την "υπογράφουμε" τη στιγμή που πατάμε το κουμπάκι "accept".

Καθώς οι υπηρεσίες αυτού του είδους καθιερώθηκαν αρχικά στο διαδίκτυο από site με έδρα στις ΗΠΑ, οι συμβάσεις αυτές αντανακλούν την επιρροή τους από το αμερικανικό δίκαιο περί αστικής ευθύνης (εν συντομία, περί του δικαιώματος διεκδίκησης αποζημίωσης σε περίπτωση προσβολής κάποιου θιγόμενου από αυτόν που τον θίγει), ακόμα και αν ο πάροχος της υπηρεσίας είναι μια ελληνική εταιρεία. Οι όροι των συμβάσεων αυτών συχνά έχουν δρακόντειο χαρακτήρα, δεν είναι διαπραγματεύσιμοι και επιφυλάσσουν στον πάροχο πολύ εκτεταμένα δικαιώματα προκειμένου να διασφαλίσει την τήρησή τους (και να μην διακινδυνεύσει μια πιθανή εμπλοκή με τη δικαιοσύνη).

Ανάμεσα στα δικαιώματα αυτά, εκείνο που θα μας απασχολήσει εδώ είναι το δικαίωμα του παρόχου να καταγγείλει τη σύμβαση και να καταργήσει τον λογαριασμό του χρήστη που καταστρατηγεί με τη συμπεριφορά του (δηλαδή με το περιεχόμενο που "ανεβάζει") τους όρους της σύμβασης. Ενίοτε μάλιστα -και στις περιπτώσεις των δύο παραδειγμάτων- ο πάροχος επιφυλάσσει στον εαυτό του και το δικαίωμα να παρέμβει στον λογαριασμό του χρήστη και να διαγράψει το επίμαχο περιεχόμενο.

Αρκετά με τη θεωρία για την ώρα, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, ας δούμε πώς μεταφράζονται τα ανωτέρω στην πράξη:

Στην περίπτωση του Πρέζα TV: ο πάροχος athensvoice.gr με τους ToU απαγορεύει μεταξύ άλλων "την ανάρτηση, δημοσίευση, ..... περιεχομένου που είναι παράνομο, .... προσβλητικό, ....δυσφημιστικό, χυδαίο, .... υβριστικό, .... ή άλλως αποδοκιμαστέο, παραβιάζει την προσωπικότητα και τα προσωπικά δεδομένα άλλων, προκαλεί συναισθήματα μίσους, ή/και οποιοδήποτε άλλο συνιστάμενο ποινικό αδίκημα". Δεν έχω υπ' όψη μου το επίμαχο δημοσίευμα που προκάλεσε την αντίδραση του παρόχου, αλλά με μια ματιά στο blog του Πρέζα TV ο καθένας διαπιστώνει ότι υπάρχουν πάμπολλα δημοσιεύματα που εμπίπτουν στην περιγραφή: ο Πρέζα έχει επιλέξει ένα συγκεκριμένο ύφος γραφής και χρησιμοποιεί πολύ συχνά όρους οι οποίοι είναι αναμφίβολα υβριστικοί -υποθέτω ότι τη διαπίστωση αυτή δεν την αμφισβητεί ούτε ο ίδιος. Το αν αυτό είναι δικαίωμά του ή όχι, και σε ποιο βαθμό, θα το δούμε παρακάτω.

Κατά συνέπεια, ο Πρέζα έχει παραβιάσει τους όρους χρήσης της υπηρεσίας που ο ίδιος αποδέχτηκε όταν άνοιγε λογαριασμό σε αυτήν, και ο πάροχος έκανε χρήση των δικαιωμάτων που είχε επιφυλάξει για τον εαυτό του μέσω της σύμβασης και την κατήγγειλε, "κατεβάζοντας" έτσι ολόκληρο το μπλογκ του Πρέζα από το site του.

Διαπίστωση πρώτη: προληπτικός έλεγχος δεν ασκήθηκε, εφόσον το επίμαχο δημοσίευμα αναρτήθηκε. Κανείς δεν ζήτησε από τον Πρέζα να ελέγξει τα γραφόμενά του για να επιτρέψει ή όχι την ανάρτησή τους -και πιθανότατα, αν δεν είχε συμβεί να θιγεί κάποιος και να διαμαρτυρηθεί στον πάροχο, το μπλογκ θα ήταν ακόμη στη θέση του.

Διαπίστωση δεύτερη: κατασταλτικός έλεγχος ασκήθηκε, εφόσον το μπλογκ απενεργοποιήθηκε εκ των υστέρων. Ο λόγος όμως που υπήρξε αυτή η αντίδραση του παρόχου δεν ήταν η διαφωνία του με τα γραφόμενα του Πρέζα, ούτε η προσπάθεια να μη διαδοθούν ιδέες αντίθετες προς τις αρχές του athensvoice.gr, αλλά το γεγονός ότι ο Πρέζα με τα δημοσιεύματά του παραβίαζε -κατά τρόπο αναμφισβήτητο, θα έλεγα- τους ToU.

Υπάρχει ιεραρχική σχέση ελεγκτή-ελεγχομένου μεταξύ Πρέζα TV και athensvoice.gr; Κατ' αρχήν όχι -ωστόσο το δεύτερο έχει επιφυλάξει στον εαυτό του το δικαίωμα να ελέγχει κατά την κρίση του το περιεχόμενο που αναρτά ο πρώτος προκειμένου να διαπιστώσει αν συμμορφώνεται με τους ToU, και κατά συνέπεια αν συντρέχει λόγος καταγγελίας της σύμβασης ή όχι.

Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η περίπτωση αυτή δεν συνιστά λογοκρισία. Πρόκειται για μια σύμβαση μεταξύ δύο ιδιωτών, ο ένας εκ των οποίων παραβιάζει τους όρους της και έχει εκχωρήσει στον άλλον το δικαίωμα να καταγγείλει τη σύμβαση γι' αυτήν ακριβώς την παραβίαση, και μάλιστα χωρίς προειδοποίηση (αυτό το τελευταίο θα το ξαναδούμε παρακάτω).

Στο συμπέρασμα αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι το μπλογκ του Πρέζα TV στο athensvoice.gr ήταν από τα παλαιότερα και -όπως αναφέρει ο ίδιος- από αυτά με τον μεγαλύτερο αριθμό δημοσιεύσεων (546): αν το athensvoice.gr ήθελε όντως να λογοκρίνει τον ιστολόγο για τις ιδέες του, λογικά θα το είχε πράξει νωρίτερα.

Βάζω εδώ μια άνω τελεία, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, και θα συνεχίσουμε αύριο με την περίπτωση samiamidi. Θα δούμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις και θα εξετάσουμε τα ευρύτερα ζητήματα που προκύπτουν καθημερινά σε σχέση με την ελευθερία της έκφρασης στο διαδίκτυο και τα όριά της.

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης

Το πλαστό το πασαπόρτι

Πήγα την περασμένη εβδομάδα να βγάλω καινούργιο διαβατήριο. Δεδομένου ότι τα παλιά καταργήθηκαν εν μία νυκτί, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, και ότι δεν έχω νέου τύπου ταυτότητα, ήθελα από καιρό να ανανεώσω ένα από τα δύο, ώστε να μπορώ (αν προκύψει) να ταξιδέψω στο εξωτερικό.

Λόγω της εποχής, περίμενα ότι θα αντιμετωπίσω στίφη Νεοελλήνων που, εν όψει χριστουγεννιάτικου ρεβεγιόν στη Βιέννη/το Λονδίνο/τη Ρώμη θα έτρεχαν στα αστυνομικά τμήματα -βρέθηκα όμως μπροστά στην ευχάριστη έκπληξη μιας άδειας αίθουσας αναμονής, και εξυπηρετήθηκα μέσα σε λίγα λεπτά: αίτηση, φωτογραφίες, παράβολα (το όλον 76,40 ευρά), "περάστε την Παρασκευή να το παραλάβετε".

Τελικά το παρέλαβα σήμερα -και μόλις το είδα με πιάσανε τα γέλια. Στο εξώφυλλο, από τη μέσα μεριά, γκραβούρα: "Ο Περικλής αγορεύων από της Πνυκός – Perikles makes a speech in Pnyka". Και πιο μέσα, σε κάθε δισέλιδο, έντυπες παραστάσεις με κυκλαδικά ειδώλια, την Κνωσσό, το Δίσκο της Φαιστού, την αφή της Ολυμπιακής φλόγας, την (απαραίτητη) Βεργίνα, τη Μονή Σίμωνος Πέτρας, το Γιοφύρι της Άρτας και τη Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου (στην ίδια σελίδα τα δύο τελευταία -για να δείξουμε πόσο προοδεύσαμε βρε παιδί μου).

Υποτίθεται ότι το νέου τύπου πασαπόρτι ενσωματώνει πρωτοποριακές τεχνολογίες, βιομετρικά δεδομένα, ειδικό τσιπάκι ασφαλείας, διπλό διαφορικό, αυτόματο θερμοστάτη και επαναφορτιζόμενο δραπανοκατσάβιδο -λεπτομέρειες εδώ. Εμένα πάντως μου θύμισε κάτι παμπάλαιες αφίσες του ΕΟΤ, που τις βλέπουμε ακόμα να κρέμονται στους τοίχους δημοσίων υπηρεσιών (πριν την καμπάνια "Live your myth in Greece" με τα συρτάκια, τις αστακομακαρονάδες και τους χαμογελαστούς ταξιτζήδες).

Ως εκ της φύσεώς του, το διαβατήριο είναι ένα έγγραφο με περιορισμένη χρήση, αυτοί δε που συνήθως το ξεφυλλίζουν είναι υπάλληλοι που βλέπουν εκατοντάδες ίσως διαβατήρια την ημέρα και είναι μάλλον απίθανο να ξοδέψουν πάνω από μερικά δευτερόλεπτα για να θαυμάσουν την πολιτιστική μας κληρονομιά, τυπωμένη με σέπια αποχρώσεις πάνω σε γαλάζιες σελιδούλες με μέγεθος 12x8 εκατοστά.

Οπότε, δεν αντιλαμβάνομαι σε τι εξυπηρετεί όλο αυτό το artwork, Μοναδικέ μου Αναγνώστη. Για το οποίο -παρεμπιπτόντως- υποθέτω ότι πληρώνουμε και κάτι τις παραπάνω (το Ελληνικό Δημόσιο μας χρεώνει το βιβλιάριο 45 ευρώ). Εκτός αν πρόκειται για δαιμόνια στοχευμένη καμπάνια του Υπουργείου Τουρισμού, προκειμένου να δελεάσει τους υπαλλήλους στον έλεγχο διαβατηρίων απανταχού της γης να επισκεφτούν την όμορφη χώρα μας με το ένδοξο παρελθόν και το αβέβαιο μέλλον...

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης


[βιντεοπαρουσίαση του νέου διαβατηρίου -ναι! ναι! και τέτοια διαθέτουμε- εδώ]

Στιγμιότυπα: Πειραιάς, σήμερα

Το Ειρηνοδικείο του Πειραιά βρίσκεται στην οδό Νικήτα, έναν στενό πεζόδρομο κάθετο στη Δημητρίου Γούναρη, τρία λεπτά με τα πόδια από τον σταθμό του Ηλεκτρικού.

Η σύντομη διαδρομή από τον σταθμό (που είναι από μόνος του αξιοθέατο) μέχρι το Ειρηνοδικείο προσφέρει προς τέρψιν των οφθαλμών του διαβάτη τα εξής: φύλλα παστού βακαλάου Ισλανδίας, φρέσκες τσιπούρες, καπνιστές ρέγγες, τσάι του βουνού, ρίγανη, ξύλα κανέλλας σε όλα τα μεγέθη, σφουγγάρια.

Μπαίνοντας στον πεζόδρομο της Νικήτα, συναντάς μακρά σειρά καταστημάτων, όπως: Εμπόριο πλαστικών ειδών "Παυλίδης" (χαλάκια, πατάκια, κουρελούδες όλων των μεγεθών και χρωμάτων, "ελαιόπανα-τραπεζομάνδηλα"), κηροπλαστείον Σιαδήμας (πλήρης συλλογή από κηροπήγια, μανουάλια και καντηλέρια, αραδιασμένα αστραφτερά έξω από το μαγαζί), κατάστημα παιχνιδιών-εποχιακών (πλαστικά έλατα, μπαλίτσες, γιρλάντες), εσώρουχα "Νέφη" ("3 κυλότες 3 ευρώ"), αποθήκη χαρτικών "Μπρόλιας" (χαρτιά υγείας και κουζίνας για κάθε γούστο και σε οικονομικές συσκευασίες). Κόσμος μπαίνει, κόσμος βγαίνει, ψωνίζει, κουβεντιάζει, μαλώνει. Ένα πολύχρωμο και πολύβουο παζάρι.

Έφτασα νωρίτερα και στάθηκα έξω από το Ειρηνοδικείο να κάνω ένα τσιγάρο και να χαζέψω το σούσουρο. Με πλησιάζει μικροκαμωμένος ηλικιωμένος κύριος, χαμογελαστός, με σακάκι-γραβάτα ατσαλάκωτα μεν, που όμως ήταν της μόδας όταν ο Νταλάρας έκανε τα πρώτα του βήματα στο πάλκο: "Πολύ καλημέρα σας καλέ μου κύριε! Ονομάζομαι Δ.Α. εκ Σαντορίνης. Μη φοβάστε, δεν θέλω να σας ζητήσω τίποτα. Εγώ ξέρετε μιλάω στον κόσμο για όλα αυτά τα θέματα που πρέπει να μας απασχολούν στην εποχή μας, όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας -δεν νομίζετε ότι πρέπει να μας προβληματίζουν; Ξέρετε όμως, η Εκκλησία έχει δώσει τις απαντήσεις! Να σας δώσω ένα φυλλάδιο...". Του χαμογελάω ευγενικά, του εύχομαι καλημέρα, νά 'ναι καλά, και τον ξεφορτώνομαι διακριτικά.

Αυτός είναι ένας από τους βασικούς λόγους που ετούτη η δουλειά μου αρέσει, Μοναδικέ μου Αναγνώστη: η ποικιλία, οι αλλαγές παραστάσεων, η δυνατότητα για σουλάτσο μέσα στην πόλη, οι ευκαιρίες για παρατήρηση της πλούσιας κοινωνικής πανίδας που διαθέτει τούτο το ταλαίπωρο λεκανοπέδιο.

Αυτή η πόλη μας σκοτώνει σιγά-σιγά, μας εκνευρίζει, μας ταλαιπωρεί -αλλά, από την άλλη, μερικές φορές πόσο μας διασκεδάζει...

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης

(φωτογραφία: Μ.Π.)

Δεκάτη εβδόμη Νοέμβρη...

Κρατάω το στόμα μου κλειστό
Τα χείλη μου ματώσανε
Κι αυτοί που μας προδώσανε
Ανέραστοι να μείνουν
Κουφάλες, δεν ξοφλήσαμε,
Αυτό έχω μόνο να τους πω,
Τα όνειρα των εραστών
Δε σβήνουν...

Οι πασίγνωστοι στίχοι είναι από το τραγούδι του Διονύση Τσακνή "Νοέμβρης '90 (Δεκαεπτά χρόνια μετά)" -σήμερα, άλλα 17 χρόνια μετά...

Είμαι ντεμοντέ, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, το ξέρω -ποιος ακούει Τσακνή σήμερα; Δεν με νοιάζει όμως.

Τους αγαπάω αυτούς τους στίχους. Κι ας είναι λίγο "συνθηματικοί", κι ας ακούγονται ίσως λίγο μελό. Εμένα μου αρέσουν.

Και τι υπέροχη κατάρα, "αυτοί που μας προδώσανε / ανέραστοι να μείνουν...". Και μετά, μια ασεβής κιθάρα...

Στο αφήνω να το ακούσεις και σε χαιρετώ

Χασοδίκης

Το Γαλατικό Χωριό (reloaded)

Έτος 2007. Όλη η Ελλάδα βρίσκεται υπό νεοδημοκρατική κατοχή. Όλη; Όχι! Κάπου στο Τσιμεντένιο Δάσος της Χαριλάου Τρικούπη, ένα μικρό χωριό αντιστέκεται ακόμη και θα αντιστέκεται για πάντα στους νεοδημοκράτες εισβολείς. Και η ζωή δεν είναι εύκολη για τους γαλάζιους λεγεωνάριους που φρουρούν τα οχυρά του Μαξιμουόρουμ και του Κοινοβουλόρουμ (όχι ότι είναι και πολύ δύσκολη, εδώ που τα λέμε...).

Ας γνωρίσουμε μερικούς από τους ήρωές μας:

Παπαντρίξ
Ο μικρός παμπόνηρος πολεμιστής με τα κομψά μουστάκια είναι ο αναμφισβήτητος (;) ηγέτης και αρχηγός του μικρού πασοκικού χωριού. Μετά από μια άδοξα χαμένη μάχη τον περασμένο Σεπτέμβριο οι συγχωριανοί του θέλησαν αρχικά να τον αλλάξουν, αλλά μετά ανανέωσαν την εμπιστοσύνη τους στο πρόσωπό του.




Παγκαλίξ
Αχώριστος σύντροφος του Παπαντρίξ, ο ευτραφής πολεμιστής λατρεύει δύο πράγματα: να μοιράζει μπούφλες στους γαλάζιους λεγεωνάριους και να τρώει αγριογούρουνα. Όταν ήταν μικρός είχε πέσει μέσα στη χύτρα με το μαγικό ζωμό της ενότητας, τα αποτελέσματα του οποίου επάνω του είναι μόνιμα και του χαρίζουν υπερφυσικές δυνάμεις.





Μπενζελίξ
Στο στιγμιότυπο προβάρει την Ασπίδα του Αρχηγού, την όποια θεώρησε σίγουρο ότι θα αναλάβει μετά τη χαμένη μάχη του Σεπτεμβρίου. Πλην όμως οι συγχωριανοί του διέψευσαν τις προσδοκίες του, και έτσι η Ασπίδα επέστρεψε κάτω από τα πόδια του Παπαντρίξ. Στο χωριό ψιθυρίζεται ότι ο οξύθυμος Μπενζελίξ μελετά την πιθανότητα να φύγει και να φτιάξει δικό του χωριό σε άλλη μεριά του δάσους, αλλά ο ίδιος το διαψεύδει.





Λοβερδίξ
Ο αχώριστος μικρός σύντροφος του Μπενζελίξ, στάθηκε στο πλευρό του φίλου του από την αρχή μέχρι το τέλος. Σκανταλιάρης, άτακτος αλλά πάντως εξαιρετικά δημοφιλής σε όλο το χωριό, που τον αγαπάει και του πετάει ζουμερά κόκαλα.







Σκανταλίξ
Ο βάρδος του χωριού. Οι γνώμες για το ταλέντο του διίστανται: ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του μεγαλοφυία, όλοι οι άλλοι τον βρίσκουν αχαρακτήριστο. Τραγουδάει ολημερίς τον Ύμνο της Αγάπης, της Φιλίας και της Συμπόρευσης, δικής του σύνθεσης, τον οποίο το υπόλοιπο χωριό άλλοτε τον ακούει με προσοχή και άλλοτε με αγανάκτηση. Έβαλε υποψηφιότητα στις εκλογές του χωριού, αλλά χωρίς καμία τύχη.



Σημιτίξ
Ο σεβάσμιος δρουίδης του χωριού, παλιός αρχηγός και εγγυητής της ενότητας. Κατέχει τη μυστική συνταγή του μαγικού ζωμού της ενότητας, που περνάει από στόμα δρουίδη σε αυτί δρουίδη, με τον οποίο ζωμό ποτίζει όλο το χωριό πριν από τις εκλογές (εκτός από τον Παγκαλίξ που, όπως είπαμε, έπεσε μέσα στη χύτρα όταν ήταν μικρός). Σύμφωνα με την παράδοση, είναι επίσης ο θεματοφύλακας της Ασπίδας του Αρχηγού, του Δαχτυλιδιού της Διαδοχής και των Κουμπιών της Αλέξαινας.



ΣυγγρουΦίξ
Σταθμός του μετρό.



Οι περιπέτειες του Παπαντρίξ του Πασόκου και των φίλων του δημοσιεύονται καθημερινά σε όλες τις εφημερίδες της χώρας και διαβάζονται με ευχαρίστηση από μικρούς και μεγάλους.

Don't forward mail!

Την περασμένη Παρασκευή έλαβα από τον φίλο μου τον Άρη ένα e-mail. Ο τίτλος ήταν "αίσχος!", το κείμενο όλο όλο μία σειρά: "χασοδίκη περιμένω σχόλια στο μπλογκ σου επ' αυτού", και συνημμένο υπήρχε ένα άλλο e-mail με τον ίδιο τίτλο, χωρίς κείμενο και με μόνο περιεχόμενο δύο φωτογραφίες: Αυτήν

και αυτήν

(κλικ στις εικόνες για μεγέθυνση)

Ας ξεκινήσουμε από το δεύτερο που είναι πιο εύκολο: ένα χαρτονόμισμα με γράμματα στο κυριλλικό αλφάβητο, ξεχωρίζουν οι λέξεις "Μακεντόνια" ή κάτι τέτοιο, ένα κεφάλι με φωτοστέφανο πάνω αριστερά και μια γκραβούρα στη μέση που απεικονίζει την παραλία της Θεσσαλονίκης και τον Λευκό Πύργο (εκεί, μετά τις καφετέριες). Κείμενο επεξηγηματικό δεν υπάρχει, αλλά τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια, νέα πρόκληση των Σκοπιανών που βάζουν τον Λευκό Πύργο πάνω στο δηνάριο και διεκδικούν τη Θεσσαλονίκη μας. Έτσι;

Ανοίγουμε το google και βάζουμε στην αναζήτηση "macedonian banknotes". Ο πανόπτης οφθαλμός του γκούγκλη επιστρέφει περίπου 344.000 αποτελέσματα, αλλά εμάς μας αρκούν τα τρία πρώτα, ένα, δύο, τρία. Εκεί βλέπουμε ότι αυτό το χαρτονόμισμα, όχι μόνο δεν κυκλοφορεί στα Σκόπια, όχι μόνο δεν κυκλοφορούσε ποτέ από το 1992 που ξεκίνησε ο σαματάς με το "Μακεδονικό", αλλά ότι δεν υπάρχει καν χαρτονόμισμα του ενός δηναρίου!

Άρα: Μούφα! Το συμπέρασμα είναι ότι το εν λόγω χαρτονόμισμα του e-mail είτε είναι λεφτά της Μονόπολης, είτε είναι προβοκατόρικο κατασκεύασμα κανενός γραφίστα (όχι ιδιαίτερα ταλαντούχου πρέπει να πω). Hint: Ο αριθμός σειράς του χαρτονομίσματος, κάτω αριστερά, που είναι "τυπωμένος" σε σύγχρονη γραμματοσειρά, ενώ όλη η υπόλοιπη σύνθεση είναι σε μοτίβα δεκαετίας του '50 και παλαιότερα.

Χρόνος επαλήθευσης της πληροφορίας: δύο λεπτά (και τέσσερα κλικ σύνολο).

Ας περάσουμε τώρα στο πρώτο, που είναι κάπως πιο δύσκολο. Εδώ έχουμε ένα απόκομμα εφημερίδας και υπάρχει επεξηγηματικό κείμενο, που μας λέει ότι οι Τουρκοκύπριοι μετέτρεψαν το ναό σε ξενοδοχείο και καζίνο: αυτό μας υποβάλλει την εικόνα ότι, εκεί που ήταν π.χ. η Αγία Τράπεζα, τώρα υπάρχει το τραπέζι του μπλακ τζακ. Ιεροσυλία, ασέβεια, βαρβαρότητα -εξ ου και ο τίτλος: "αίσχος!" (με θαυμαστικό για περισσότερη έμφαση).

Εδώ το google μπορεί να μας μπερδέψει λίγο, γιατί ξενοδοχείο με το ίδιο όνομα υπάρχει και στη Χαλκιδική. Θα χρειαστούν μερικά κλικ παραπάνω, αλλά σύντομα θα πέσουμε στην ίδια είδηση όπως την μετέδωσε το in.gr: "το ξενοδοχείο έχει δημιουργηθεί στο σημείο που βρισκόταν ο Ιερός Ναός της Αγίας Αναστασίας".

Μικρή διαφορά στη διατύπωση, μεγάλη στο νόημα. Με λίγο ψάξιμο ακόμα θα βρούμε και το site του ίδιου του επίμαχου ξενοδοχείου, όπου εύκολα μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι: α) το εκκλησάκι ανήκει στο χώρο κάποιας μονής, β) σε ξενοδοχείο μετατράπηκε το κτίριο της μονής και όχι ο ναός, γ) για καζίνο πουθενά δεν γίνεται κουβέντα. Άλλα δυο κλικ πιο πέρα, θα δούμε ότι πρόκειται για παμπάλαια ιστορία (scroll down μέχρι το ν. 29 -οι εργασίες γίνονταν από το 1997).

Κανείς δεν μας λέει αν η μονή ήταν σε λειτουργία κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο ή αν ήταν ίσως εγκαταλελειμμένη, αλλά εν πάση περιπτώσει δεν είναι αυτό το ζητούμενο: το γεγονός παραμένει ότι οι τουρκοκύπριοι δεν ασέβησαν επί του ναού μετατρέποντάς τον σε αίθουσα χορού για belly dancers ή για περιστρεφόμενους δερβίσηδες, ούτε σε αίθουσα τυχερών παιγνίων με ρουλέτες. Προφανώς, τον άφησαν απλά ως μέρος του περιβάλλοντος χώρου του ξενοδοχείου. Κακογουστιά; Πιθανόν, είναι ωραίο τώρα να είσαι αραχτός στην πισίνα με το νταϊκίρι σου και να χαζεύεις μια εκκλησούλα, αλλά πάντως όχι ιεροσυλία.

Χρόνος επαλήθευσης πληροφορίας: έξι λεπτά (και καμιά δεκαριά κλικ).

Η λειτουργία "forward mail" έχει κάνει μεγάλη ζημιά, Μοναδικέ μου Αναγνώστη: χάρη σε αυτήν, δεκάδες χιλιάδες e-mail με πάσης φύσεως σκουπιδαριό ταξιδεύουν καθημερινά στο διαδίκτυο και γεμίζουν τα γραμματοκιβώτιά μας με άχρηστες και συχνά ανυπόστατες πληροφορίες (δίπλα στα κλασικά junk-mail με τα βιάγκρα, ρέπλικα γουώτσες, ενλάρτζ γιορ πένις κλπ.). Κι εμείς, αντί να ελέγχουμε την αξιοπιστία τους, πατάμε το κουμπάκι "forward" και τα διαδίδουμε άκριτα περαιτέρω.

Κάθε εβδομάδα παίρνω ένα τουλάχιστον forwarded e-mail για κάποιο παιδάκι που νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση, συνήθως στη Θεσσαλονίκη (γιατί άραγε;), και που χρειάζεται επειγόντως αιμοπετάλια, ή μυελό οστών, ή κάτι άλλο εξωτικό. Συνήθως στα μηνύματα αυτά υπάρχει και κάποιο/α τηλέφωνο/α επικοινωνίας. Αναρωτιέμαι: δοκίμασε ποτέ κανείς να πάρει ένα τηλέφωνο να το διασταυρώσει; Κι ακόμα: πήγε ποτέ κανείς να δώσει αίμα για αυτά τα παιδάκια; Κι ακόμα παραπέρα: όλοι εμείς οι ευαίσθητοι χρήστες του διαδικτύου, αντί να κάνουμε forward, γιατί δεν γινόμαστε εθελοντές αιμοδότες και δότες μυελού οστών; Δεν είναι δύσκολο, δεν κοστίζει, και αίμα μπορεί να δώσει ο καθένας, έστω μία φορά το χρόνο.

Φαίνεται όμως ότι είναι πιο εύκολο να κάνουμε απλώς "προώθηση" του μηνύματος σε φίλους και γνωστούς, με τη λογική ότι "εγώ τώρα πνίγομαι, αλλά κάποιος θα βρεθεί να πάει". Η κοινωνική ευαισθησία μετατρέπεται σε feature κάποιου προγράμματος διαχείρισης ηλεκτρονικής αλληλογραφίας -σε λίγο στο Outlook θα προστεθεί και κανένα κουμπάκι με το σήμα της Διεθνούς Αμνηστίας ή του Ερυθρού Σταυρού.

Το ίδιο πάει να γίνει και με την πολιτική ευαισθησία. Αφθονούν τελευταία ειδικά στην Ελλάδα τα e-petitions, μέχρι και για την απαγόρευση της οπλοκατοχής στην Κρήτη! Αντί για πολιτική συζήτηση και πράξη, μοιράζουμε δεξιά-αριστερά e-mails. Και περιμένουμε έτσι να αλλάξει... τι; Η πολιτική; Οι πολιτικοί; Η κοινωνία;

Εν κατακλείδι, για όλα αυτά την πλήρωσε ο φίλος μου ο Άρης, που του απάντησα στο e-mail του την περασμένη Παρασκευή βάζοντάς του ολίγον άγαρμπα χέρι (ψηφιακό). Και εντάξει, ο Άρης είναι αδερφικός μου φίλος πολλά χρόνια, έχω το θάρρος να του πω και μια κουβέντα παραπάνω και να λογαριάζω ότι δεν θα παρεξηγηθεί. Αν μου επιτρέπεις όμως, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, θα ήθελα να επισημάνω ότι οι δυνατότητες της νέας τεχνολογίας απαιτούν λίγο περισσότερη υπευθυνότητα και λίγο περισσότερη κριτική σκέψη από όλους μας. Και ιδιαίτερα όταν η επαλήθευση της κάθε σαχλαμάρας που μας φέρνει ο ηλεκτρονικός ταχυδρόμος απέχει μόλις δύο κλικ...

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης

Δεν είμαι εγώ... ποιος, ποια θα ήμουν;...

Παίρνω την πάσα που μου έκανε στον κενό χώρο η Νιόβη πριν από μερικές ημέρες (ναι, έχω λίγο αργά αντανακλαστικά, τι να κάνουμε) και μπαίνω στο μπλογκοπαίχνιδο που ξεκίνησε, δεν ξέρω ποιος, με κεντρική ιδέα "αν δεν ήμουν αυτός που είμαι, ποιος θα ήθελα να είμαι" (από ιστολογικής απόψεως πάντοτε).

Πρέπει να πω πως όταν έλαβα την πρόσκληση της Νιόβης αγχώθηκα λίγο, γιατί, ρίχνοντας μια ματιά στη λίστα με τις φαβορίτες στα δεξιά της κεντρικής πλατείας σελίδας του ιστολογίου, διαπίστωσα ότι είναι κάπως φτωχή, και ειδικά σε γυναικεία μπλογκ: ομολογώ την αμαρτία μου του ελλειπούς browsing και υπόσχομαι το επόμενο εξάμηνο να είμαι πιο διαβασμένος. Με δεδομένο λοιπόν ότι πιθανότατα θα αδικήσω κάποιους, πάμε να δούμε τα έξι μπλογκ (τρία αντρικά-τρία γυναικεία) που θα ήθελα να γράφω αν δεν έγραφα τούτο εδώ:

Στην κορυφή της λίστας στέκεται το μπλογκ του doctor. Ο γιατρός (που βέβαια δεν είναι γιατρός) καταπιάνεται με ιστορικά θέματα ως επί το πλείστον, ξεθάβοντας ορισμένες φορές απίθανα επεισόδια από θαμμένες γωνιές της ιστορίας και εξετάζοντάς τα με οξυδέρκεια, ψυχραιμία και χωρίς παρωπίδες. Ένα παιδευτικό ιστολόγιο και προκλητικό επίσης (με την καλύτερη έννοια του όρου: σε προκαλεί να ανοίξεις τα στραβά σου και να δεις). Και τρομερός τίτλος.

Βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου στο μπλογκ της αλεπούδας, για το οποίο έχω ξαναγράψει εδώ και παλαιότερα. Ποίηση, φωτογραφίες, graphics, συνταγές μαγειρικής, τσαντίλα, μελαγχολία και πάνω απ' όλα πηγαίο χιούμορ ανακατεύονται με μαεστρία από το χέρι -ή μάλλον την πατούσα- της, και το αποτέλεσμα είναι απολαυστικό. Επιπλέον η αλεπούδα είναι και από τους ελάχιστους συνιστολόγους που έχω την τιμή να έχω γνωρίσει και off-line, και μπορώ να πω ότι είναι όπως το μπλογκ της!

Δεύτερο αντρικό μπλογκ αυτό του gsus που έσωσε ό,τι ήταν να σώσει, από εδώ και πέρα κόφτε το κεφάλι σας. Ο καλός συνάδελφος (διπλός συνάδελφος: και δικηγόρος και ιστολόγος) γράφει κείμενα που στάζουν δηλητηριώδες χιούμορ, τα κοσμεί με εξαιρετικά εικαστικά artwork και δίνει τα ρέστα του όταν ασχολείται με το καλλιτεχνικό trash της δεκαετίας του '80 και όχι μόνον. Έξτρα μπόνους τα κείμενα υπό το ταμπελάκι "logs".

Δεύτερο γυναικείο, ένα εκ των μπλογκ της Αφροδίτης, και συγκεκριμένα αυτό με τα σχόλια. Χωρίς σχόλια (είναι λίγο βαρυφορτωμένο με multimedia, αλλά κατά τα άλλα απερίγραπτο: πρέπει να το διαβάσεις για να καταλάβεις).

Τα χάλκινα μετάλλια πάνε κατά σειράν: από τους άντρες, στον μπαμπάκη: ένα πολυσυλλεκτικό μπλογκ, ασχολείται με τα πάντα και πάντα με ιδιαίτερο, τρυφερό θα έλεγα, τρόπο -και εδώ πραγματικά εκφράζω τον καλώς εννοούμενο φθόνο του "να, αυτό δεν θα μπορούσα να το κάνω, μολονότι μου αρέσει να το βλέπω". Από τις κυρίες, στη Γιαγιά Ντακ (καταπληκτική επιλογή ονόματος!), η οποία κερνάει τάρτες για όλα τα γούστα στον φιλόξενο χώρο της, και στην ούγια κρεμάει ταμπελάκια τύπου "εργαζόμενη μάνα", "νοικοκυρά σε απόγνωση", "νισάφι με τις τάρτες" κλπ., κινούμενη με άνεση μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Ένα μπλογκ-φροντιστήριο για μέλλοντες οικογενειάρχες :)

Σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού, οι ως άνω μνημονευόμενοι (θα έλεγα "τιμώμενοι", αλλά για εμάς τους δικηγόρους αυτή η λέξη θυμίζει διαθήκη -μπρρρρρ!) οφείλουν να παραλάβουν τη σκυτάλη και να μπουν στο παιχνίδι themselves. Και επειδή μπορεί να μην το πάρουν είδηση από μόνοι τους, θα τους κοινοποιήσω οσωνούπω οσονούπω (-με δύο όμικρον ανόητε! -ρε ασιχτίρ) επίσημη κλήση με δικαστικό επιμελητή -το νου σας!

Σας χαιρετώ

Χασοδίκης

Λήξις συναγερμού

Τελείωσαν και οι εκλογές στο ΠΑΣΟΚ, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, επανεξελέγη θριαμβευτικά ο Γιώργος Παπανδρέου με μεγάλη διαφορά, κι εμείς σήμερα ας προσπαθήσουμε να κάνουμε μερικές αναγνώσεις του αποτελέσματος:

Πρώτη ανάγνωση, αυτή που προσέφερε ο doctor σε σχόλιό του στο σημείωμα της Παρασκευής: το μαγαζί είναι γονική παροχή, πάει από πατέρα Παπανδρέου σε υιό Παπανδρέου. Η θεωρία αυτή, μολονότι δεν στερείται αληθείας, είναι νομίζω ανεπαρκής για να ερμηνεύσει το αποτέλεσμα. Πιθανότατα λειτουργεί στο μυαλό αρκετών "μελών και φίλων", ιδίως στην επαρχία και σε μεγαλύτερης ηλικίας ψηφοφόρους -χαρακτηριστικό παράδειγμα ο νομός Αχαΐας. Παρόλα αυτά, αδικεί λίγο τον ΓΑΠ, ο οποίος σε τελευταία ανάλυση δεν έπεσε ουρανοκατέβατος στην πολιτική, έχει κάποια ιστορία πίσω του, υπουργικές θητείες στο ενεργητικό του και δεν είναι απλώς "ο γιος του μπαμπά του". Με λίγα λόγια, έχει αυτά που δεν είχε ο Κωστάκης Καραμανλής όταν ανέλαβε την αρχηγία της Νέας Δημοκρατίας το 1996.

Δεύτερη ανάγνωση: τις εκλογές αυτές τις έχασε ο Βενιζέλος, παρά τις κέρδισε ο Παπανδρέου. Και οι λόγοι είναι πολλοί:
α) Ο Βενιζέλος δεν κατάφερε να αναδείξει τις όποιες πολιτικές διαφορές του με τον αντίπαλο. Επικεντρώθηκε στο επιχείρημα "εγώ θα είχα κερδίσει/μπορώ να κερδίσω τον Καραμανλή", ένα επιχείρημα εξ ορισμού αναπόδεικτο, και κατά τα λοιπά περιέγραψε το ΠΑΣΟΚ του μέλλοντος με γενικές έννοιες, χωρίς να δώσει ένα σαφές στίγμα του πού θα πάει το κόμμα.
β) Ο Βενιζέλος προκάλεσε αντιπάθεια με τη διαφαινόμενη δίψα του για εξουσία και με τις στρατηγικές του κινήσεις, που ήταν προφανώς μελετημένες αλλά τελικά γύρισαν μπούμερανγκ εις βάρος του. Τις τελευταίες ημέρες κατηγόρησε κορυφαία στελέχη ότι "επενδύουν στην ήττα" -δυστυχώς γι' αυτόν, σε πολύ κόσμο έχει διαμορφωθεί η εντύπωση, όχι αδικαιολόγητα, ότι το ίδιο έκανε και αυτός...
γ) Η αμέριστη συμπαράσταση από μέγα μέρος των ΜΜΕ, ιδιαίτερα από το γνωστό και μη εξαιρετέο Συγκρότημα, τελικά μάλλον τον έβλαψε παρά τον ωφέλησε. Σε τμήμα του εκλογικού σώματος δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι το Συγκρότημα πάει να τον επιβάλλει ως αρχηγό ντε και σώνει, και αυτό προκάλεσε αντιδράσεις.
δ) Δεν κατάφερε να κερδίσει την υποστήριξη κανενός από τα "ιστορικά" στελέχη, αλλά ούτε και των συνδικαλιστών. Σε ένα κόμμα σαν το ΠΑΣΟΚ, τέτοιοι μηχανισμοί μπορούν να κρίνουν το αποτέλεσμα εσωκομματικών εκλογών, και μάλιστα χωρίς να χρειαστεί να καταφύγουν σε εντυπωσιακές κινήσεις.
ε) Μέτρησαν επίσης σε βάρος του διάφορα αμφιλεγόμενα (τουλάχιστον) "κατορθώματά" του από το παρελθόν: το επεισόδιο στην έκθεση Outlook, η στάση του στο θέμα των ταυτοτήτων, οι χαριστικές ρυθμίσεις χρεών στις ομάδες της Θεσσαλονίκης...
στ) Οι ελαφρώς μελό τοποθετήσεις του για "υπουργεία της λάντζας", "στήριξη στον Ανδρέα όταν άλλοι έφευγαν για μεταπτυχιακά" και άλλα παρεμφερή, που θύμισαν λίγο από Νίκο Ξανθόπουλο, δεν νομίζω ότι προσέθεσαν στη δημοφιλία του...
ζ) Τέλος, μέτρησε και το γεγονός ότι, καθ' όλην αυτήν τη μακρά προεκλογική εκστρατεία, δεν ακούστηκε από το στόμα του λέξη αυτοκριτικής: σαν να μην ήταν ο ίδιος κορυφαίο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ επί δεκαπέντε και πλέον χρόνια, υπουργός σε σημαντικά υπουργεία κλπ.

Θα μου πεις, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, ότι είναι απίθανο όλες αυτές οι σκέψεις να πέρασαν από το μυαλό όλων των ψηφοφόρων: μόνο που κάτι τέτοιο δεν ήταν αναγκαίο. Όπως έχουμε ξαναπεί, το "όλον ΠΑΣΟΚ" στην πραγματικότητα αποτελείται από πολλά "επιμέρους ΠΑΣΟΚ", και καθένα από τα παραπάνω λάθη ή ανεπάρκειες του Βενιζέλου είχαν αντίκτυπο σε μέρος του εκλογικού σώματος -λειτουργώντας σωρευτικά, επέφεραν την ήττα και την εκ πρώτης όψεως απροσδόκητη διαφορά: είναι νομίζω σαφές ότι ο Γιωργάκης καρπώθηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου την αρνητική ψήφο στον Βενιζέλο, δεδομένου ότι η υποψηφιότητα Σκανδαλίδη δεν συγκέντρωνε σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας.

Το θετικό από όλην αυτήν την ιστορία είναι αυτό που επισημαίνει ο Πάσχος Μανδραβέλης: μια καινούργια, συμμετοχική διαδικασία δοκιμάστηκε στο εσωτερικό ενός μεγάλου κόμματος, και λειτούργησε. Η επιτυχία της διαδικασίας εισάγει καινά δαιμόνια στην έννοια της κομματικής λειτουργίας, και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε αν και κατά πόσον οι υπόλοιποι πόλοι του πολιτικού σκηνικού θα ακολουθήσουν. Σε μια εποχή που η δημοκρατική νομιμοποίηση των οργάνων άσκησης εξουσίας γίνεται όλο και ισχνότερη, καθώς ολοένα παρεμβάλλονται ενδιάμεσα στρώματα αντιπροσώπων, η εξέλιξη αυτή έχει τη σημασία της.

Το μεγάλο αρνητικό είναι ότι η εκλογή προέδρου του ΠΑΣΟΚ κατέληξε να είναι επιλογή προσώπου και όχι πολιτικής. Πέρα από διάφορες γενικόλογες διατυπώσεις, πραγματική πολιτική συζήτηση δεν έγινε -σοβαρότερα πολιτικά επιχειρήματα κατά του Παπανδρέου έθεσε ο Σπύρος εδώ, παρά ο Βενιζέλος σε δύο μήνες προεκλογικού αγώνα. Και η διαπίστωση αυτή, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, δεν επιτρέπει μεγάλη αισιοδοξία για την επόμενη ημέρα.

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης


Υ.Γ.: Τρίτη και 13 σήμερα, θα ήταν παράλειψη να μην εκφράσουμε τις ευχές μας στο τιμώμενο πρόσωπο της ημέρας: κύριε Κωνσταντίνε Μητσοτάκη, χρόνια σας πολλά.

Αθλητική Κυριακή

Κορυφώνεται το ενδιαφέρον των φιλάθλων εν όψει του final-three της PASOK League που θα διεξαχθεί στο στάδιο της Χαριλάου Τρικούπη την ερχόμενη Κυριακή.

Οι τρεις διεκδικητές ολοκληρώνουν την προετοιμασία τους για τη μεγάλη διοργάνωση και εκφράζουν τη συγκρατημένη αισιοδοξία τους για αίσιο αποτέλεσμα.

Ας δούμε συνοπτικά το who-is-who των τριών μονομάχων:

Ο πρωτοπόρος της βαθμολογίας της κανονικής περιόδου του πρωταθλήματος, Πανγιωργακιακός, προβάλλει ως το μεγάλο φαβορί για την κατάκτηση του τίτλου. Αν και ξεκίνησε το πρωτάθλημα με συνεχόμενα ατυχή αποτελέσματα, στην πορεία ανέκαμψε και πήρε κεφάλι στη βαθμολογία των δημοσκοπήσεων, το οποίο και κατάφερε να διατηρήσει μέχρι τέλους εξασφαλίζοντας έτσι και το πλεονέκτημα της έδρας μέχρι και τα τελικά. Η ομάδα έχει εμπεδώσει πλήρως το αξίωμα "η επίθεση προσφέρει θέαμα και φέρνει τον κόσμο στο γήπεδο, αλλά η άμυνα κερδίζει τους τίτλους", στηριζόμενη πλήρως στην καλή ανασταλτική της λειτουργία που μπορεί να μπλοκάρει κάθε αντίπαλο. Κυρίαρχη μορφή αναδεικνύεται ο χαλκέντερος Θεόδωρος Πάγκαλος σε ρόλο κόφτη, που θωρακίζει τα μετόπισθεν με τη στιβαρή παρουσία του. Ο Πανγιωργακιακός παρουσιάζει βέβαια κάποια δυστοκία στην επίθεση, όπου ο επιτελικός χαφ Γιωργάκης Παπανδρέου παίζει μια στον αφρό-μια στο βυθό και, στην κακή του ημέρα, κάνει εύκολα το λάθος.

Αυτή τη στιγμή ο Πανγιωργακιακός είναι το λογικό φαβορί, και αναμένουμε να δούμε αν θα δικαιώσει τις προβλέψεις και μέσα στο γήπεδο.

Τη δεύτερη θέση της βαθμολογίας κατέκτησε ο Μπενζελιακός. Ομάδα τελείως διαφορετικής φιλοσοφίας από τον πρωτοπόρο, ξεκίνησε εντυπωσιακά το πρωτάθλημα κερδίζοντας με άνεση τα πρώτα ντέρμπι το ένα πίσω από το άλλο, στη συνέχεια όμως ξεφούσκωσε και "πέταξε" αρκετούς βαθμούς δεξιά και αριστερά. Αποτέλεσμα: καθηλώθηκε στη δεύτερη θέση της βαθμολογίας, ναι μεν σε απόσταση ασφαλείας από τον τρίτο, αλλά και χωρίς να καταφέρει να προσεγγίσει ξανά την κορυφή. Ομάδα που ακολουθεί το δόγμα "η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση", ο Μπενζελιακός περιμένει πολλά μέσα στο γήπεδο από τον αναμφισβήτητο ηγέτη του, Βαγγέλη Βενιζέλο. Σε ρόλο ελεύθερου μεσοεπιθετικού ο Βαγγέλης μπορεί στην καλή του ημέρα να διαλύσει οποιαδήποτε άμυνα, παρουσιάζει όμως διακυμάνσεις στην απόδοσή του και "πουλάει" εύκολα τη μπάλα, με αποτέλεσμα να εκθέτει την άμυνα της ομάδας του σε κινδύνους. Δεύτερο βιολί της ομάδας το δεξί μπακ Ανδρέας Λοβέρδος, που οργώνει όλη τη δεξιά πτέρυγα αλλά συχνά ξεχνιέται στην επίθεση αφήνοντας ακάλυπτα τα μετόπισθεν.

Οι παίκτες του Μπενζελιακού γνωρίζουν ότι αυτή είναι η τελευταία τους ευκαιρία για έναν τίτλο, που θα τους δώσει και το εισιτήριο για τη συμμετοχή στο Champions League των επόμενων εθνικών εκλογών, και αναμένεται να τα δώσουν όλα μέσα στο γήπεδο.

Τρίτος μονομάχος και αουτσάιντερ της διοργάνωσης ο Σκανταλιδιακός Αστέρας. Η μικρή έκπληξη της κανονικής περιόδου, αποσπάστηκε γρήγορα στη βαθμολογία από τις υπόλοιπες ομάδες, δεν μπόρεσε όμως σε κανένα σημείο του πρωταθλήματος να πλησιάσει τους δύο πρωτοπόρους. Ομάδα ικανή για το καλύτερο και για το χειρότερο, βασίστηκε σε ολόκληρη τη σεζόν στα στιβαρά χέρια του τερματοφύλακα και αρχηγού της, Κώστα Σκανδαλίδη, που έκανε το καλύτερο πρωτάθλημα της ζωής του. Από εκεί και πέρα, όμως, ο Αστέρας παρουσιάζει έλλειμμα ποιότητας σε όλες τις γραμμές και δεν φαίνεται ικανός να απειλήσει Πανγιωργακιακό και Μπενζελιακό. Επειδή όμως πολλά έχουν δει τα μάτια μας και στο ποδόσφαιρο όλα γίνονται, θα περιμένουμε να τον δούμε και στο γήπεδο.

Οι παίκτες του Σκανταλιδιακού Αστέρα δεν έχουν άγχος για το αποτέλεσμα, δεν έχουν τίποτα να χάσουν και αναμένεται να παλέψουν τα παιχνίδια μέχρι το τελευταίο λεπτό και ό,τι προκύψει.

Όλα είναι έτοιμα για τη μεγάλη διοργάνωση και, όπως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, προγνωστικά δεν χωρούν. Εμείς από την πλευρά μας δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε να γίνουν ωραία παιχνίδια που θα τα απολαύσουν οι φίλαθλοι ψηφοφόροι του Όλου ΠΑΣΟΚ, να μην εκτραχυνθύν τα πνεύματα στις κερκίδες της Χαριλάου Τρικούπη, και να κερδίσει ο καλύτερος και πάνω απ' όλα το ποδόσφαιρο.

(του ειδικού συνεργάτη μας-αθλητικού ρεπόρτερ Αλκέτα Εξωφυλαρούχα)

It's showtime, folks!

Ώρες ώρες Μοναδικέ μου Αναγνώστη νιώθω σαν την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων -από κάθε πόρτα της πραγματικότητας που ανοίγω, ξεπετάγονται σουρεαλιστικά σκηνικά και γάτες του Τσέσαϊρ.

Διάβαζα χτες το βράδυ στη στήλη ΖΑΠ-ΖΑΠ της Ελευθεροτυπίας την παρακάτω είδηση -και δεν πίστευα στα μάτια μου:

Ο Λαζόπουλος λέει κάλεσε στο προχτεσινό Αλ-Τσαντίρι του τους τρεις υποψηφίους για την αρχηγία του ΠΑΣΟΚ.

Βενιζέλος και Σκανδαλίδης αποδέχθηκαν ευχαρίστως την πρόσκληση, αλλά ο Γιωργάκης αρνήθηκε ευγενικά.

Τελικά, λέει, επειδή η πρόσκληση απαιτούσε την συγκατάθεση και παρουσία και των τριών, το χάπενινγκ δεν έγινε καθόλου -δεν πήγαν ούτε οι άλλοι δύο.

Πάλι καλά δηλαδή που αρνήθηκε ο Γιωργάκης και δεν το είδαμε κι αυτό: τους τρεις υποψηφίους αυριανούς αρχηγούς της αξιωματικής αντιπολίτευσης, και ergo πιθανούς μέλλοντες πρωθυπουργούς, καθισμένους γύρω γύρω προσπαθώντας να το παίξουν άνετοι-και-χαλαροί, και στη μέση τον Λαζόπουλο ντυμένο γύφτο, με την τραγιάσκα και το μικρόφωνο στο χέρι, να τους κάνει ερωτήσεις.

"Και δε με λες εσύ Γκιωργκάκη, τι θα κάμεις γκια την ανεργκία;"

"Μπενιζέλο, ακούς που σε λέω, τες ντίαιτα!"

"Μπρε Σκανταλίντη, ωραία τα λες αλλά ποιος σε ακούει;"

Φαντάζομαι τον Λαζόπουλο να σειέται και να λυγιέται, να σπάει τη μεσούλα μπρος-πίσω και να τινάζει το χέρι πάνω-κάτω, και τον Γιωργάκη να τον κοιτάζει με αυτό το γλυκανάλατο χαμόγελο (σαν να κάθεται σε καφέ της Βιέννης και να ζητάει τη ζάχαρη από το διπλανό τραπέζι).

Και διερωτώμαι: γιατί πρέπει όλα στην Ελλάδα να τα κάνουμε τραβεστί;

Είναι ποτέ δυνατόν να γίνει σοβαρή πολιτική συζήτηση στο πλαίσιο μιας σατιρικής εκπομπής; Ο Βενιζέλος και ο Σκανδαλίδης, που δέχτηκαν να πάνε, τι σκέφτονταν αλήθεια; Ότι η εκπομπή έχει 55 % τηλεθέαση; Είναι αυτό κριτήριο;

Αν είναι έτσι, τότε αύριο ας πάνε στη Μενεγάκη, μεθαύριο στον Αρναούτογλου, και αν προλαβαίνουνε το Σάββατο το μεσημεράκι, έχει από κάτω από το σπίτι μου ένα ουζερί που κάθε Σαββατοκύριακο βάζει χταποδάκι στα κάρβουνα -να κανονίσουμε κι εκεί ένα ντημπέητ, να μαζευτεί όλη η γειτονιά να τους ακούσει. Θα πω και του Γιάννη του κρεοπώλη απέναντι να βγάλει στο πεζοδρόμιο τρεις καρεκλίτσες που έχει στο μαγαζί, θα πάρουμε και μερικά καφασάκια της μπίρας από το ψιλικατζίδικο και θα βολευτούμε.

Όλο και περισσότερο η λειτουργία της Δημοκρατίας μας ευτελίζεται, μετατρέπεται σε τηλεοπτικό θέαμα που ρυθμίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του prime-time και της διαφημιστικής αγοράς. Στις εκλογές, αντί να διαβάζουμε τα προγράμματα των κομμάτων, περιμένουμε να δούμε τους αρχηγούς στο ντημπέητ να στέκονται σαν τα σχολιαρόπαιδα στον πίνακα και να απαντούν σε ερωτήσεις με το μάτι στο χρονόμετρο, μην τυχόν βγουν εκτός χρόνου και τους διακόψει το διαφημιστικό διάλειμμα.

Σήμερα, για την εκλογή του προέδρου ενός κόμματος, που στο κάτω κάτω της γραφής είναι μια εσωκομματική διαδικασία, το (ούτως ή άλλως περιττό) ντημπέητ παραλίγο να μεταφερθεί στο τηλεοπτικό (αλ) τσαντίρι. Αύριο, για την επιλογή π.χ. διοικητού της Τραπέζης της Ελλάδος θα οργανώνουμε reality-show τύπου Survivor και για την προαγωγή των δικαστικών το τηλεπαιχνίδι "Ποιος θέλει να γίνει Αρεοπαγίτης". Μεθαύριο θα μπορούμε να καταργήσουμε και τα εκλογικά τμήματα -θα ψηφίζουμε από το σπίτι με το τηλεκοντρόλ, ή με SMS στο 090-11-EKLOGES (όπως Αμερική), και τρεις τυχεροί τηλεψηφοφόροι θα κερδίζουν από μια καφετιέρα.

Εμείς γελάμε, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, αλλά η κατάσταση δεν είναι καθόλου για γέλια. Εκτός πια κι αν το πάρουμε απόφαση ότι έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα, κι ότι η πολιτική έτσι πρέπει να διακονείται: με διαφημιστικά σποτ και τηλεοπτικές υπερπαραγωγές. Οπότε, έλα το βράδυ να την αράξουμε στον καναπέ, φέρε και από την κάβα κανένα ξηροκάρπιον όπως θα έρχεσαι. Εγώ θα ανοίξω μια μποκάλα ουίσκυ, κι αν μας πιάσει λιγούρα θα παραγγείλουμε σουβλάκια. Καλή μας χώνεψη.

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης

Ανοιχτή επιστολή

Προς
τον Κύριον Υπουργόν των Εσωτερικών, Δημοσίας Διοίκησης,
Αποκέντρωσης και Δημοσίας Τάξεως,
Καθηγητήν κ. Προκόπην Παυλόπουλον,
Ενταύθα

Αθήνα, 7 Νοεμβρίου 2007

Κύριε Καθηγητά

Σε δηλώσεις που κάνατε χτες στον Τύπο σχετικά με τα περιστατικά των Ζωνιανών, αναφέρατε μεταξύ άλλων τα εξής:
"Καθένας αντιλαμβάνεται ότι σε μια περιοχή που για τόσα χρόνια δεν παρενέβη η δικαιοσύνη και η αστυνομία να επιβάλει το νόμο και την τάξη, σε ποιον ανήκει αυτή η ευθύνη".
Επειδή εγώ είμαι βραδύστροφος και δεν αντιλαμβάνομαι σε ποιον ανήκει αυτή η ευθύνη, θα ήθελα να μας το διευκρινίζατε. Είμαι βέβαιος ότι, στα μαθήματα που παραδίδατε το πάλαι ποτέ στη Νομική Σχολή, θα συνηθίζατε να λέτε στους φοιτητές Σας αυτό που έλεγαν και σε εμάς οι καθηγητές μας, και που έχω ακούσει πλειστάκις να επαναλαμβάνουν συνάδελφοι της ηλικίας Σας: "Κύριοι, είμεθα νομικοί, οφείλουμε να ακριβολογούμε".

Εφόσον λοιπόν οφείλουμε να ακριβολογούμε, κύριε Καθηγητά, πείτε μας κι Εσείς ακριβώς σε ποιον ανήκει η ευθύνη, όχι με μισόλογα και υπονοούμενα, αλλά με ονόματα, διευθύνσεις και -ει δυνατόν- τηλέφωνα. Και επιτρέψτε μου να Σας θυμίσω, διότι πιθανόν να το λησμονείτε, ότι η παράταξη στην οποία ανήκετε κυβερνά τη χώρα από τον Μάρτιο του 2004, ήτοι τα τελευταία τρία χρόνια και οκτώ μήνες.

Διαβάζω ακόμη ότι, μιλώντας με τους δημοσιογράφους, σημειώσατε πως "δεν μπορεί τέσσερις τύποι με Καλάσνικωφ και είκοσι κατσαπλιάδες να κάνουν ρεζίλι το κράτος".
Συμφωνώ απολύτως μαζί Σας, κύριε Καθηγητά, αλλά μου γεννάται η εξής απορία: αφού το πρόβλημα είναι τόσο απλό, γιατί η κυβέρνηση την οποία κοσμείτε με την παρουσία Σας δεν το έλυσε τόσον καιρό;

Αλλά ας αφήσουμε το παρελθόν -ό,τι έγινε έγινε, δυστυχώς, και δεν ξεγίνεται. Ας δούμε τι μπορεί να γίνει από εδώ και πέρα. Εφόσον λοιπόν το πρόβλημα είναι τέσσερις τύποι με Καλάσνικωφ και είκοσι κατσαπλιάδες, η λύση είναι απλή και εύκολη: Φορτώστε στο πρώτο βαπόρι τρεις-τέσσερις κλούβες ΜΑΤ/ΕΚΑΜ/ΥΜΕΤ/όπως διάολο τα έχετε βαπτίσει επί των ημερών της Νέας Διακυβέρνησης. Θα βρείτε άφθονους από αυτούς να κάθονται και να ξύνουν τα αρχ... χμμμ... ας κρατήσουμε ένα επίπεδο... τον καβάλο του παντελονιού τους σε πολλά σημεία της Αθήνας (στη Μπουμπουλίνας έξω από το Υπουργείο Πολιτισμού, στα πέριξ της Πλατείας Συντάγματος, Ακαδημίας και Χαριλάου Τρικούπη γωνία). Εξοπλίστε τους με τις φυσούνες που ψεκάζουν χημικά στους διαδηλωτές φοιτητές, με τα χρωμοσφαιρίδια του κυρίου Πολύδωρα, με σφαίρες ντουμ ντουμ και με ό,τι άλλο κρίνετε σκόπιμο και βρείτε στις αποθήκες. Εάν το θεωρείτε αναγκαίο, ζητήστε από τον κ. Μεϊμαράκη να Σας συνδράμει με τεθωρακισμένα, υποβρύχια, ελικόπτερα Απάτσι, πυραύλους εδάφους-εδάφους -έχουμε μια πλήρη και ακριβοπληρωμένη συλλογή για να διαλέξετε.

Σε έναν, άντε δύο μήνες, περιμένουμε να μας πείτε ότι το πρόβλημα λύθηκε. Ότι τους περί ων ο λόγος είκοσι κατσαπλιάδες τους μπουζουριάσατε, τους αφοπλίσατε, τους φορτώσατε στην πλάτη και τα μισά κακουργήματα που προβλέπει ο Ποινικός Κώδικας, και ξεμπερδέψατε. Ότι φέρατε την Κρήτη πίσω στην Ευρώπη του 21ου αιώνα.

Εάν το πρόβλημα είναι τόσο απλό όσο λέτε, κύριε Καθηγητά, θα τα καταφέρετε. Εάν δεν τα καταφέρετε, τότε μπορεί να συμβαίνουν μόνον τρία πράγματα: είτε μας λέτε ψέματα (οπότε καλόν θα ήταν να πάτε σπίτι Σας), είτε είστε ανίκανος (οπότε καλόν θα ήταν να πάτε σπίτι Σας), είτε είστε συνένοχος (οπότε καλόν θα ήταν να πάτε, όχι σπίτι Σας, αλλά στα βουνά της Κρήτης να κάνετε παρέα στους κατσαπλιάδες). Μετρημένα κουκιά -ένα κι ένα κάνουν δύο.

Κύριε Καθηγητά, δεν είμαι ούτε ψώνιο ούτε αιθεροβάμων. Γνωρίζω ότι την επιστολή αυτή δεν θα τη διαβάσετε ποτέ και συνεπώς ποτέ δεν θα την απαντήσετε. Παρόλα αυτά, θεώρησα σκόπιμο να την γράψω. Αν όχι για άλλον λόγο, τουλάχιστον για να εκφράσω την απορία μου πώς Εσείς, ένας άνθρωπος μορφωμένος, δεν ντρέπεστε να βλέπετε τον εαυτό Σας στο γυαλί της τηλεόρασης να λέει τέτοιες σαχλαμάρες. Πώς μετά από αυτό αντέχετε να κοιτάζεστε στον καθρέφτη Σας κάθε πρωί. Και αυτήν την ερώτηση δεν είναι απαραίτητο να την απαντήσετε σε μένα, αλλά στον εαυτό Σας.

Σας χαιρετώ

Χασοδίκης

Κουζουλάδες

Γρικάς εδά σύντεκνε; Εκαθόμαστενε που λες επαέ στο μιτάτο με το Μανολιό και το Στελή του Μανούσακα τσ' επίναμενε τσικουδιές. Τσ' εδά μας επήρενε τηλέφωνο στο ccινητό ο Σηφαλιός ο jιος του Κακοριζικάccη από το Ρέθεμνος τσαι μας είπενε ότι ανεβαίνουνε τα ΕΚΑΜ στο βουνό να μας επάρουνε τα σαρανταπεντάρια τσαι να μας τσουρνέψουνε τσι χασισοφυτείες. Διάλος τσ' απολιμάρες τσι! Τσ' ετότες ετρέξαμενε jερά jερά στο χωριό τσ' επήραμενε τα καλασνίκοφ, τσ' ήρθε τσαι το Νικολιό, τσ' επιάσαμενε τσι στράτες επά στσι πλαjιές τσ' εστήσαμενε καρτέρι. Τσαι μόλις εφανήκανε τσι παίξαμε μερικές μπαλωθές, τσαι μας επαίξανε τσ' αυτοί, τσαι jίνηκε μεγάλος σαματάς. Τσ' εδά που εκαθόμουνα πίσω από μια χαρουπέ, με πήρενε μια μπαλωθέ στο δεξί το shέρι. Όφου ιντά 'παθα, εκακόμπλεξα. Μα γρίκα, εμαζέψανε τσ' οι χωροφυλάκοι καμπόσες, τσαι το βάλανε στα πόδια σαν τσι αίγες...

(απόσπασμα από την περιγραφή του μπαρμπά-Μιχαλιού του Πολυβολάκη για τη χτεσινή επεισοδιακή επιχείρηση της Αστυνομίας στα Ζωνιανά τση Κρήτης. Ακολουθεί σχετικό ηχητικό ντοκουμέντο από τους Αλ-Γιαήντα:)

Άνθρωπος στη θάλασσα

"Περισσότερα από 120 άτομα (παράνομοι μετανάστες που επιχείρησαν να περάσουν στην Ελλάδα) έχασαν μόνο μέσα στο 2007 τη ζωή τους στα νερά του ανατολικού Αιγαίου. Από το 2005 έως και τον Αύγουστο του 2007, σε Έβρο, Χίο, Σάμο και Λέσβο, συνελήφθησαν περίπου 55.000 λαθρομετανάστες. Οι περισσότεροι στοιβάχθηκαν και απελάθηκαν με συνοπτικές διαδικασίες." (μικρό απόσπασμα από το ρεπορτάζ της "Ελευθεροτυπίας" της περασμένης Τρίτης).

Χαρακτηριστικοί αριθμοί από την έκθεση της μη-κυβερνητικής οργάνωσης "PRO ASYL", που είδε το φως της δημοσιότητας την περασμένη εβδομάδα και στηρίζεται μεταξύ άλλων στις καταθέσεις πάνω από εκατό μεταναστών -που κάνουν λόγο για βασανιστήρια, κακομεταχείριση, εικονικές εκτελέσεις, με πρωταγωνιστές τα πρωτοπαλίκαρα του ένδοξου Λιμενικού Σώματος.

Αποκαλυπτικό το ρεπορτάζ, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, και μου έφερε στη μνήμη κάποια περιστατικά, λιγότερο ακραία, που έχω δει όμως με τα ίδια μου τα μάτια:

Μου θύμισε τον τραχανά υπάλληλο της Νομαρχίας που, στα παλιά γραφεία της Λιοσίων, προσπαθούσε να βάλει σε τάξη τους μετανάστες που περίμεναν στην ουρά για να ανανεώσουν την άδεια εργασίας τους, και στους οποίους συνήθως απευθυνόταν με την τρυφερή αποστροφή "γαμώ την Παναγία σας, ζώα".

Μου θύμισε τον χαραμοφάη (αν κρίνω από το μέγεθος της μπάκας του) υπάλληλο του Δήμου Αθηναίων, στο (ευτυχώς καταργηθέν) άντρο του αίσχους -κατά κόσμον "Διεύθυνση Αλλοδαπών"- στη Σοφοκλέους, που ενώπιον είκοσι τουλάχιστον δικηγόρων πήρε κυριολεκτικά με τις κλοτσιές τον ταλαίπωρο Αλβανό που τόλμησε να μπει να ρωτήσει "αν πέρασε το νούμερό του".

Μου θύμισε τον αρκουδόμαγκα ελεγκτή του ΟΑΣΑ που τσίμπησε κάποτε έναν νεαρό μαύρο στο τρόλλεϋ 11 χωρίς εισιτήριο -και που, όταν ο παραβάτης τόλμησε να ψελλίσει κάποιες δικαιολογίες, όχι χειρότερες από αυτές που μηρυκάζουν οι συνέλληνες σε ανάλογες περιπτώσεις, τον επανέφερε στην τάξη με αυστηρό ύφος και με την επωδό "αν δε σου αρέσει, να πας στην πατρίδα σου, κατάλαβες;".

Ντρέπομαι που το ομολογώ, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, αλλά σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις δεν τόλμησα να τα βάλω με τον κομπλεξικό εκπρόσωπο της έννομης τάξης που, κρυπτόμενος πίσω από την γελοία μικροεξουσία του, βρήκε το εύκολο θύμα για να κάνει επίδειξη δύναμης: τον ταλαίπωρο μετανάστη. Είμαι λοιπόν κι εγώ συνυπεύθυνος για το γεγονός ότι τέτοια περιστατικά επαναλαμβάνονται και διαιωνίζονται -ίσως και περισσότερο από άλλους: στο κάτω κάτω, αν ο εκάστοτε ψευτόμαγκας μου απηύθυνε τη γνωστή παπαριά "κι εσένα ρε φίλε τι σε νοιάζει, δικηγόρος είσαι;", θα μπορούσα να απαντήσω "ναι"!

Θα μου πεις ότι συγκρίνω ανόμοιες καταστάσεις: κι όμως, έτσι εξαπλώνεται η βαρβαρότητα, σε ομόκεντρους κύκλους. Αν τέτοια περιστατικά λαμβάνουν χώρα μέρα-μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας, χωρίς να σημειώνεται καμία αντίδραση, γιατί να μας εκπλήσσει η συμπεριφορά των λιμενικών στην παραμεθόριο -εκεί που δεν υπάρχουν μάρτυρες, ανεπιθύμητα μάτια, έλεγχος, παρά μόνο η βεβαιότητα της ατιμωρησίας;

"Σοκ υπέστη η Κοινή Γνώμη" από την έκθεση της φρίκης -όπως ακριβώς οι αγαθοί άρειοι πολίτες της ναζιστικής Γερμανίας που "δεν ήξεραν" τι γινόταν στο Νταχάου, στο Άουσβιτς, δίπλα στα σπίτια τους. Έτσι κι εμείς, βγάζουμε ξαφνικά το κεφάλι από την άμμο και το κουνάμε με αποτροπιασμό.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Υπουργός Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, κ. Βουλγαράκης, εξέφρασε τον "προβληματισμό" του και διέταξε ΕΔΕ για να διερευνηθούν οι καταγγελίες. Καλά, για την τύχη της ΕΔΕ, Μοναδικέ μου Αναγνώστη, μπορείς να διαβάσεις αυτό -απλώς άλλαξε τα ονόματα και προσάρμοσε ανάλογα τα περιστατικά, και θα έχεις την εικόνα. Από την άλλη, η κ. Ντόρα Μπακογιάννη έσπευσε να δηλώσει ότι "η Ελλάδα δεν αντέχει άλλους παράνομους λαθρομετανάστες" -παρέλειψε να συμπληρώσει βέβαια ότι, όσους επιμένουν να έρχονται, θα τους πετάμε στη θάλασσα.

Συμπέρασμα της ιστορίας, Μοναδικέ μου Αναγνώστη; Δεν είμαστε εμείς ρατσιστές -αυτοί είναι σκυλάραπες/βρωμοαλβανοί/σκατοπακιστανοί και πάει λέγοντας. Και δεν φτάνει αυτό, είναι και επίμονοι από πάνω! Καλά να πάθουν.

Σε χαιρετώ

Χασοδίκης




Ολόκληρη η έκθεση της "PRO ASYL" (αγγλικό κείμενο, αρχείο .pdf) εδώ, και ένα εύστοχο, αν και κάπως διφορούμενο, σχόλιο του Old Boy εδώ).

Αλιεύματα

"Tο ξέρουμε, τα πολλά λεφτά, τα εύκολα λεφτά, εκεί είναι, στο θέαμα, στις δημόσιες σχέσεις, στα event, στη σόου-μπίζνες. Aλλά, συγγνώμη, άμα δεν έχεις μετρό και μονάδα επεξεργασίας σκουπιδιών, δεν κάνεις τελετές. Eκτός αν κάνω λάθος. Aν πραγματικά η πατρίδα μας κινδυνεύει από τις συνωμοσίες. Tότε καλά κάνουμε και αγοράζουμε όπλα, καλά κάνουμε και σφυρηλατούμε το νεανικό φρόνημα με μια επέτειο μάχης την ημέρα. Έρχεται πόλεμος και ας αφήσουμε τις μαλακίες για μητροπολιτικά πάρκα, ποδηλατοδρόμους, ανακύκλωση σκουπιδιών και περιβάλλον. Nα καούν όλα, να βρουν καμένη γη οι Tούρκοι. Eπιλογή λέγεται. Aν όμως δεν είναι έτσι, αν μας κάνουν χοντρή πλάκα με τους Eλοχίμ και τους Nεφελίμ, για να οικοδομούν πολιτικές καριέρες, να υφαρπάζουν το δημόσιο χρήμα και να αφήνουν στην κοινωνία τα «ακραία καιρικά φαινόμενα», να σταματήσουμε το αστείο περί ιδεολογίας, πατριωτισμού, εθνικής συνείδησης και ηρωικής ψυχής. Όποιος θέλει λαμπρές τελετές για τον Bουκεφάλα, από την τσέπη του. Όχι με τα λεφτά του κράτους, με το μόχθο της κοινωνίας. Όμως να αποφασίσουμε. Nα κάνουμε την πολιτική επιλογή. Πού θέλουμε να πηγαίνει το δημόσιο χρήμα;"

(Φώτης Γεωργελές, στη σημερινή "Athens Voice" -ολόκληρο το κείμενο εδώ)

"Παρεμπιπτόντως, μόνο, λέγονται και κάποια καλά για την περίοδο 1996-2004, όπως είναι η είσοδος της χώρας στην Oικονομική και Nομισματική Ένωση, η ένταξη της Kύπρου στην E.E., η προετοιμασία της χώρας για τους Oλυμπιακούς Aγώνες, τα «Kέντρα Eξυπηρέτησης Πολιτών» κ.ά. Oυδείς βέβαια από τους επικριτές αναλογίζεται αν τέτοιου μεγέθους στόχοι επιτυγχάνονται μέσα στο γενικό μπάχαλο που υποτίθεται ότι επέφερε ο εκσυγχρονισμός. Για να το κάνουμε πιο λιανά: οι μεγάλοι στόχοι είναι άθροισμα μικρότερων στόχων, ευρύτερων παρεμβάσεων σε κάθε τομέα της διοίκησης και της κοινωνίας. Oι Oλυμπιακοί δεν έγιναν εν μία νυκτί «οι καλύτεροι αγώνες που είδε ο κόσμος». Xρειάστηκαν πολλές δευτερεύουσες δράσεις, ρήξεις και τομές, αόρατες στο δημόσιο διάλογο, επειδή αυτός, ως γνωστόν, ασχολείται με τις πικάντικες λεπτομέρειες της πολιτικής."

(Πάσχος Μανδραβέλης, στην ίδια εφημερίδα -ολόκληρο το κείμενο εδώ και εδώ).

"Εκείνο που αποδείχθηκε, πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι ότι η Αθήνα δεν χρειαζόταν απολύτως καμία από τις αθλητικές εγκαταστάσεις που ανεγέρθηκαν για τις ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων. Γι' αυτό και όσες από αυτές δεν ρημάζουν εγκαταλελειμμένες κατ' ανάγκη παραχωρήθηκαν ή παραχωρούνται στην ιδιωτική πρωτοβουλία για άλλες χρήσεις! Τόσο μεγάλη ήταν η επιτυχία του σχετικού Ολυμπιακού προγράμματος (πέραν του ότι το οικονομικό κόστος του τριπλασιάστηκε ή και τετραπλασιάστηκε σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις)! Οι μεγάλοι αθλητικοί αγώνες δυστυχώς δεν είναι ομόλογα, που οι προηγούμενες αποδόσεις δεν προδικάζουν τις μελλοντικές. Ο,τι έγινε με το 2004 θα ξαναγίνει και με τους Μεσογειακούς. Διότι αυτό προκύπτει από την αθεράπευτη ελληνική πραγματικότητα. Και διότι αυτός είναι ο στόχος των επιτήδειων που εργάζονται –κυρίως– πίσω από τη βιτρίνα των Αγώνων. Λένε ότι το κέρδος για τον Βόλο, τη Λάρισα και γενικότερα τη Θεσσαλία θα είναι μεγάλο. Μακάρι, αλλά το παράδειγμα της Αθήνας δεν επιτρέπει αισιοδοξία. Οχι διότι τα κέρδη δεν θα είναι μεγάλα, αλλά επειδή τώρα πια ξέρουμε για ποιους: για τα συνήθη λαμόγια, που περιμένουν τέτοιες διοργανώσεις για να κάνουν τα θαύματά τους!"

(Φίλιππος Συρίγος στη εφημερίδα "SportDay", σε κείμενο με τίτλο "Οι Μεσογειακοί του 2013, το νέο τάμα του έθνους!" -ολόκληρο εδώ).

Και, όπως συνηθίζουν να λένε οι δικηγόροι στις αμερικάνικες ταινίες, I rest my case.