Αναγκαστική διαχείριση

Την αρχή την έκανε εκείνος ο ψηλός ο τύπος με την καραφλίτσα και το μουστακάκι, ο οποίος πρώτα υφάρπαξε τη λαϊκή εντολή τάζοντας λαγούς με πετραχήλια και μετά έφερε το μνημόνιο, την τρόικα και τα συναφή, κάνοντας τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που υποσχέθηκε προεκλογικά και ερμηνεύοντας κατά το δοκούν τη λαϊκή νομιμοποίηση ως λευκή επιταγή. Αλλά εντάξει, μπορεί να πει κανείς ότι η συμπεριφορά του ναι μεν είναι ηθικά επιλήψιμη και πολιτικά ελεγκτέα (είδατε τι κομψά που τα λέω, ε;), αλλά εν πάση περιπτώσει, από θεσμικής πλευράς βρίσκεται έστω και οριακά εντός των συνταγματικών προβλέψεων και των δημοκρατικών αρχών, αφού πρώτο μέλημα της κυβέρνησης (πρέπει να) είναι το καλό της χώρας, και τέλος πάντων για ό,τι έκανε ή δεν έκανε θα κληθεί να λογοδοτήσει στο τέλος της τετραετίας, και πάει λέγοντας.

Μετά όμως το ποντάρισμα ανέβηκε. Ο Ιρλανδός ομόλογος του ψηλού με την καραφλίτσα, αφού πρώτα πέρασε μήνες σκίζοντας τα ρούχα του ότι η χώρα του δεν θα καταντήσει Ελλάδα και δεν θα προσφύγει στο κακό ΔουΝουΤου, να μα τον Άγιο Πατρίκιο σου λέω, μια ωραία πρωία... προσέφυγε. Και μετά παραιτήθηκε, έκανε εκλογές, τις έχασε, κι άφησε την επόμενη κυβέρνηση να βγάλει το φίδι απ' την τρύπα, αφού πρώτα της έδεσε τα χέρια με τη συμφωνία δανεισμού που είχε συνάψει.

Τώρα έρχονται οι Πορτογάλοι να πάνε το παιχνίδι στην επόμενη πίστα: η κυβέρνηση παραιτήθηκε, το κοινοβούλιο έχει διαλυθεί, έχει ήδη οριστεί ημερομηνία εκλογών, και παρ' όλα αυτά η παραιτημένη και υπηρεσιακή κυβέρνηση προσφεύγει στους ευρωπαίους εταίρους για δανεικά. Που για να τα πάρει θα χρειαστεί προφανώς να συνομολογήσει κάποια συμφωνία δανεισμού, στα πλαίσια της οποίας θα υποσχεθεί να λάβει κάποια μέτρα, τα οποία μέτρα θα κληθεί να εφαρμόσει η επόμενη κυβέρνηση, όποια κι αν είναι, χωρίς να έχει καμία δυνατότητα επιλογής.

Είναι σαφές ότι τα ανταλλάγματα που απαιτεί η τρόικα ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ προκειμένου να "διασώσει" τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης που πέφτουν έξω έχουν τόσο δυσβάστακτο κοινωνικό -και κατά συνέπεια πολιτικό- κόστος, ώστε δεν υπάρχει τρόπος να περάσουν τη βάσανο των θεσμικά κατοχυρωμένων διαδικασιών του δημοκρατικού πολιτεύματος. Οπότε η λύση που έχει βρεθεί είναι η παράκαμψη των διαδικασιών αυτών: είτε με την εξαπάτηση των πολιτών, όπως στη δική μας περίπτωση, είτε με την παγίδευσή τους σε ένα αδιέξοδο όπου τους δίνεται μόνο το δικαίωμα επιλογής των προσώπων που θα εφαρμόσουν μια δεδομένη πολιτική, όχι όμως και της πολιτικής καθεαυτής. Πρόκειται για καραμπινάτη θεσμική εκτροπή, για τη δικαιολόγηση της οποίας χρησιμοποιείται ως επιχείρημα το κατεπείγον και το δραματικόν της περίστασης: ή αυτό, ή η χώρα βαράει κανόνι.

Με άλλα λόγια, μόλις οι αγορές βγάλουν κόκκινη κάρτα σε μια χώρα, η δημοκρατική αρχή σχετικοποιείται σε τέτοιο βαθμό ώστε να χάνει τουλάχιστον το μισό περιεχόμενό της: οι πολίτες παύουν να έχουν λόγο για το τι θα γίνει και πώς θα γίνει, διατηρούν μόνο το δικαίωμα να αποφασίσουν ποιος θα το κάνει.

Θα μου πεις, ωραίο πράγμα η λαϊκή κυριαρχία, αλλά με τα δικά μας κόλλυβα, όχι με τα ξένα. Σύμφωνοι. Από την άλλη, ωστόσο, όταν η κυβέρνηση μιας χώρας αποφασίζει να παραδώσει τα κλειδιά στους δανειστές της, όταν η χώρα μετατρέπεται σε εταιρεία υπό αναγκαστική διαχείριση, κάποιος λόγος δεν θα έπρεπε να πέφτει και στους πολίτες; Τελικά δηλαδή ποιος και με ποια κριτήρια αποφασίζει πόση δημοκρατία επιτρέπεται στους Έλληνες, τους Ιρλανδούς, τους Πορτογάλους, αύριο πιθανόν στους Ισπανούς και μεθαύριο σε δεν ξέρω ποιους;

Σα στραβός να είναι ο δρόμος που έχουμε πάρει.


.