01 Φεβρουαρίου 2010

Μεγάλες απορίες

Δε λέω, εκ πρώτης όψεως το να σχολιάζεις τα reality show της τηλεόρασης είναι λίγο σαν να κλέβεις εκκλησία. Από την άλλη όμως μερικές φορές είναι δύσκολο να αντισταθείς στον πειρασμό.

Δεν χρειάζεται πτυχίο ψυχολογίας, ούτε καν κοινωνιολογίας για να καταλάβει κανείς ότι η λογική των εν λόγω εκπομπών είναι να εκμεταλλευτούν την ορμέμφυτη τάση του ανθρώπου για μπανιστήρι. Το να ρίχνεις μια ματιά στο Απαγορευμένο μέσα από την κλειδαρότρυπα κρύβει καταπώς φαίνεται μια ιδιαίτερη γοητεία στην οποία οι περισσότεροι υποκύπτουν, ιδίως αν μπορούν να το κάνουν από την άνεση του καναπέ και αν η κλειδαρότρυπα έχει διαγώνιο εικοσιδύο ιντσών και βάλε. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα, όλα τα υπόλοιπα είναι αξεσουάρ που προστίθενται προκειμένου να υπάρξει μια κάποια ποικιλία και να μην βαρεθεί ο απαιτητικός τηλεθεατής-μπανιστηρτζής.

Το αρχέτυπο αυτού του είδους εκπομπών ήταν φυσικά ο μεγάλος αδερφός, όπου το κόνσεπτ ήταν υποτυπώδες: ρίξε μια ντουζίνα αγνώστους σ' έναν κλειστό χώρο, βάλε και τις κάμερες να τους παρακολουθούν παντού ολημερίς κι ολονυχτίς, και τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει η φύση και η ψυχολογία του αγελαίου ζώου. Κάποιοι θα μπαλαμουτιαστούν, άλλοι θα κάνουν παρακάμαρα και θα τρώγονται συναμετάξυ τους, και γενικώς μέσα σε λίγες μέρες θα δημιουργηθεί από μόνη της και εντελώς φυσιολογικά η απαραίτητη ατμόσφαιρα ίντριγκας και φαγωμάρας που θα κρατήσει ξαναμμένα τα ένστικτα του τηλεθεατή. Κάλλιστα το ίδιο σόου θα μπορούσε να γυριστεί με χιμπατζήδες αντί για ανθρώπους και το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο αλλά με λιγότερο ενδιαφέρον λόγω έλλειψης διαλόγων.

Από αυτό το αρχετυπικό κόνσεπτ προέκυψαν οι πάμπολλες παραλλαγές του είδους με προσθαφαιρέσεις διαδικαστικών και καλολογικών στοιχείων: προσθέτουμε μια δόση περιπέτειας και εξωτισμού και παίρνουμε τα διάφορα σαρβάιβορ, ή μια δόση καλλιτεχνίας και παίρνουμε τα διάφορα talent show, ή στέλνουμε τους διαγωνιζόμενους στην κουζίνα να παριστάνουν τους σπουδαγμένους σεφ και γκουρμέ, ή αφαιρούμε το διαγωνιστικό στοιχείο και το αντικαθιστούμε με τον παράγοντα της Αυθεντίας, του Δασκάλου που μετατρέπει καλύβια σε παλάτια ή οικογενειακές παρακμιακές ταβέρνες σε ρεστοράν υποψήφια για αστέρι Μισελέν (και καλά). Και ούτω καθεξής.

Εν πάση περιπτώσει, όλα τα reality απαιτούν έναν βαθμό συμμετοχικής διαστροφής από την πλευρά του τηλεθεατή που κάνει μπανιστήρι, άλλοτε μικρό κι άλλοτε μεγάλο. Στην κορυφή της κλίμακας αθλιότητας προσωπικά θα τοποθετούσα εκείνο το απαράδεκτο, που βάζανε υπέρβαρους ανθρώπους με ανύπαρκτη φυσική κατάσταση να περπατάνε χιλιόμετρα μέσα στο λιοπύρι μέχρι να πέσουν ξεροί (κι όποιος ξεραθεί τελευταίος κερδίζει), παρέα με το άλλο το πρόσφατο και πρόστυχο όπου ένα ανθρωποειδές με κοστούμι-γραβάτα-χαρτοφύλακα αναλαμβάνει να σώσει τα θύματα του καταναλωτισμού και της πιστωτικής κάρτας από τα συσσωρευμένα χρέη.

Αν όμως σε όλα τα ανωτέρω μπορείς να κοτσάρεις τις λέξεις-κλειδιά "διαστροφή" και "pathetic", υπάρχει κι άλλη μια κατηγορία reality show που μου γεννά απορίες. Την κατηγορία αυτή την διακονεί στη χώρα μας ο ΣΚΑΪ, εισαγόμενη απευθείας από την Αμέρικα, κι εδώ θέλω την προσοχή σου Μοναδικέ μου Αναγνώστη, γιατί θα περάσω στην περιπτωσιολογία:

Παράδειγμα πρώτο, οι περιπέτειες οικογενειακής επιχείρησης που ασχολείται με μετατροπές σε μοτοσυκλέτες τσόπερ (custom shop, που λένε και στη Ρούμελη).

Παράδειγμα δεύτερο, οι περιπέτειες φορτηγατζήδων που οδηγούν τις τεράστιες νταλίκες τους στους παγωμένους δρόμους του Αρκτικού Κύκλου.

Και παράδειγμα τρίτο, έπεσε στην αντίληψή μου μόλις σήμερα και δεν πίστευα στα μάτια μου: κομμώτριες που αλλάζουν κομμωτήρια μεταξύ τους.

Κι εδώ γεννάται η μεγάλη απορία: Ποιος διάβολο παρακολουθεί αυτά τα πράγματα; Υπάρχει στην Ελλάδα κοινό γι' αυτές τις εκπομπές, και ποιοι το αποτελούν; Δηλαδή γιατί να θέλει έστω και ένας τηλεθεατής της ελληνικής τηλεόρασης να παρακολουθεί αμερικανούς μουστακαλήδες rednecks να τσακώνονται μεταξύ τους για το πώς θα βάλουν τις εξατμίσεις της Χάρλεϋ; Ή τους ακόμα πιο rednecks αμερικάνους νταλικιέρηδες να οδηγούν χιλιόμετρα επί χιλιομέτρων πάνω σε πάγους επικοινωνώντας από τον ασύρματο με ένα λεξιλόγιο που περιορίζεται στις σαράντα λέξεις; Ή -το κορυφαίο, φρέσκο σου λέω- να βλέπει μια θεούσα κομμώτρια από κάποιο κωλοχώρι του Ιλλινόις και μια μπίμπο κομμώτρια από το Ελ-Έι να κάνουν τράμπα κομμωτήρια μεταξύ τους;

Δηλαδή, ΟΚ, υπάρχει η διαστροφή, υπάρχει το pathetic που λέγαμε προηγουμένως, και μετά υπάρχει και η επικράτεια του Αδιανόητου, όπου νομίζω ότι απαντώνται οι εν λόγω εκπομπές. Το σκέφτηκα το ζήτημα και κατέληξα ότι η μόνη περίπτωση που θα μπορούσε να παρακολουθήσει κάποιος αυτά τα reality είναι να βρίσκεται καθηλωμένος σε κρεβάτι νοσοκομείου, με χέρια-πόδια στον γύψο και κρεμασμένα ψηλά, και η άσπλαχνη και σαδίστρια αποκλειστική νοσοκόμα να του έχει ρυθμίσει την τηλεόραση στον ΣΚΑΪ για να τον εκδικηθεί (μιλάμε για πολύ σαδισμό όμως).

Κι ωστόσο οι εκπομπές αυτές υπάρχουν, υπάρχουν ακόμη και εταιρείες που πληρώνουν για να παίξουν τις διαφημίσεις τους σε αυτές. Όπου εδώ η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Τι διάβολο συμβαίνει μέσα στα κεφάλια των υπευθύνων προγράμματος των σταθμών, των μάνατζερ διαφημιστικών εταιρειών, των υπευθύνων μάρκετινγκ των διαφημιζομένων;

Πού βαδίζωμεν;


.

16 σχόλια:

  1. Υπάρχει μια αρχή της οικονομικής επιστήμης που μπορεί να εφαρμοστεί και στην κουλτούρα:
    "Το κακό νόμισμα διώχνει το καλό".
    Δυστυχώς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ μου παρέλειψες το καλύτερο!

    Αυτό με τα ψαράδικα που μαζεύουν καβούρια .......
    Δεν το χάνω με τίποτα.....:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Νομίζω διαφωνώ ως προς το ριάλιτι με τους χρεωμένους που αναγκάζονται να δουν την κατάστασή τους. Το βρίσκω ιδιαίτερα επίκαιρο και διδακτικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Καλά αυτοί που τα βλέπουν, αυτοί που συμμετέχουν;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αυτό με τις νταλίκες το πέτυχα μία φορά - νόμιζα ότι ήταν κάποιο ντοκιμαντέρ (ω η αδαής).

    Τα άλλα δύο δεν ξέρω-δεν απαντώ.

    "Εν πάση περιπτώσει, όλα τα reality απαιτούν έναν βαθμό συμμετοχικής διαστροφής από την πλευρά του τηλεθεατή που κάνει μπανιστήρι, άλλοτε μικρό κι άλλοτε μεγάλο."

    Η συμμετοχική διαστροφή φυσικά υπάρχει και στους συλλαμβάνοντες την ιδέα, στους συμμετέχοντες στα reality shows...

    Καλό μήνα
    :-)

    Υ.Γ.
    Λογικά ανήκω στην κατηγορία γιατί φέτος περιμένω να τραγουδήσουν οι "48 ώρες" στο x'factor..... μου αρέσει πολύ η μπάντα αυτή!
    Είμαι lost case;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Χασοδίκη, μου έδωσες καταπληκτική ιδέα : πως θα σου φαινόταν ένα reality show, όπου δικηγόροι το πρωί του δικαστηρίου, θα αντάλλαζαν δικογραφίες και θα έμπαιναν στην αίθουσα του δικαστηρίου ο ένας να δικάσει την υπόθεση του άλλου;;; Απρόβλεπτα επεισόδια, αποσβολωμένοι πελάτες, τραγικά αποτελέσματα και ξεκατινιάσματα. Τα έχει όλα !!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Eγώ Χασοδίκη μου παρακολουθώ (με ενδιαφέρον) εκείνο με τους ψαράδες καβουριών στην Αλάσκα. Μιλάμε για δράμα ποιότητας. Δεν το έχετε στην Ελλάδα? Χάνετε:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αυτό με τους ψαράδες καβουριών πρώτη φορά το ακούω! Αλλά πλέον (δηλαδή μετά τις κομμώτριες) δεν μου κάνει τίποτα εντύπωση.

    Βάσσια, η περίπτωση των αμιγώς talent show, όπου βλέπεις δηλαδή τους συμμετέχοντες μόνο επί σκηνής υπό μορφήν διαγωνισμού, νομίζω εμπίπτει σε άλλη κατηγορία.

    ESKARINA, τα ελληνικά δικαστήρια μπορούν να γίνουν reality (και μάλιστα hard-core) έτσι ακριβώς όπως είναι, χωρίς να αλλάξουμε τίποτα και χωρίς κανένα σενάριο.

    Γεράσιμε, περί ορέξεως βέβαια ουδείς λόγος, αλλά δεν μου φαίνεται ότι διδάσκεται κανείς τίποτα από αυτό το πράγμα.


    Τελικά η απορία μου παραμένει αναπάντητη: ποιος τα παρακολουθεί αυτά τα πράγματα και γιατί; (εντάξει, εκτός από τον glam και τον Locus που υποθέτω ότι αγαπάνε είτε το ψάρεμα είτε τα καβούρια :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Α,κ. Χασοδίκα,

    αυτό με τα καβούρια είναι εξαιρετικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Που βαδίζομεν?

    Εύκολο ερώτημα, δύσκολη απάντηση.
    Βαδίζομεν στην εποχή όπου άνθρωποι όπως εσείς θεωρούν άξιες σχολιασμού εκπομπές όπως αυτές που αναφέρατε.

    Διότι, όπως και εσείς είπατε, αυτές τις εκπομπές δεν τις βλέπουν ούτε αυτοί που τις εκπέμπουν, οπότε αυτήν την στιγμή τις διαφημίζετε σε ανθρώπους σαν κι εμένα, παντελώς άσχετους με αυτές.


    Αντί γι αυτά, δεν σχολιάζετε το προσχέδιο του νέου εκλογικού νόμου, όπως είχατε υποσχεθεί?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Σεβαστή η άποψή σου, αγαπητέ ανώνυμε, αλλά επίτρεψέ μου να διαφωνώ. Η τηλεόραση, μας αρέσει δεν μας αρέσει, είναι σε κάποιον βαθμό καθρέφτης της κοινωνίας μας και επομένως κατά τη γνώμη μου άξια σχολιασμού. Μπορείς βέβαια να την αγνοήσεις, αν θες, αλλά δεν παύει να είναι εκεί, να διαμορφώνει συνειδήσεις, αισθητική και πάει λέγοντας.

    Όσο για το προσχέδιο του εκλογικού νόμου, να μην περιμένουμε να ανακοινωθεί πρώτα επισήμως και να το δούμε; Σε αυτή τη φάση τι να σχολιάσουμε -τα ρεπορτάζ των εφημερίδων σχετικά με τα σχέδια που έχει ο Ραγκούσης στο συρτάρι του;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Υποψιάζομαι ότι δεν έχεις ακούσει για το "Μια νύφη για το γιο μου" ή ότι σου ξέφυγε, ε; Μιλάμε μακράν για ό,τι πιο άθλιο και πιο προσβλητικό παίζεται...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Μου ξέφυγε, έχεις δίκιο! Απορώ με τον εαυτό μου -σαφώς κερδίζει θέση στην κορυφή της κλίμακας αθλιότητας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Η τηλεόραση έχει τα πάντα όλα...
    Από καλές ταινίες, ενίοτε, μέχρι λογιών λογιών σαχλαμάρες...
    Το τηλεκοντρολ είναι στο χέρι μας...και η Δύναμη επίσης(εμείς που τους βλέπουμε έχουμε τη Δύναμη)
    (αυτό με τη Δύναμη έχει κάτι από Πόλεμο των Άστρων..)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @ ESKARINA, καλά γελάω ακόμα με το ριάλιτι με τα δικαστήρια :-) Να το ζήσω κι αυτό και τίποτα στον κόσμο!

    Πάντως χασοδίκη μπορεί να έχεις θεωρητικά δίκιο αλλά στην πραγματικότητα αυτά τα ριαλιτι πχ με τους πάγους θα μπορούσαν να είναι και η εικόνα εξω από το παράθυρό σου, αν έμενες σε πολικά κλίματα και έπασχες από αυπνιες. Να παρακολουθείς τα φορτηγά που περνούν.Μη μου πεις ότι ποτέ δεν χάζεψες στο δρόμο την κίνηση. Θέλω να πώ είναι σχετικά αθώο, κανείς δεν ξεκατινιάζετε και δεν προσβάλλεται. Αυτό όμως που είπε η kangerlussuaq είναι το αποκορύφωμα της αθλιότητας. Δηλαδή σ΄αυτή τη χώρα υπάρχουν αντρες (λεμε τώρα) που όχι μόνο στα τριάντα μένουν με τη μαμά τους (χωρίς να υπάρχει οικονομικός λόγος), άλλά δεν βρίσκουν γυναίκα επειδή μόνο η μάνα τους είναι τέλεια και αγνή και σαν να μην έφτανε αυτό βγαίνουν και στην τηλεόραση να το διαλαλήσουν και να ζητήσουν από τη μαμά να δώσει την έγκρισή της στην υποψήφια νύφη. Ντροπή μου άλλα όταν είδα το διαφημιστικό σκέφτηκα: η μαμά θα ειναι παρούσα σε ΟΛΕΣ τις δοκιμαστικές διαδικασίες που θα περάσει η νύφη ή μονο στο άνοιγμα φύλλου; Ημαρτον δηλαδή!
    Τώρα η ερώτηση σου, ποιος τα βλέπει και γιατί, μάλλον θα απαντηθεί από την ώρα προβολής. Νομίζω ότι όλα αυτά είναι πάρα πολύ αργά τη νύχτα, την ώρα που αυτοί που δεν κοιμούνται ή δεν κάνουν κάτι αποδοτικό και ενδιαφέρον μάλλον θα έβλεπαν τα πάντα. Κατά τα άλλα το σκαι το βλέπουμε γιατί παίζει CSI :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ενστάσεις και ισχυρισμοί
κατατίθενται μόνον εγγράφως
(Χασοδίκειος Πολιτική Δικονομία, άρθρον 228)