09 Φεβρουαρίου 2009

Fuzzy Logic

Μία από τις μεγάλες και διαρθρωτικές so-called μεταρρυθμίσεις της Νέας Διακυβέρνησης, όταν ήταν ακόμα νέα και δυνατή, ήταν η διεύρυνση του ωραρίου λειτουργίας των εμπορικών καταστημάτων. Μέτρο που τέθηκε σε εφαρμογή τους τελευταίους μήνες του 2005 και ξεσήκωσε ουκ ολίγες αντιδράσεις, τις οποίες η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ξεπέρασε με άνεση και κάμποση αλαζονεία, βασισμένη στην τότε κυριαρχία της στο πολιτικό σκηνικό.

Πέτυχε το μέτρο; Δύσκολο να το πούμε. Με μια βόλτα κάποια Δευτέρα απόγευμα στην Πατησίων, για παράδειγμα, εύκολα διαπιστώνει κανείς ότι τα περισσότερα μικρά καταστήματα παραμένουν κλειστά, ενώ αυτά που εκμεταλλεύονται το διευρυμένο ωράριο συνήθως είναι μεγάλα καταστήματα ή υποκαταστήματα αλυσίδων. Όμως αυτή είναι μια εμπειρική παρατήρηση και μια αντιμετώπιση λίγο μπακάλικη. Μια συστηματική προσέγγιση του θέματος απαιτεί περισσότερο ψάξιμο: υποτίθεται ότι σκοπός της ρύθμισης, όπως αποτυπώνεται τουλάχιστον στην εισηγητική έκθεση του σχετικού νόμου, ήταν η καλύτερη εξυπηρέτηση των καταναλωτών, η ανάπτυξη του εμπορίου και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.

Θα έπρεπε λοιπόν, λέω εγώ τώρα με το φτωχό μου το μυαλό, να γίνει μια έρευνα που να ζητάει απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα εξής: οι επιχειρήσεις που λειτουργούν με το διευρυμένο ωράριο αύξησαν τον τζίρο τους; Αν ναι, η αύξηση του τζίρου υπερκαλύπτει την αύξηση των λειτουργικών εξόδων; Βελτιώθηκε ο ανταγωνισμός; Μειώθηκαν οι τιμές; Δημιουργήθηκαν νέες θέσεις εργασίας; Κι ακόμα: οι έμποροι που δεν εφαρμόζουν το νέο ωράριο, και που φαίνεται να είναι η πλειοψηφία, γιατί δεν το εφαρμόζουν; Για λόγους οικονομικούς; Κοινωνικούς; Και ποιους;

Τρία και πλέον χρόνια μετά την θεσμοθέτηση του μέτρου, μια τέτοια έρευνα που θα οδηγούσε σε αποτίμηση του πραγματικού αντίκτυπου που είχε η νέα ρύθμιση στην αγορά και την κοινωνία νομίζω ότι θα ήταν απαραίτητη. Έχει κάνει η κυβέρνηση κάποια τέτοια έρευνα; Δεν κόβω το κεφάλι μου, αλλά νομίζω πως όχι, ή τουλάχιστον -αν την έκανε- δεν έχουμε μάθει σε ποια συμπεράσματα κατέληξε, εκτός πια κι αν έχει δημοσιευτεί κάτι σχετικό και μου έχει τόσο πολύ ξεφύγει.

Πού θέλω να καταλήξω: υποτίθεται ότι μία κυβέρνηση πρέπει να έχει ένα γενικό σχέδιο διακυβέρνησης της χώρας, να έχει χαράξει κάποιες κατευθυντήριες γραμμές, στα πλαίσια των οποίων θα πρέπει να ορίζει στόχους. Και για να πετύχει τους στόχους θα πρέπει να υλοποιεί συγκεκριμένα μέτρα: άλλα θα της βγουν, άλλα όχι, αλλά για να το ξέρει αυτό μία κυβέρνηση θα πρέπει με κάποιον τρόπο να παρακολουθεί την εφαρμογή τους και να αντιλαμβάνεται κατά πόσο είναι μέσα στους στόχους της ή όχι, κατά πόσο κινείται μέσα ή έξω από τις κατευθυντήριες γραμμές που χάραξε.

Στοιχειώδη και αυτονόητα τα παραπάνω, θα πει κανείς, και συμφωνώ -αλλά στην πράξη τι γίνεται; Δεν πάνε έξι μήνες που ο Αλογοσκούφης κατάργησε το αφορολόγητο για τους επιτηδευματίες, τους εμπόρους και τους ελεύθερους επαγγελματίες, με ένα συγκεκριμένο σκεπτικό που επικαλούνταν την πάταξη της φοροδιαφυγής, την δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών και άλλα τέτοια ηχηρά. Ήταν ένα μέτρο άδικο και με μυρωδιές αντισυνταγματικότητας -αλλά εν πάση περιπτώσει η κυβέρνηση και η κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή το στήριξε με κάποια επιχειρήματα και το ψήφισε. Τώρα το ανακαλεί πριν καν το εφαρμόσει, με πρόσχημα την οικονομική κρίση -αλλά τα προμηνύματα (τουλάχιστον) της κρίσης υπήρχαν και τον Σεπτέμβριο, τότε που ψηφίστηκε το σχετικό νομοσχέδιο. Γιατί η κατάργηση του αφορολογήτου ήταν τότε αναγκαία και τώρα όχι; Και σαν να μην έφτανε αυτό, την απώλεια εσόδων του προϋπολογισμού που προκύπτει προσπαθεί να την καλύψει με το πλέον τετριμμένο και κοινότοπο μέτρο, την αύξηση των ειδικών φόρων στα ποτά και τα τσιγάρα.

Πέντε χρόνια οικονομικής δήθεν-πολιτικής, με βαρύγδουπες σαπουνόφουσκες για την ισχυρή μας οικονομία και τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, για να καταλήξουμε και πάλι στην φορολόγηση της ρετσίνας και του Άσσου Φίλτρο κασετίνα; Για να λέει ο πρωθυπουργός ότι στην οικονομία πορευόμαστε μήνα με το μήνα; Μα συγγνώμη, έτσι πορεύεται ο ψιλικατζής της γειτονιάς, αλλά είναι δυνατόν να πορεύεται έτσι και η κυβέρνηση μιας χώρας κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες; Μα τότε δεν χρειαζόμαστε κυβέρνηση -μήνα με το μήνα κυβερνιόμαστε και μόνοι μας.

Όσο μεγάλες κομματικές παρωπίδες κι αν φοράει κανείς, δεν μπορεί να μη διαπιστώσει ότι η κυβέρνηση Καραμανλή, σαν συλλογικό πολιτικό υποκείμενο, και ο ίδιος ο Καραμανλής προσωπικά, δεν έχουν αυτή τη στιγμή στο κεφάλι τους απολύτως κανένα σχέδιο. Όχι σχέδιο "εξόδου από την κρίση", σχέδιο γενικώς, σχέδιο για το πού θέλουν να πάνε τη χώρα. Κι αυτό μέσα σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο από την επανεκλογή τους. Και οι αποδείξεις είναι πολλές, από τον κωμικό ανασχηματισμό με το πήγαιν-έλα αποτυχημένων υπουργών μεταξύ προβληματικών υπουργείων μέχρι την υπερυπουργοποίηση Σουφλιά, από τον διάλογο για την παιδεία "από μηδενική βάση" μέχρι το φιάσκο της πώλησης της Ολυμπιακής.

Και η εύλογη απορία είναι, πόσο μπορεί να κρατήσει μια κυβέρνηση χωρίς σχέδιο; Για ποιον λόγο; Και με τι κόστος για την κοινωνία;

Υποθέτω, όχι πολύ. Αλλά αυτό μένει να το δούμε.


.

15 σχόλια:

  1. Χασοδίκη το θέμα είναι ακριβώς αυτό που λες: ποιο θα είναι το κόστος; Γιατί ο Καραμανλής στο διάγγελμά του (άλλο ανέκδοτο κι αυτό) δήλωσε ότι έχει "καθαρό σχέδιο". Απλώς δεν μας διευκρίνησε ποιο είναι αυτό... Ίσως το σχέδιο να είναι να κάψουν ό,τι καίγεται, να χτίσουν ό,τι χτίζεται και να δείρουν ό,τι (όποιον) δέρνεται (κατά τη γνωστή ρήση για τον στρατό)... Το νέο διάταγμα του ΠΕΧΩΔΕ για την Πάρνηθα το είδες; http://www.enet.gr/online/online_text/c=114,id=50438876

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ελπίζω ότι αυτό στην Πάρνηθα θα μπλοκάρει κάπου. Όσο για το σχέδιο, ίσως το μόνο διακριτό επί ΝΔ ήταν η προσπάθεια να μη μπει κανένας φραγμός στην "ατμομηχανή της οικονομίας", την οικοδομή, αντίθετα να δοθούν όλες οι δυνατές διευκολύνσεις ώστε να συνεχιστεί η ανοικοδόμηση. Όχι ότι κι οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν εφάρμοσαν την ίδια πολιτική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. μα, τι αθώα παιδιά που είστε! Φυσικά και έχει σχέδιο η κυβέρνηση, αλλά, όπως γίνεται και στις αμερικάνικες ταινίες, δεν το δημοσιοποιεί για να μην προεξοφλήσει ο εχθρός τις κινήσεις της και για να μην της το κλέψουν οι ανταγωνιστές, βρε κουτά! :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Πρέπει απλά να δεχθούμε ότι έχουμε την κυβέρνηση που επιλέξαμε και μας αξίζει....Λυπηρό αλλά αληθές. Το αστείο στην Ελλάδα είναι ότι μετά το 2000, νομίζω, οπότε επετεύχθη ο τελευταίος μεγάλος εθνικός στόχος, αυτός της ΟΝΕ, τον οποίο έκοντες άκοντες, όλοι ακολουθήσαμε, όλοι ψηφίζουν ό,τι ψηφίζουν με ένα δάγκωμα πάνω από την κάλπη. Οι παραδοσιακοί των κομμάτων εξουσίας με το δάγκωμα του ''πάλι τα ίδια'' και οι εκφεύγοντες του ποιμνιοστασίου, κοινώς μαντριού, με το δάγκωμα της ''απιστίας'' ή της απορίας εάν η ''απιστία'' θα αποτελέσει επαρκώς ηχηρό μήνυμα για τα δύο κόμματα εξουσίας. Χαρακτηριστική είναι η τρέχουσα περίοδος, 15, μόλις, μήνες μετά τη νίκη της ΝΔ μέσα από τις στάχτες της χώρας, του ΠΑΣΟΚ και λοιπών καημένων.
    Η διαφορά στη ΝΔ, ή Νέα Διακυβέρνηση, όποτε ακούω αυτό θυμάμαι είτε το ΣΤΑΡΤ ΡΕΚ, η Αυτοκρατορία αντεπιτίθεται, είτε κάτι επαναστάσεις σε Μπανανίες, είναι ότι οι τύποι είναι αναίσχηντοι, ανερυθρίαστοι κι άλλα σχετικά. Καίνε και λένε ουπς, ανωτέρα βία, χαϊδεύουν τα καρτέλ και λένε όλα στο φως, γιγαντώνουν τα μονοπώλια και λένε Νόμος το Δίκιο του εργάτη, του Μικρομεσαίου, του αγαπημένου και πολύφερνου, προεκλογικώς, φουκαριάρη....
    Αύτά τα ολίγα. Έχουμε γίνει όλοι, όμως, καθώς φαίνεται τόσο χοντρόπετσοι όσο και οι άρχοντες, για να τους αντέχουμε... Το κακό είναι ότι ξέρουν ότι κανείς δεν θέλει εκλογές και η κοροϊδία συνεχίζεται....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Είμαι υπέρ της απελευθέρωσης του ωραρίου, κάτι που ισχύει εδώ και χρόνια στις χώρες της Δύσης.
    Ευνοεί τις μεγάλες επιχειρήσεις;
    Σαφώς.
    Απομένει στην κοινωνία να δει αν την συμφέρει ο απογευματινός ύπνος του μικρομεσαίου ή η δυνατότητα σε κάποιον να θέλει να ψωνίζει Δευτέρα ή Τετάρτη απόγευμα...

    doc

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Και οι Ιταλοί είχαν την σιέστα τους το μεσημέρι, ήρθαν όμως οι πολυεθνικές και άλλαξαν συνήθειες.

    Κάποια πράγματα αλλάζουν, αυτά που υπάρχουν ήδη δεν είναι κατ'ανάγκην και εξ ορισμού αγνά και αμόλυντα.

    Μην πάμε στην θεοποίηση του status quo και στην δαιμονοποίηση κάθε νέου που έρχεται. Αυτή την εκφυλιστική σκέψη την έχει η εκκλησία και η ακροδεξιά, both of them ζούνε και αναπνέουν με ...παρελθόν και τρέφονται με την μούχλα του χθες.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Και η εύλογη απορία είναι, πόσο μπορεί να κρατήσει μια κυβέρνηση χωρίς σχέδιο;

    Κρίνοντας από την νεοελληνική εμπειρία, τουλάχιστον 179 χρόνια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @Doctor

    Το ωράριο το έφερα μόνο ως παράδειγμα. Δεν λέω αν η διεύρυνσή του ήταν μέτρο σωστό ή λάθος, λέω απλά ότι τελικά δεν ξέρουμε αν απέδωσε, τι απέδωσε ή γιατί δεν απέδωσε. Έτσι όμως δεν κάνεις πολιτική, κάνεις μπαλώματα και τσαπατσουλιές. Αν αυτό το επεκτείνεις σε κάθε τομέα κυβερνητικής δραστηριότητας, το αποτέλεσμα είναι το θαύμα που βλέπουμε στα μάτια μας...

    @π2

    Δεν συμφωνώ. Νομίζω ότι πρέπει να πάμε πολύ πίσω για να βρούμε κυβέρνηση με τόσο κραυγαλέα έλλειψη σχεδιασμού, στρατηγικής, προγράμματος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Νομίζω ότι πρέπει να πάμε πολύ πίσω για να βρούμε κυβέρνηση με τόσο κραυγαλέα έλλειψη σχεδιασμού, στρατηγικής, προγράμματος.

    Δεν διαφωνώ καθόλου. Αλλά το ότι αυτή η κυβέρνηση οδήγησε το ελλαδικό πρότυπο διακυβέρνησης στα απώτατα λογικά (ή παράλογα, όπως το βλέπει κανείς) όριά του δεν σημαίνει κατανάγκην ότι αφίσταται του προτύπου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αν το δούμε ευρύτερα ιστορικά το θέμα, όχι. Αν συγκρίνουμε με την πρόσφατη ιστορία, θα έλεγα ότι οι συγκρίσεις είναι συντριπτικά εις βάρος του Καραμανλή. Οι κυβερνήσεις Σημίτη μπορεί να είχαν τα χίλια στραβά, αλλά ένα σχέδιο το είχαν. Οι κυβερνήσεις Παπανδρέου το ίδιο. Μέχρι και για την κυβέρνηση Μητσοτάκη θα μπορούσες να πεις ότι κάποια κεντρική ιδέα είχε στο μυαλό της.
    Δεν ξέρω, ίσως να φταίει το γεγονός ότι η χώρα μέχρι το 2004 είχε πάντοτε μπροστά της κάποιο ορόσημο: την ευρωπαϊκή ενοποίηση του 1992, την ΟΝΕ, τους Ολυμπιακούς. Του Κωστάκη ένας τέτοιος στόχος φαίνεται ότι του έλειψε, αλλά από την άλλη υποτίθεται ότι πρώτη δουλειά ενός πρωθυπουργού είναι να φτιάχνει τέτοιους στόχους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Όταν είσαι κυβέρνηση τόσα χρόνια και η πολιτική σου βασίζεται σε ένα μόνιμο σλόγκαν,ότι για όλα φταίνε οι προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ,το σχέδιο σου είναι ένα.
    Να κάνεις αντιπολίτευση στην αντιπολίτευση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Σωστές οι παρατηρήσεις που κάνεις φίλε Χασοδίκη, και οι ερωτήσεις της 3ης παραγράφου. Δεν υπάρχει συνολικό σχέδιο ανάπτυξης της χώρας, μέρος του οποίου είναι και το Εργασιακό, Το Αγροτικό, η Παιδεία, κλπ. Και η Ελλάδα αδυνατεί να συγκεντρώσει τις ομάδες σκέψεις που χρειάζονται για να καθορίσουν την μελλοντική πορεία της χώρας, πάνω στην οποία θα νομοθετήσουν ανάλογα.

    Αυτό ειναι το γενικό πλαίσιο. Συμφωνώ πως μετα την ΟΝΕ και τους Ολυμπιακούς, η χώρα δεν έχει τον παραμικρό οραματικό ορίζοντα. Διαθέτει όμως μια άτολμη και ανίκανη κυβέρνηση.

    ...πόσο μπορεί να κρατήσει μια κυβέρνηση χωρίς σχέδιο;

    Οχι πολύ, αλλά επειδή και η αντιπολίτευση δεν έχει τίποτα, η κρίση πιθανώς να παρατεταθεί για πολλά χρόνια. Οι διεθνείς συνθήκες θα καθορίσουν και το Εργασιακό στην Ελλάδα. Εφόσον έχουμε δύο καθεστώτα εργασίας στη χώρα (μικρομάγαζα και μεγαλοσουπερμάρκετ), με διαφορετικές δυναμικές, έχουμε ήδη προδιαγράψει την τύχη μας. Οι μικρές επιχειρήσεις, θα απορροφηθούν σταδιακά απο τις μεγάλες. Θα επιζήσουν μόνον οι επιχειρήσεις τύπου γειτονιάς, λόγω ευκολίας. Ετσι έγινε παντού. Μια απλή ματιά στις παγκόσμιες αγορές, δείχνει το μέλλον μας. Επομένως, μάταιος ο αγώνας για το ωράριο.

    Και με τι κόστος για την κοινωνία;
    Κατα τη γνώμη μου τεράστιο. Σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Το 40ωρο θα μετεξελλιχθεί (δεν θα εξαφανιστεί όπως θεωρούν πολλοί), οι εργασίες θα συγχωνευθούν, όλα θα πωλούνται παντού, εδώ και τώρα. Είναι αναπόφευκτο.

    Γνωρίζω πως υπάρχει αντίδραση γι' αυτό, προσωπικά το έχω συνηθίσει μετά απο πολλά χρόνια εργασίας στην Αμερική. Οι αλυσίδες και οι μεγάλες εταιρείες είναι αδύνατον να δαμαστούν. Το καλό θα ήταν να το παραδεχτούμε απο την αρχή, και να σχεδιάσουμε την πορεία μας ανάλογα.

    -------------
    Μία παρατήρηση. Στην Αμερική, που η συγχώνευση είναι τεράστια, το 40ωρο στην ουσία δεν έχει καθόλου εξαφανιστεί. Αντιθέτως θεσμοθετήθηκε με μεγαλύτερο σθένος, απο τις μεγάλες επιχειρήσεις, γιατί σπουδές παραγωγής απέδειξαν πως εκεί βρίσκονται και τα όρια της ανθρώπινης παραγωγικότητας. Στις μικρές επιχειρήσεις, αντίθετα, τα ωράρια είναι ακόμα υπερδιπλάσια. Αυτό, για να μην υπονοήσουμε αμέσως πως ό,τι "μεγάλο" και κακό. Συγχρόνως, εισηχθηκαν νέες μορφές εργασίας, όπως η μερική απασχόληση (πολύ καλή μορφή εργασίας για εργαζόμενες μητέρες, φοιτητές, κλπ), καθώς επίσης και η εργασία απο το σπίτι (σε επίπεδο εταιριών).

    Η Αγορά θα καθορίσει τις δυναμικές.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Νομίζω ότι κάπου παρεξηγήθηκα σχετικά με το ωράριο... Δες και το σχόλιο-απάντηση στον Δόκτωρα πιο πάνω.

    Οι αλυσίδες και οι μεγάλες εταιρείες είναι αδύνατον να δαμαστούν.

    Δεν νομίζω ότι είναι ακριβώς έτσι, αλλά αυτή είναι μεγάλη συζήτηση και όχι της ώρας.

    σπουδές παραγωγής απέδειξαν πως εκεί βρίσκονται και τα όρια της ανθρώπινης παραγωγικότητας.

    Χμμ, κάποιος να ενημερώσει και την ελληνική αγορά εργασίας σχετικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Μιας και έχω δουλέψει στον ιδιωτικο τομέα και επί "σοσιαλισμού", μπορώ να πω πως και τότε το μόνο σχέδιο ήταν η κονόμα των επιχειρηματιών. Οι απλήρωτες υπερωρίες ήταν και τότε άπειρες ενώ τις καταγγελίες μου οι αρμόδιες υπηρεσίες απλως τις έγραφαν κανονικά.

    Η Ν.Δ. απλώς άφησε τη χώρα στον αυτόματο πιλότο, όπως ήταν και επι ΠΑΣΟΚ. Ήθελαν την εξουσία για να φάνε όσο έφαγε το ΠΑΣΟΚ. Τώρα όμως μετά από 30 χρόνια άδειασαν τα ταμεία. Το σχέδιο του Παπανδρέου ήταν να περνά καλά, του Μητσοτάκη απλώς να πουλήσει ό,τι μπορεί και του Σημίτη να φάνε καλά οι εργολάβοι. Τυχαίο είναι που από το 1981 και μετά το δημόσιο χρέος απογειώθηκε;

    Να πω πως τώρα είμαι στο Δημόσιο σε "μάχιμη" υπηρεσία, όπου για να φτάσει ένα έγγραφο από το πρωτόκολλο σε εμάς (1 όροφος μας χωρίζει) χρειάζονται...10 εργάσιμες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Σπιζαετέ, welcome.
    Δεν μιλάμε ακριβώς για το ίδιο πράγμα, έχω την εντύπωση. Ο Σημίτης, για παράδειγμα, είχε βάλει κάποιους στόχους διακυβέρνησης: την είσοδο στην ΟΝΕ, την ολοκλήρωση κάποιων βασικών έργων υποδομής, τους Ολυμπιακούς. Πάνω σε αυτούς τους στόχους δούλεψε και πέτυχε κάποια πράγματα, όπως επίσης απέτυχε σε πολλά άλλα. Ναι, έφαγαν καλά οι εργολάβοι, αναμφίβολα. Ασχέτως όμως του ποιοι έφαγαν και ποιοι πλήρωσαν, που είναι άλλης τάξεως ζήτημα και πρέπει να το δούμε ευρύτερα, μπορούσε κανείς να διακρίνει μια στρατηγική πίσω από την κυβερνητική δράση (ή αδράνεια). Χοντροκομμένη μεν, στρατηγική όμως. Δεν είναι πανάκεια η στρατηγική, είναι όμως αναγκαία για να ξέρεις ότι κάποιος κυβερνάει και ότι δεν συμβαίνουν απλώς πράγματα με τυχαία σειρά.

    Αυτή την αίσθηση του τυχαίου επισημαίνω, γιατί αυτήν μου βγάζει η κυβέρνηση Καραμανλή εδώ και πάρα πολύ καιρό -να μην πω "από την αρχή"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ενστάσεις και ισχυρισμοί
κατατίθενται μόνον εγγράφως
(Χασοδίκειος Πολιτική Δικονομία, άρθρον 228)