Η επιστροφή του λήσταρχου Νταβέλη

Για τα περίφημα φορομπηχτικά μέτρα Αλογοσκούφη έχουν γραφτεί ήδη τόσα πολλά, που οποιαδήποτε περαιτέρω αναφορά ίσως περιττεύει (μια καλή και αρκετά ευσύνοπτη ανάλυση υπάρχει εδώ). Θα αρκούσε ίσως να πει κανείς ότι τζάμπα τα πτυχία του: δεν νομίζω ότι χρειάζεται να έχει βγάλει κανείς το Λόντον Σκουλ οφ Εκονόμικς για να κατεβάσει τέτοιες, χμ, έξυπνες ιδέες.

Θα ήθελα όμως να σταθώ σε ένα σημείο που μου φαίνεται ότι δεν έχει τονιστεί αρκετά: το κατά πόσο τα μέτρα αυτά, ιδίως η κατάργηση του αφορολογήτου ορίου για τους ελεύθερους επαγγελματίες, είναι σύμφωνα με το Σύνταγμα.

Όπως είναι γνωστό, το Σύνταγμά μας κατοχυρώνει την αρχή της ισότητας (άρθρο 4). Ως ειδικότερη έκφραση αυτής της αρχής, η παράγραφος 5 του άρθρου αυτού προβλέπει ότι "οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους", διάταξη που θεωρητικά αποτελεί το θεμέλιο του φορολογικού μας συστήματος.

Προφανώς η διάταξη αυτή δεν στερεί από τον κοινό νομοθέτη την ευχέρεια να διαφοροποιεί τον τρόπο φορολόγησης ορισμένων κατηγοριών εισοδημάτων για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, ενθάρρυνσης της οικονομικής ανάπτυξης, καταπολέμησης της ανεργίας κλπ. Το αντίθετο μάλιστα: η εξισωτική φορολογική αντιμετώπιση, π.χ. ο ενιαίος συντελεστής 25 % που έχει στο παρελθόν καταγραφεί ως πρόθεση της παρούσας κυβέρνησης, μπορεί βάσιμα να υποστηριχθεί ότι αντίκειται στο Σύνταγμα αφού σε μεγάλο βαθμό αναιρεί αυτό το "ανάλογα με τις δυνάμεις τους" της πιο πάνω διάταξης.

Κατ' ανάλογο τρόπο, η πρόβλεψη διαφορετικού αφορολογήτου ορίου για μισθωτούς-συνταξιούχους και διαφορετικού για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που ίσχυε μέχρι φέτος, θα πρέπει κατ' αρχήν να θεωρηθεί συνταγματικά επιτρεπτή, μολονότι είχε σαν αποτέλεσμα δύο φορολογούμενοι με το ίδιο εισόδημα, ένας επαγγελματίας και ένας μισθωτός, να καταβάλουν διαφορετικό φόρο: με μια πρόχειρη ματιά στο βιβλιαράκι της εφορίας με τις οδηγίες για τη συμπλήρωση της δήλωσης, βλέπουμε ότι ένας μισθωτός με εισόδημα 12.000 ευρώ δεν πλήρωνε φέτος καθόλου φόρο, ενώ ένας επαγγελματίας με το ίδιο εισόδημα θα πλήρωνε 225 ευρώ.

Με τα νέα μέτρα, όμως, και εφόσον η κλίμακα παραμείνει κατά τα λοιπά ως έχει, τα 225 ευρώ γίνονται αμέσως αμέσως 1.275. Και εδώ το πράγμα αρχίζει να αλλάζει. Εδώ πλέον οι Έλληνες πολίτες παύουν να συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις και ανάλογα με τις δυνάμεις τους: και διάκριση υφίσταται, και δυσαναλογία. Και καλό είναι να θυμόμαστε ότι μισθωτοί δεν είναι μόνο οι χαμηλόμισθοι των 800 και των 1.000 ευρώ το μήνα: υπάρχουν και μισθωτοί των 2.000 ευρώ, όπως υπάρχουν και διευθυντικά στελέχη, επίσης μισθωτοί, με πολύ υψηλότερα εισοδήματα: γιατί αυτοί θα πρέπει να φορολογούνται πολύ λιγότερο από έναν επαγγελματία με το ίδιο εισόδημα;

Η δικαιολογία που εφηύρε ο Αλογοσκούφης είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής: τρίχες κατσαρές, λέω εγώ, και ξεδιάντροπο ψέμα που δεν θα έπρεπε να πείθει ούτε νήπια. "Πατάσσω την φοροδιαφυγή" σημαίνει ότι εντοπίζω εισοδήματα που αποκρύπτονται και τα φορολογώ. Τα νέα μέτρα αποτελούν αντίθετα μια έμπρακτη ομολογία της κυβέρνησης και των φορολογικών μηχανισμών ότι αυτό δεν μπορούν να το πετύχουν, γι' αυτό και επιλέγει ο Αλογοσκούφης να φορολογήσει σκληρότερα τα εισοδήματα που ήδη δηλώνονται. Το αποτέλεσμα θα είναι, μοιραία, ακόμα μεγαλύτερη έξαρση της φοροδιαφυγής: ο κάθε φορολογούμενος που θίγεται από το νέο καθεστώς θα προσπαθήσει λογικά να αποκρύψει μέρος των εισοδημάτων του, εφόσον μάλιστα έχει διαπιστωθεί η ανικανότητα της εφορίας να τον εντοπίσει -και ενώ την ίδια στιγμή η κυβέρνηση κλείνει το μάτι στους φοροφυγάδες, με άλλη μια περαίωση, τελευταία και αυτή όπως και οι προηγούμενες.

Άλλο εξωφρενικό: Σύμφωνα με τις πιο φρέσκιες δηλώσεις του Αλογοσκούφη, το αφορολόγητο θα διατηρηθεί για τους "επαγγελματίες" που αμοίβονται μεν "με μπλοκάκι", αλλά στην πραγματικότητα έχουν μόνο έναν εργοδότη. Επίδειξη δήθεν κοινωνικής ευαισθησίας, απέναντι στη πολυθρύλητη "γενιά των 700 ευρώ" -μόνο που με αυτόν τον τρόπο εισάγεται και νέα διάκριση αμφίβολης συνταγματικότητας: πέρα από την διάκριση ανάμεσα σε διαφορετικές κατηγορίες φορολογουμένων (μισθωτοί-μη μισθωτοί), τώρα εισάγεται και διάκριση μέσα στην ίδια (φορολογική) κατηγορία των μη μισθωτών!

(Παρένθεση: αν η κυβέρνηση ήθελε πραγματικά να επιδείξει ευαισθησία για τη "γενιά των 700 ευρώ", θα όφειλε να χρησιμοποιήσει το φορολογικό σύστημα για να εντοπίσει τους εργοδότες που μετέρχονται αυτό το τέχνασμα ώστε να παρακάμπτουν την εργατική νομοθεσία και να αποφεύγουν την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών -τέχνασμα που ο ίδιος ο Αλογοσκούφης παραδέχεται ότι εγείρει "ζήτημα παρανομίας". Αλλά σιγά...)

Θα πει κανείς ότι όλη αυτή η συζήτηση περί αντισυνταγματικότητας είναι ακαδημαϊκή και κουβέντα να γίνεται: δεν είναι έτσι όμως. Βεβαίως, απευθείας προσφυγή κατά διάταξης νόμου δεν επιτρέπεται. Επιτρέπεται όμως προσφυγή κατά του εκκαθαριστικού σημειώματος που στέλνει η εφορία, δικαίωμα που έχει ο φορολογούμενος εφόσον διαφωνεί με το ποσό του φόρου που του καταλογίστηκε. Και εκεί μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι ο υπολογισμός του φόρου έγινε με βάση διατάξεις που αντίκεινται στο Σύνταγμα, και το Δικαστήριο οφείλει να κρίνει τον ισχυρισμό αυτό.

Αναμφίβολα είναι μπελάς, αναμφίβολα είναι χρονοβόρα διαδικασία, αναμφίβολα σημαίνει έξοδα, και το αποτέλεσμα δεν είναι σίγουρο. Είναι όμως ένας δρόμος άμυνας, ίσως ο μόνος διαθέσιμος, εφόσον τελικά τα μέτρα ψηφιστούν και εφαρμοστούν. Σε ό,τι με αφορά, αυτόν τον δρόμο σκοπεύω να ακολουθήσω, κι ας είναι για την τιμή των όπλων. Το προτιμώ χίλιες φορές από το να κάτσω με σταυρωμένα χέρια και να παρακολουθώ άλλη μία προσπάθεια ενός αποδεδειγμένα ανίκανου υπουργού και μιας αποδεδειγμένα ανίκανης κυβέρνησης, που τάχα θα εξοικονομούσαν δέκα δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από την περιστολή της σπατάλης του Δημοσίου και θα χτυπούσαν τη φοροδιαφυγή, να βγάλουν τα σπασμένα από του κασίδη το κεφάλι -ιδίως όταν ο κασίδης είμαι εγώ.

Μήπως, λέω μήπως, και οι ωραίοι κοιμωμένοι πρόεδροι των δικηγορικών συλλόγων θα έπρεπε να αναλάβουν καμιά σχετική πρωτοβουλία, αντί για τα συνήθη δελτία τύπου και την αποχή που προκήρυξε ο ΔΣΑ για τις 8 και 9 Σεπτεμβρίου (πριν δηλαδή ανοίξουν τα Δικαστήρια); Λέω εγώ τώρα...


.