01 Ιουνίου 2012

The point of no return


Πάρε για παράδειγμα την Ισπανία. Πριν από κανα χρόνο λέγαμε ότι η κρίση την αγγίζει, τώρα πια δεν την αγγίζει απλώς, την έχει ταράξει στις μπουνιές, την έχει πετάξει παραζαλισμένη στο καναβάτσο κι ετοιμάζεται να τη βγάλει νοκ άουτ. Η κυβέρνηση Ραχόι, που καλά-καλά δεν έχει κλείσει εξάμηνο στο γκουβέρνο, που οι υπουργοί της ακόμα τακτοποιούν τα πράγματά τους στα συρτάρια των γραφείων τους, ανακαλύπτει κάθε μέρα κι από έναν σκελετό σε κάποια ντουλάπα, μια σκασμένη τράπεζα εδώ, μια χρεοκοπημένη περιφέρεια παρακεί. Ο Ραχόι κοιτάζει προς τους Ευρωπαίους εταίρους περιμένοντας βοήθεια, κάτι βρε αδερφέ, μην καταντήσει κι αυτός, πρωθυπουργός πράμα κοτζάμ πρώην αυτοκρατορίας να τρέχει στο ΔΝΤ με το χέρι απλωμένο, και ποια είναι η πιο προχωρημένη απάντηση που βρίσκει να του δώσει η σύμμαχος Ευρώπη, δια στόματος Όλι Ρεν;

Εεεε... Να... Κοιτάξτε, μπορεί και να το σκεφτούμε να σας δώσουμε έναν χρόνο ακόμα για να μειώσετε το έλλειμμά σας... Αλλά στο μεταξύ ετοιμάστε κι εσείς ένα πακέτο αλά γκρεκ, με αυξήσεις ΦΠΑ, μειώσεις δημοσίων δαπανών, μειώσεις μισθών, ξέρετε, τα γνωστά.

Γκέημ όβερ.

Αναρωτιέμαι πώς είναι δυνατόν να πιστεύει ειλικρινά κανείς ότι αυτός ο δρόμος που έχει πάρει η Ευρωζώνη, ο δρόμος της Αυστηράς Δημοσιονομικής Πειθαρχίας Υπεράνω Όλων, είναι βιώσιμος όχι πλέον μακροπρόθεσμα, αλλά σε ορίζοντα εξαμήνου ή έτους. Μια φορά κι έναν καιρό, ας πούμε είκοσι χρόνια πριν, οι πολίτες της Δυτικής Ευρώπης μακάριζαν τους εαυτούς τους για το βιοτικό τους επίπεδο σε σύγκριση με τη μαύρη φτώχεια των κατοίκων του πρώην Ανατολικού Μπλοκ. Σήμερα, μετά από δέκα χρόνια κοινού νομίσματος, όλο και περισσότεροι δυτικοευρωπαίοι ξεπέφτουν σιγά-σιγά (ή και γοργά-γοργά) σε επίπεδα φτώχειας συγκρίσιμα με του Παραπετάσματος. Στο μεταξύ, τα θεσμικά όργανα της ενωμένης Ευρώπης έχουν περάσει πάνω από δύο χρόνια ομφαλοσκοπώντας και αναζητώντας μια λύση, σε μια διαδικασία που οι αγγλοσάξωνες εύστοχα περιγράφουν ως kicking the can down the road. Σε όλο αυτό το χρονικό διάστημα η Ευρώπη ποτέ δεν κατάφερε να προλάβει τις εξελίξεις, συνεχώς τρέχει καταϊδρωμένη πίσω από αυτές, και μετά από συμβούλια, διαβούλια και εισηγήσεις καταλήγει πάντα στην ίδια αποτυχημένη συνταγή: ακόμα περισσότερη λιτότητα, ακόμα περισσότερο σφίξιμο στο ζωνάρι, κουράγιο παλικάρια, μπόρα είναι θα περάσει. Αμ δε που θα περάσει -και όποιος πιστεύει ότι σε δημοκρατικές κοινωνίες, με δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις, αυτή η κατάσταση μπορεί να διαρκεί επ' αόριστον χωρίς προοπτική διεξόδου, αυταπατάται.

Θα μου πεις τώρα, και με το δίκιο σου, πού κολλάει σε όλα αυτά ο ΣΥΡΙΖΑ. Υπομονή, θα φτάσω και σ' αυτό.

Έχω που λες την αίσθηση, τη βεβαιότητα μπορώ να σου πω, ότι σε όλη αυτή τη μίζερη διαδικασία υπάρχει κάπου ένα σημείο από το οποίο δεν υπάρχει επιστροφή. Το σημείο αυτό ενδεχομένως να το έχουμε ήδη περάσει, κι αν όχι, σίγουρα δεν απέχουμε και πάρα πολύ. Την ώρα που εμείς ασχολούμαστε με τις εκλογές μας η Ισπανία παραπαίει, κι αν κάνει πως κλατάρει μέχρι τις 17 Ιουνίου (και μη μου πεις πως αν αύριο ακούσεις ότι η Ισπανία υπέβαλε αίτημα ένταξης στο μηχανισμό στήριξης θα εκπλαγείς), αν κάνει πως κλατάρει λέω, οι δικές μας οι εκλογές θα χάσουν ξαφνικά μεγάλο μέρος από το ενδιαφέρον τους για την υπόλοιπη Ευρώπη, που θα έχει πια άλλες φωτιές να σβήσει.

Εν πάση περιπτώσει, αν υποθέσουμε ότι δεν έχουμε ακόμη περάσει το σημείο χωρίς επιστροφή, είναι καιρός να το πάρουμε απόφαση ότι τραβάμε ντουγρού για το γκρεμό, κι ότι στο τέλος του δρόμου μας περιμένει η διάλυση της Ευρωζώνης, σε χρόνο ίσως πολύ συντομότερο απ' όσο μπορούμε να φανταστούμε. Και στο κρίσιμο αυτό χρονικό σημείο, η Ελλάδα, η πρώτη χώρα της Ευρωζώνης που στήθηκε στον πάγκο του χασάπη, κάνει εκλογές και υπάρχει ορατό το ενδεχόμενο να αναδείξει μια κυβέρνηση η οποία θα αρνηθεί να μπει στην ίδια λογική της Αυστηράς Δημοσιονομικής Πειθαρχίας, όπως έχουν κάνει μέχρι τώρα όλες ανεξαιρέτως οι κυβερνήσεις που εκλέχτηκαν σε χώρες της Ευρωζώνης τα δύο τελευταία χρόνια.

Θα μου πεις τώρα, καλά, είσαι σοβαρός; Περιμένεις στ' αλήθεια από τον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ να πείσει ολόκληρη την Ευρώπη ότι πρέπει ν' αλλάξει πορεία;

Ψυχραιμία. Πάρε δυο βαθιές ανάσες. Πρώτα-πρώτα, το ερώτημα τίθεται λάθος. Δεν έχει τόση σημασία ούτε το πρόσωπο, ούτε το κόμμα, ούτε καν το μέγεθος της χώρας και της οικονομίας της. Σημασία έχει η συγκυρία και η στρατηγική. Σήμερα στην Ελλάδα ακόμη και οι υποστηρικτές της πολιτικής των μνημονίων έχουν πάψει πια να ισχυρίζονται ότι αυτός είναι ο δρόμος της αρετής που θα μας βγάλει από την κρίση, και τό 'χουν γυρίσει στο επιχείρημα που λέει ότι τα μνημόνια είναι το πικρό ποτήρι που πρέπει να πιούμε προκειμένου να κρατηθούμε γαντζωμένοι στην Ευρωζώνη με νύχια και με δόντια, περιμένοντας μια αλλαγή πολιτικής σε ευρωπαϊκό πια επίπεδο. Ε, άδικα την περιμένουμε την αλλαγή πολιτικής να έρθει από μόνη της, είναι ώρα να κάνουμε κάτι για να την προκαλέσουμε, και δεν νομίζω ότι θα έχουμε άλλη ευκαιρία.

Αν η επόμενη ελληνική κυβέρνηση πάει στις Βρυξέλλες με σημαία την επαναδιαπραγμάτευση του ισχύοντος μνημονίου και έχοντας πάρει όρκο ότι αποκλείεται να προχωρήσει σε οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια, το αποτέλεσμα είναι προδιαγεγραμμένο και μπορώ να σου το πω από τώρα: στην καλύτερη των περιπτώσεων, να μας δώσουν οι εταίροι μας έναν χρόνο παραπάνω για να ολοκληρώσουμε το πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, να αναβάλλουν τα μέτρα του Ιουνίου για τον Σεπτέμβριο ή τον Δεκέμβριο, και να μας τάξουν κάποια αόριστη αναπτυξιακή βοήθεια, που την ακούμε από τον περασμένο χρόνο κι ακόμη δεν την έχουμε δει (και μάλλον δεν πρόκειται). Στο μεταξύ, οι εξελίξεις θα συνεχίζονται στην υπόλοιπη Ευρώπη και αργά ή γρήγορα, ενώ εμείς θα διαπιστώνουμε ότι το πρόγραμμά μας συνεχίζει να αποτυγχάνει, θα φτάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή και η Ευρωζώνη θα αρχίσει να ξηλώνεται σαν ξεχειλωμένο πουλόβερ.

Από την άλλη, αν η επόμενη ελληνική κυβέρνηση πάει στις Βρυξέλλες και πείσει τους εταίρους ότι, πρώτον, αν χρειαστεί δεν θα διστάσει να προχωρήσει και σε μονομερείς ενέργειες, και δεύτερον, διαθέτει ένα πρόγραμμα αντιμετώπισης της κρίσης το οποίο κινείται σε άλλη κατεύθυνση από το υπάρχον, αλλά όχι στη λογική "δώστε μας εσείς λεφτά, να την περνάμε εμείς πίνοντας τα ουζάκια μας στις παραλίες", τότε ίσως, ίσως λέω, υπάρχει μία ελάχιστη πιθανότητα να τα καταφέρει. Όχι γιατί τα επιχειρήματα του Τσίπρα ή του Δραγασάκη θα πείσουν τη Μάνταμ Μέρκελ, προς θεού. Τα ίδια επιχειρήματα τα επαναλαμβάνουν ακαδημαϊκοι, πολιτικοί, αναλυτές της αγοράς, ακόμη και σύμβουλοι της γερμανικής κυβέρνησης εδώ και δύο χρόνια τουλάχιστον, και δεν εισακούγονται. Δεν είναι πια θέμα επιχειρημάτων, το ξαναλέω, είναι ζήτημα συγκυρίας και τακτικής. Μια τέτοια κίνηση αφήνει στους εταίρους μόνο δύο δυνατότητες: ή να συμφωνήσουν, ή να μας στείλουν στο διάολο, να προχωρήσουν σε ρήξη, και να αναλάβουν το ρίσκο να οδηγήσουν ολόκληρη την Ευρώπη στην επόμενη πίστα της κρίσης, εκεί όπου κανείς δεν θα μπορεί πια να νιώθει ασφαλής, εκεί που το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι η επίσπευση της διαδικασίας ξηλώματος της Ευρωζώνης. Θα θελήσει ο Ολάντ να πάρει αυτό το ρίσκο πριν καλά-καλά συμπληρώσει δίμηνο στην προεδρία; Θα θελήσει η Ισπανία που χαροπαλεύει; Η Ιταλία που περιμένει στην ουρά; Η Ολλανδία που βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο;

Μην περιμένεις να σου δώσω σίγουρες απαντήσεις, η κρυστάλλινη σφαίρα έχει χαλάσει. Στο κάτω-κάτω της γραφής εγώ απλώς εξηγώ το σκεπτικό με το οποίο θα ψηφίσω. Κι αν θες να είμαι απολύτως ειλικρινής, θα σου πω ότι πιστεύω πως το σημείο χωρίς επιστροφή το έχουμε ήδη περάσει και πως αυτό που φαινόταν αδιανόητο μέχρι πριν από τρία ή πέντε χρόνια θα συμβεί και θα το ζήσουμε: ένα Κραχ του 1929 σε ρημέικ, με ειδικά εφέ του 21ου αιώνα, που θα ξεκινήσει από την Ευρώπη και θ' απλωθεί σε όλο τον κόσμο. Κι επειδή πιστεύω ότι θα το ζήσουμε, προτιμώ χίλιες φορές όταν θά 'ρθει εκείνη η ώρα να έχουμε μια κυβέρνηση που θα βάζει σαν ύψιστη προτεραιότητα την -ελάχιστη δυνατή έστω- κοινωνική συνοχή, την ελάχιστη κοινωνική δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, παρά να μας κυβερνά η πλήρης συλλογή αποτυχημένων που περιστοιχίζει τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο. Αν πάλι κάνω λάθος, αν το σημείο αυτό είναι ακόμα μπροστά μας, και πάλι προτιμώ την μία πιθανότητα να κωλώσουν οι εταίροι μας μπροστά στο κοκοράκι του Τσίπρα από την καμία πιθανότητα να τους τουμπάρει η ανύπαρκτη αξιοπιστία και η κάτω του μηδενός διαπραγματευτική δύναμη του Σαμαρά και του Βενιζέλου, και να περιμένουμε πια να μας βρει το κακό από τη Μαδρίτη, τη Ρώμη ή δεν ξέρω πού αλλού.

Να σου πω την αμαρτία μου, θα προτιμούσα κι εγώ στη θέση της Ελλάδας να βρισκόταν σε αυτήν τη συγκυρία κάποιος άλλος. Θα προτιμούσα μια τέτοια κίνηση να την κάνει η ισπανική, η ιταλική ή η γαλλική αριστερά, θα προτιμούσα να φορτωθεί κάποιος άλλος το ρίσκο και, αν τα καταφέρει, εμείς να ποτιστούμε όπως η γλάστρα κοντά στο βασιλικό. Τι να κάνουμε όμως, τις ιστορικές συγκυρίες δεν τις διαλέγει κανείς, τις παίρνει όπως έρθουν, κι εδώ το δίλημμα είναι κατά τη γνώμη μου σαφές: ή καθόμαστε και περιμένουμε μήπως έρθει η επιφοίτηση στα ευρωπαϊκά ιερατεία, την ίδια ώρα που μας τραβάει στην καταστροφή η δύναμη της αδράνειας, ή παίρνουμε το ρίσκο να κάνουμε έστω μια προσπάθεια.

Είπε κανείς ότι το να ζήσουμε σε ενδιαφέροντες καιρούς θα ήταν εύκολη υπόθεση;



28 σχόλια:

  1. Σωστός επί της αρχής. Επί του πρακτέου, οι εξαγγελίες κρατικοποιήσεων και προσλήψεων, μήπως θυμίζουν τα ουζάκια στις παραλίες που ανέφερες; Ναι, να πάει ο Τσίπρας στις Βρυξέλλες αλλά μήπως να σκεφτεί κάτι καλύτερο να πει; Κατά τα λοιπά περί συγκυρίας συμφωνώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εύγε χασοδική!
    Κι εγώ σκεφτόμουν, ακριβώς, ότι η συγκυρία έχει τεράστια σημασία, κι εξηγεί και την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ και το πόση σημασία δίνεται στην άνοδό του.
    Τώρα, ως προς το γιατί έλαχε στην ελλαδίτσα ο κλήρος (σαν τον Όλιβερ Τουίστ που του έλαχε να πάει να ζητήσει περισσότερο χυλό), έχω αρχίσει να πιστεύω ότι κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Έχει να κάνει με το πόσο σαθρές βάσεις είχε εξαρχής εδώ όλο αυτό που αποκαλείται "μεταπολεμική συναίνεση" (στην Ελλάδα πιο πολύ μεταπολιτευτική συναίνεση). Σε χώρες όπως π.χ. η Γαλλία το κοινωνικό συμβόλαιο στηρίζεται γερά σ'ένα κοινωνικό κράτος που δύσκολα θα άφηνε τους πολίτες στη μοίρα τους - κι αυτό, παρά τα νεοφιλελεύθερα μέτρα που έχουν πάρει κατά καιρούς, το προστατεύουν έστω σ'ένα βαθμό όλες οι πολιτικές δυνάμεις (κατά τη γνώμη μου αυτό εξηγεί σ'ένα βαθμό και γιατί ο Σαρκοζύ δεν είχε ελπίδα για δεύτερη θητεία). Στην Ελλάδα όλο αυτό χτίστηκε όχι ως κατάκτηση του κοινωνικού συνόλου, αλλά συνυφασμένο με το πελατειακό κράτος. Κι έτσι μπορούν εύκολα να του επιτεθούν και να το ξηλώσουν, και δεν δίστασε να το κάνει ούτε το ΠΑΣΟΚ - η γαλλική σοσιαλδημοκρατία, παρά την κατάντια της, δεν νομίζω ότι θα έφτανε ποτέ σε επίπεδο Πάγκαλου.
    Έτσι λοιπόν εδώ μας έσκασε στα μούτρα μια ώρα αρχύτερα όλη η κοινωνική συνοχή (όση είχαμε...) και το κοινωνικό συμβόλαιο τινάχτηκε στον αέρα. Εξ'ού και τα τραγικά χαμηλά ποσοστά ΠΑΣΟΚ-ΝΔ και η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ώς προς το καταληκτικό ερώτημα του πόστ: https://en.wikipedia.org/wiki/May_you_live_in_interesting_times

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. ΠΟλύ ωραίο κείμενο. Θα θέσω και μία άλλη λογική. Ο διάλογος είναι ο μόνος δρόμος της Ευρώπης και ο Σαμαράς με τον Παπανδρέου απέδειξαν ότι φοβήθηκαν να διαπραγματευτούν παίζοντας το παιχνίδι των ευρωπαϊκών ελίτ και της γερμανικής οικονομίας.
    Και αυτή τη στιγμή απέναντι στο γερμανικό -οικονομικό και πολιτικό- εθνικισμό εγείρεται ένα μέτωπο με τη συμμετοχή αγγλοσαξονικών ελίτ (αμερικανική κυβέρνηση και ΜΜΕ, βρετανική οικονομία), η γαλλική κυβέρνηση, η ιταλική και σταδιακά όλος ο Ευρωνότος. Θα δούμε πώς θα πάει η κόντρα. Μέχρι τώρα το πάνω χέρι είχε η γερμανική κυβέρνηση που έπεισε το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών της μάλιστα.
    Πρέπει τις ελληνικές και τις γαλλικές εκλογές (και τη συμμαχία Πρόντο-Ολάν) να τις δούμε σε αυτό το ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπως και την προσπάθεια ένταξης σε αυτό τον άξονα γύρω από τον Ολάν και του Ραχόι και το ιρλανδικό δημοψήφισμα.
    Ο Σαμαράς πριν ακόμα συρθεί στη συγκυβέρνηση εξυπηρετούσε ένα plan B γερμανικών συμφερόντων στην περίπτωση που δεν τα κατάφερνε ο ΓΑΠ (όπως κι έγινε). Σήμερα ο Σαμαράς εξυπηρετεί ακριβώς εκείνη τη γραμμή. Μόνο αντίβαρο είναι ο Τσίπρας με το ΣΥΡΙΖΑ και μάλλον -με επιφυλάξεις όμως λόγω της πρότερης στάσης του- ο Βενιζέλος (στο ΠΑΣΟΚ κάποιοι δεν το είδαν έγκαιρα, κάποιοι άλλοι απλά σιώπησαν για την καρέκλα και το αρνήθηκαν) με τον Κουβέλη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Συμφωνώ και επαυξάνω: Ξέρω πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι υποχρεωμένος να προετοιμαστεί και να ωριμάσει από το 5% στο 30% και την κυβέρνηση μέσα σε λίγες μέρες, κάτι το εξαιρετικά δύσκολο. θα προτιμούσα να μπορούσε να περάσει μερικούς μήνες τουλάχιστον στην αντιπολίτευση για να ψηθεί. Όμως σε περίπτωση επικράτησης του ακροδεξιού συνασπισμού + ΠΑΣΟΚ, ο συνδυασμός υποτέλειας σε ένα σχέδιο που ξέρουν όλοι ότι οδηγεί βαθύτερα στην καταστροφή, με την καταφανώς τελευταία ευκαιρία για λεηλασία του δημοσίου από το πελατειακό σύστημα νομίζω ότι θα οδηγήσει σε τέτοια καταστροφή και κοινωνική ερείπωση που η ζωή στην χώρα για δεκαετίες ακόμα δεν θα είναι βιώσιμη.

    Οπότε ο ΣΥΡΙΖΑ προκύπτει σαν η μόνη διαθέσιμη εναλλακτική λύση, αν όχι για υπέρβαση της πανευρωπαϊκής κρίσης (μακάρι) τουλάχιστον για να μπορούμε να παίξουμε κάποια άμυνα κοινωνικά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Φίλε Χασοδίκη είχα αποφασίσει να μη σου ξανακάνω τον αντιρρησία εδώ μέσα, αλλά πραγματικά δεν κρατιέμαι. Αφ' ενός το θέμα είναι πολύ σημαντικό, αφ' ετέρου οι αντιφάσεις σου βγάζουν μάτι.

    Ας ξεκινήσουμε από το σημείο που συμφωνούμε: πράγματι "ο δρόμος που έχει πάρει η Ευρωζώνη, ο δρόμος της Αυστηράς Δημοσιονομικής Πειθαρχίας Υπεράνω Όλων", δεν είναι βιώσιμος, και πράγματι θα αλλάξει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θέλουν δε θέλουν οι πολιτικές/οικονομικές δυνάμεις που τον επέβαλαν. Συμφωνώ επίσης ότι υπάρχει ένα "σημείο χωρίς επιστροφή", το οποίο η Ευρώπη πέρασε ή θα περάσει σύντομα. Το ερώτημα είναι πώς πρέπει να σταθεί η Ελλάδα απέναντι σε αυτή την κατάσταση, και πώς πρέπει να διαχειριστεί τη δική της κρίση σε αυτό το πλαίσιο. Και εδώ αρχίζει η διαφωνία μας.

    Εν ολίγοις, αυτό που προτείνεις εσύ (όπως κι ο ΣΥΡΙΖΑ) είναι η Ελλάδα να καταγγείλει τη δανειακή σύμβαση, ή εν πάση περιπτώσει να απειλήσει την καταγγελία της για να πετύχει την αλλαγή του υφιστάμενου προγράμματος λιτότητας, φέρνοντας επιτέλους την πολυπόθητη αλλαγή σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και λες ότι είναι μάταιο να προσπαθούμε "να κρατηθούμε γαντζωμένοι στην Ευρωζώνη με νύχια και με δόντια, περιμένοντας μια αλλαγή πολιτικής σε ευρωπαϊκό πια επίπεδο", διότι "άδικα την περιμένουμε την αλλαγή πολιτικής να έρθει από μόνη της, είναι ώρα να κάνουμε κάτι για να την προκαλέσουμε, και δεν νομίζω ότι θα έχουμε άλλη ευκαιρία".

    Δες όμως την αντίφασή σου: αμέσως παρακάτω γράφεις ότι, αν εμείς συνεχίσουμε το δρόμο του Μνημονίου "στο μεταξύ, οι εξελίξεις θα συνεχίζονται στην υπόλοιπη Ευρώπη και αργά ή γρήγορα, ενώ εμείς θα διαπιστώνουμε ότι το πρόγραμμά μας συνεχίζει να αποτυγχάνει, θα φτάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή και η Ευρωζώνη θα αρχίσει να ξηλώνεται σαν ξεχειλωμένο πουλόβερ". Και σε άλλο σημείο σωστά γράφεις ότι "η Ισπανία παραπαίει, κι αν κάνει πως κλατάρει μέχρι τις 17 Ιουνίου ... οι δικές μας οι εκλογές θα χάσουν ξαφνικά μεγάλο μέρος από το ενδιαφέρον τους για την υπόλοιπη Ευρώπη, που θα έχει πια άλλες φωτιές να σβήσει". Σωστά: το πουλόβερ της Ευρωζώνης θα ξηλωθεί νομοτελειακά, είτε βάλουμε εμείς το χεράκι μας είτε όχι. Άρα δεν την περιμένουμε άδικα την αλλαγή πολιτικής να έρθει από μόνη της, όπως γράφεις αλλού. Θα έρθει, χωρίς να την προκαλέσουμε.

    Αλλά θα ρωτούσε κάποιος: Γιατί να μην την προκαλέσουμε εμείς; Ωραίο δε θα ήταν να γράψουμε εμείς ιστορία; Κάτι τέτοιο διαβάζω ανάμεσα στις γραμμές σου στο τέλος: "ιστορικές συγκυρίες", "ζούμε σε ενδιαφέροντες καιρούς" κλπ. Κάτι ανάλογα λέει και ο Τσίπρας εσχάτως ("υπάρχουν σε κάθε φάση της ιστορίας προσωπικότητες που η μοίρα θέλει να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο") και όταν κάποιος αρχίζει να μιλάει με την ιστορία κλπ, είναι η ώρα να του πουν να ξεκαβαλικέψει το καλάμι. Με την ιστορία μπορούν να μιλάνε όσοι ξέρουν να διαβάζουν τους συσχετισμούς δυνάμεων. Και ο συσχετισμός στην παρούσα φάση είναι ότι η συνταγή λιτότητας της Μέρκελ κλονίζεται, αλλά δεν έχει ακυρωθεί ακόμα, ούτε θα ακυρωθεί χάριν της Ελλάδας. Θα ακυρωθεί είτε όταν η Μέρκελ χάσει (πιθανώς) τις εκλογές (φθινόπωρο του 2013) είτε νωρίτερα, αν συμβεί κάτι που ξεπερνάει τη συνταγή της (bailout + λιτότητα) όπως π.χ. ανάγκη στήριξης Ισπανίας, Ιταλίας κλπ. Αυτά ναι, είναι λόγοι για να αλλάξει πορεία η Μέρκελ. Η Ελλάδα, όχι.

    (συνεχίζεται)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. (συνέχεια)
    Ακόμα χειρότερα: έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί τα πράγματα, είμαστε ιδανικοί ως αποδιοπομπαίοι τράγοι στην αποτυχία της πολιτικής Μέρκελ ("δε φταίει η πολιτική μας, οι αχάριστοι Έλληνες έσπασαν τη συμφωνία"), και η δική μας άτακτη κατάρρευση (ως "τιμωρία") θα ήταν για πολλούς στη Γερμανία ελκυστικό σενάριο για να ικανοποιηθούν οι ψηφοφόροι, αλλά και να εκφοβιστούν οι άλλες χώρες που θα επεδίωκαν αλλαγή πολιτικής. Σε δεύτερο στάδιο, η Γερμανία θα μπορούσε είτε να συμφωνήσει με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους μια νέα πολιτική μεγαλύτερης ενοποίησης είτε να αποχωρήσει από το Ευρώ, όπως λένε αρκετοί αναλυτές. Και στις δύο περιπτώσεις, η Μέρκελ θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την ελληνική τραγωδία (με το φταίξιμο δικό μας, όμως) ως δικαιολογία προς τους ψηφοφόρους.

    Αυτό που σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να γίνει, είναι να υποκύψει η Μέρκελ σε έναν εκβιασμό Τσίπρα. Όχι μόνο επειδή έχει τις παραπάνω επιλογές, όχι μόνο γιατί πιστεύει στη λιτότητα, αλλά και γιατί έχει εκλογές σε ενάμιση χρόνο και η υποχώρηση στην ελληνική "αναίδεια" θα της ήταν πολιτικά καταστροφική. Και επιπλέον επειδή η γερμανική νοοτροπία - την οποία θα μου επιτρέψεις να γνωρίζω πολύ καλά - συχνά προτιμά να τηρήσει τους κανόνες, παρά τό όποιο κόστος. Όχι λοιπόν, δεν είμαστε εμείς οι κατάλληλοι για να πάρουμε το ρίσκο όπως λες. Ήμασταν το 2010, άντε και το Νοέμβριο του 2011. Σήμερα δεν έχουμε χαρτιά στα χέρια μας. Αν μπλοφάρουμε, θα μπλοφάρουμε με τριάρια, και οι άλλοι το ξέρουν γιατί κρατάνε όλα τα υπόλοιπα χαρτιά. Αν πάμε και προκαλέσουμε τη Μέρκελ στα ίσα, η Μέρκελ θα σηκώσει τη μπλόφα μας και θα μας αφήσει να καταρρεύοσυμε, ακόμα κι αν αυτό είναι η τελευταία πράξη της πολιτικής της καριέρας - που δεν θα είναι. Εξήγησα παραπάνω ποιες επιλογές θα της ανοίξει μια τέτοια βλακεία από πλευράς μας.

    Λες ότι "Δεν έχει τόση σημασία ούτε το πρόσωπο, ούτε το κόμμα, ούτε καν το μέγεθος της χώρας και της οικονομίας της" που θα κάνει την πρώτη κίνηση. Κάνεις τεράστιο λάθος. Η Ελλάδα, σε αντίθεση με άλλες χώρες, είναι πλέον ανεκτή ως συστημικός κίνδυνος, γιατί το χρέος της έχει περάσει από τις τράπεζες στους Ευρωπαίους φορολογούμενους, και αυτή είναι η μεγάλη διαφορά σε σχέση με το Μάιο 2010 (και εν μέρει το Νοέμβριο 2011). Αυτή τη στιγμή δε χρωστάμε σε τράπεζες, αλλά στους Ευρωπαίους φορολογούμενους. Πράγμα που σημαίνει ότι σε περίπτωση "μονομερούς καταγγελίας" μας, εκτός του ότι (α) θα ενεργοποιηθούν οι διάφορες νομικές ασφάλειες που θεσπίστηκαν με τα μνημόνια και όπως γνωρίζεις καλά δεν επηρεάζονται από "μονομερείς καταγγελίες" Τσίπρα και άλλα φαιδρά, (β) από οικονομική άποψη δε θα υπάρξει κίνδυνος για κατάρρευση ευρωπαϊκών τραπεζών ούτε ουρές για αναλήψεις (bank runs), απλά θα γράψουν τα ευρωπαϊκά κράτη πρόσθετες λογιστικές απώλειες στους προϋπολογισμούς τους. Κυρίως όμως από πολιτική άποψη (γ) σε μια τέτοια περίπτωση θα γίνει πραγματικότητα το γνωστό πρωτοσέλιδο του Spiegel, όπου η Αφροδίτη της Μήλου έδειχνε κωλοδάχτυλο στους Ευρωπαίους: θα έχουμε φεσώσει, όχι τις τράπεζες (2010) αλλά τους Ευρωπαίους φορολογούμενους, κάτι που δε νομίζω να μας κάνει πολύ δημοφιλείς. Υπό αυτές τις συνθήκες, η πιθανότητα να χρησιμοποιήσει η Μέρκελ τη δική μας καταγγελία με τον τρόπο που περιέγραψα αυξάνονται ακόμα περισσότερο - είναι σχεδόν πειρασμός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. (συνέχεια και τέλος)
    Δε λέω ότι δε θα έχει οικονομικό κόστος για όλους τυχόν ελληνική έξοδος από το Ευρώ. Αλλά όσοι το παρουσιάζουν αυτό στην Ελλάδα ως απόδειξη ότι "αποκλείεται να μας βγάλουν από το Ευρώ", ξεχνούν ότι οι περισσότεροι διεθνείς αναλυτές που προβλέπουν βαριές συνέπειες σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας από το Ευρώ, την θεωρούν παρ' όλα αυτά δεδομένη (π.χ. ο Κρούγκμαν). Τι σημαίνει αυτό; Τι σημαίνουν οι πόρτες που έφαγε ο Τσίπρας από Ολάντ και Στάινμάγερ; Τι σημαίνουν οι ειδήσεις για contingency plans που ετοιμάζει η Ευρωζώνη για περίπτωση εξόδου μας; Σημαίνει ότι το ενδεχόμενο είναι απολύτως πραγματικό.
    Κάθεσαι και αναρωτιέσαι αν θα το αφήσουν να συμβεί ο Ολάντ, η Ισπανία, η Ολλανδία και η Ιταλία. Μια πρώτη ερώτηση είναι πώς ακριβώς η Ισπανία που όπως σωστά λες χαροπαλεύει, αλλά μας δανείζει με 3% ενώ εκείνη δανείζεται με 6%, θα δεχτεί χαλάρωση των όρων για την Ελλάδα. Αλλά το κυριότερο, σου διαφεύγει (αν και νομικός) ότι για να "μην" το αφήσουν να συμβεί, δηλαδή για να τροποποιήσουν το ισχύον πρόγραμμα στήριξης της Ελλάδας, απαιτείται ομοφωνία. Δηλαδή κι αν ακόμα ο Ολάντ, η Ισπανία, η Ιταλία και η Ολλανδία θελήσουν να αλλάξουν τους όρους, αρκεί η αντίρρηση μίας χώρας για να εμποδιστεί αυτό. Και δεν είναι μόνο η Γερμανία, είναι και αρκετές άλλες που θα είχαν αντίρρηση.
    Λες επίσης ως προς τις πιθανότητες επιτυχίας μιας "σκληρής" στάσης από πλευράς Τσίπρα, "μην περιμένεις να σου δώσω σίγουρες απαντήσεις". Με το συμπάθειο, αλλά με αυτά που προτείνεις, είναι υποχρέωσή σου να δώσεις και αυτές τις απαντήσεις. Και αν όχι δική σου υποχρέωση που είσαι ιδιώτης, είναι υποχρέωση του ΣΥΡΙΖΑ που φιλοδοξεί να μας κυβερνήσει. Είναι αδιανόητο να μην υπάρχει στο ΣΥΡΙΖΑ σχέδιο Β, για την περίπτωση που η Μέρκελ σηκώσει τη μπλόφα και κόψει τη χρηματοδότηση. Επ' αυτού λοιπόν έχουμε ακούσει τόσες απόψεις, όσες και τα στελέχη που ρωτήθηκαν. Ο Στρατούλης είπε ότι θα "χρησιμοποιήσουμε" τις τραπεζικές καταθέσεις, ο Γλέζος ότι θα επιβληθεί "υποχρεωτικό δάνειο" σε όσους έχουν πάνω από 20.000 Ευρώ, ο Λαφαζάνης έτσι κι αλλιώς θέλει έξοδο από το Ευρώ, ο Μπαλάφας είπε να μειώσουμε τις εξοπλιστικές δαπάνες που είναι ήδη μηδενικές, ο Βούτσης λέει ότι θα κάνουμε δημοψήφισμα, και πάει λέγοντας. Μιλάμε για τρελλοκομείο.

    Δια ταύτα: όπως είχε πει κι ο Βαρουφάκης, το Ευρώ πιθανόν να μην υπάρχει μεσοπρόθεσμα, αλλά όσο υπάρχει Ευρώ η Ελλάδα δεν πρέπει να φύγει οικειοθελώς.
    Στόχος είναι να κρατηθεί η Ελλάδα βραχυπρόθεσμα ζωντανή έως ότου η Ευρώπη υιοθετήσει νέα πολιτική. Όποιος κάνει το αντίθετο, κινδυνεύει να κάνει την Ελλάδα αποδιοπομπαίο τράγο και θυσία στους τελευταίους σπασμούς της παλιάς πολιτικής...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Συγχαρητήρια κ. Χασοδικη μου :) (σε διαβάζω αλλά σχολιάζω πρώτη φορά). Σαν να είσαι μέσα στο μυαλό μου. Μόνο μια ένσταση όσον αφορά τους ενδιαφέροντες καιρούς. Δεν πρέπει να μας φοβίζουν. Και για να πάω στο σουπερ-αισιόδοξο άκρο, πόσοι άνθρωποι ζουν σε εποχές που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο? Όλοι οι λαοί έχουν την ευκαιρία να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων.

    @Σπύρος
    Μερικά θέματα που δεν έχεις πάρεις υπ'οπσιν:
    - Η οικονομική ανάλυση σου δεν είναι σωστή για το ποιος δανείζει σε ποιον και που πηγαίνουν τα λεφτά (π.χ. ότι η Ισπανία δανείζεται με 6% και μας δανείζει με 3% δεν ισχύει). Την Ελλάδα θα έπρεπε να την πληρώνουν για αυτό που κάνει καθώς διασώζει το πτωχευμένο τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης με ελάχιστα ανταλάγματα. Αφού αναφέρθηκες στον Βαρουφάκη, τελευταία η πρόταση του ήταν να απειλήσουμε ότι δεν θα πάρουμε το δάνειο :)

    - Η Ελλάδα είτε είναι είτε δεν είναι η κατάλληλη να το κάνει αυτό, δεν έχει άλλη επιλογή αν θέλει να επιβιώσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Το πρόβλημα είναι ότι αν δεν επιταχύνει τα γεγονότα, μέχρι οι Ευρωπαίοι να αποφασίσουν να κάνουν κάτι η χώρα θα διαλυθεί. Η κρίση στην Ισπανία χειροτέρεψε μετά τις εκλογές στην ελλάδα/γαλλία και αυτό δεν είναι τυχαίο.

    - Τα περί contigency plans είναι τουλάχιστον αστεία για όποιον παρακολουθεί την πορεία της κρίσης. Το ευρώ δεν μπορεί να διασωθεί αν δεν υπάρξει πολιτική ένωση. Η μόνη περίπτωση να γίνει αυτό είναι να γίνει αυτό που λέει ο συριζα βοηθούμενος από μια σειρά απίστευτες ιστορικές καραμπόλες και συγκυρίες. Δεν είναι στο χέρι της μέρκελ να σε βγάλει από το ευρώ, αλλά μπορεί εν μέσω παράκρουσης να αποφασίσει να βγει η ίδια. Το σοκ που θα υποστεί η Γερμανική οικονομία από κάτι τέτοιο .. ας πούμε ότι δεν θα ήθελα να ήμουν στη θέση της :)

    Φιλικά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Χασοδικη ναι σε όλα και ψήφο εμπιστοσύνης κι ό,τι θες.
    Μια μοναδική ένσταση: έχω ισχυρές αμφιβολίες ο Αλέξης και η παρέα του σταθούν στο ύψος των περιστάσεων. Ήδη έχουμε δει αρκετές παλλινωδίες και πέρα-δώθε.
    Μακάρι -μακάρι- να διαψευστώ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @ defectivegenes:

    1. "Οικονομική ανάλυση" δεν κάνω, γιατί δεν έχω τίς απαραίτητες γνώσεις. Κοινή λογική εφαρμόζω - ίσως βέβαια σε ένα κόσμο γεμάτο με συριζαίικες μπουρμπουλήθρες, η κοινή λογική να φαντάζει ως ανώτερα μαθηματικά. Πάντως τα στοιχεία μου ήταν σωστά: το επιτόκιο δανεισμού της Ελλάδας στο πλαίσιο της δεύτερης δανειακής σύμβασης είναι μεσοσταθμικά 3,6% (2% μέχρι το 2015, 3% μέχρι το 2020 και εν συνεχεία 4.3%) ενώ το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε η Ισπανία προχθές ήταν 6,6%. Αν έχεις άλλα στοιχεία ευχαρίστως να τα συζητήσουμε.
    Λες ότι η Ελλάδα "διασώζει το πτωχευμένο τραπεζικό σύστημα της Ευρώπης με ελάχιστα ανταλάγματα". Σωστά, αλλά με ποιο μηχανισμό γίνεται αυτό; Τα ευρωπαϊκά κράτη μας δίνουν δάνεια, που πάνε στις τράπεζες για να αποπληρώσουν τα παλιά μας χρέη. Είναι ορθή η κρίση σου, ότι έτσι διασώζεται με αφορμή την Ελλάδα το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα. Αλλά το κρίσιμο ερώτημα (που καθορίζει κατά πόσον είμαστε ακόμα συστημικός κίνδυνος) παραμένει το εξής: σε ποιον χρωστάμε εμείς από δω και μπρος; Όχι πια σε τράπεζες αλλά (κατά βάση) στα κράτη. Άρα μικρότερος κίνδυνος για το σύστημα. Ενώ λες πως διαφωνείς, στην πραγματικότητα επιβεβαιώνεις αυτό που γράφω.
    Τέλος, μιλάς για την πρόταση του Βαρουφάκη να απειλήσουμε ότι δεν θα εισπράξουμε το δάνειο, αλλά ξεχνάς να μας πεις τι άλλο προτείνει ο Βαρουφάκης σε μια τέτοια περίπτωση, για να αντισταθμιστεί η απώλεια: περικοπές, μείωση μισθών και συντάξεων "από τα πάνω προς τα κάτω" κλπ. Εννοείται ότι αυτές θα είναι οι συνέπειες, σε οποιαδήποτε περίπτωση δεν εισπράξουμε το δάνειο (δηλαδή είτε οικειοθελώς όπως λέει ο Βαρουφάκης, είτε αν η Μέρκελ θα μας το κόψει): ακόμη αγριότερες περικοπές. Αλλά αυτά δε μας τα λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, μιλάει για ακύρωση των περικοπών κλπ. "Λεφτά υπάρχουν" reloaded.

    2. Λες "αν δεν επιταχύνουμε τα πράγματα, μέχρι οι Ευρωπαίοι να αποφασίσουν να κάνουν κάτι η χώρα θα διαλυθεί". Εγώ νομίζω ότι ο χρονικός ορίζοντας των 16 μηνών μέχρι τις γερμανικές εκλογές δεν είναι αβάσταχτος. Και εν πάση περιπτώσει, η διάλυση της χώρας είναι απολύτως βέβαιη σε μία περίπτωση: αυτήν της άτακτης χρεωκοπίας.

    3. Πράγματι δεν είναι στο χέρι της Μέρκελ να σε βγάλει από το Ευρώ. Είναι όμως στο χέρι της να μην πάρεις άλλα Ευρώ ως δάνειο, και επομένως να βγεις οικειοθελώς από το Ευρώ για να έχεις κάποιο νόμισμα να πληρώνεις τις κρατικές δαπάνες.Τα περί contingency plans που τα θεωρείς αστεία τα μετέδωσε το Reuters, που σπάνια λέει ανακρίβειες. Και αντιστοιχούν στις δηλώσεις που έχουν κάνει όλοι οι εμπλεκόμενοι, Μπαρόζο, Ρομπάι, Μέρκελ, Σόιμπλε, ακόμα και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, ο (σοσιαλδημοκράτης και φιλέλληνας) Σουλτς. Κανονικά, όλες αυτές οι δηλώσεις (καθώς και οι πόρτες που έφαγε ο Τσίπρας στην Ευρώπη) θα έπρεπε να φτάνουν να μας πείσουν ότι πάμε για τον τοίχο. Εμείς φαίνεται να πιστεύουμε ότι ξέρουμε καλύτερα, και οι ξένοι μπλοφάρουν. Βέβαια σήμερα δημοσιεύεται και έκκληση έντεκα Ελλήνων οικονομολόγων, καθηγητών σε πανεπιστήμια του εξωτερικού που λένε ότι η χώρα είναι μιαν ανάσα από την άτακτη χρεωκοπία. Αλλά τι λέω, οι άνθρωποι είναι κι αυτοί πιόνια του τραπεζικού συστήματος. Κι αν δεν είναι, μάλλον δεν ξέρουν από πόκερ και μπλόφες οι άνθρωποι. Έπρεπε να κάνουν καταλήψεις μαζί με τον Αλέξη. Εκεί θα μάθαιναν...

    Επίσης φιλικά,

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. @Σπύρος

      Χμμ οκ. Κοινή λογική εφαρμόζεις δεν διαφωνώ, αλλά δεν παίρνεις όπως είπα υπ'όψιν κάποια δεδομένα με αποτέλεσμα λάθος συμπεράσματα. Και για να μην παρεξηγηθώ δεν λέω ότι εγώ γνωρίζω καλύτερα. Απλά θέτω κάποια επιπλέον δεδομένα στο τραπέζι.

      1α) Αφού επικαλείσαι το zerohedge ψάξε άρθρα μετά τον Φεβρουάριο που λέει πως η Ελλάδα διασώζει τις ευρωπαικές τράπεζες. Τα λεφτά στο Μνημόνιο 1 που δόθηκαν ήταν 73 δις. Από αυτά η Γερμανία έβαλε 15. Η Ισπανία πολύ λιγότερα και τότε δεν είχε τέτοια επιτόκια. Στο μνημόνιο 2 τα λεφτά τα έδωσε ο EFSF. Τα έδωσε με μορφή ομολόγων του τα οποία τα δέχεται η ΕΚΤ για αυτό είναι και as good as cash. Οι χώρες έβαλαν μόνο τις εγγυήσεις τους (την καλή τους φήμη λολ-λολ).

      1β) Ο συστημικός κίνδυνος δεν έχει να κάνει μόνο με το χρέος της Ελλάδος αλλά με την έξοδο από το ευρώ (οποιουδήποτε κράτους). Είναι άλλο να ξέρεις ότι έχεις μια επένδυση σε ευρώ σε μια ευρωπαική τράπεζα και αυτό δεν αλλάζει και άλλο να ξέρεις ότι την επόμενη μέρα μπορεί να γίνουν δραχμές, πεσέτες, λιρέτες κλπ. Και δεδομένου το ότι τα περισσότερα κράτη είναι στα όρια τους είναι πιθανό να μην αντέξουν κάτι τέτοιο (υπενθυμίζω ότι η Bankia στην Ισπανία χρειάζεται "μόνο" 23 ψωρο-δις παρόλα αυτά υπάρχει θέμα). Όπως και να χει όμως εδώ κανείς δεν ξέρει τι θα γίνει οπότε δεν θα ισχυριστώ ότι ξέρω εγώ :) Αυτό που ήθελα να θίξω ήταν ότι δεν είναι τόσο απλό και εύκολο να αποχωρήσει μια χώρα από το ευρώ.

      1γ) Περικοπές είναι αναγκαίες. Ότι και να γίνει θα περάσουμε δύσκολα τα επόμενα χρόνια. Εγώ απλά προτιμώ τον τρόπο του Βαρουφάκη παρά αυτα που γίνονταν ως τώρα. Με λίγα λόγια κοινωνική δικαιοσύνη. Και αν ο Συριζα δεν το κάνει θα τον κυνηγάμε και αυτόν :). Το τι λέει και τι δεν λέει συμφωνώ με τις αντιρρήσεις σου. Δεν είμαι κάποιος πιστός ψηφοφόρος του για να τον υπερασπιστώ :) Απλά ευτυχώς ή δυστυχώς είναι ο μόνος που έχει ακόμη το τεκμήριο της αθωότητας (έτσι δεν το λέτε οι νομικοί?).

      2) Εντάξει το ποιο είναι ανεκτό διάστημα για τον καθένα και τον περίγυρο του εξαρτάται από το πως αντιλαμβάνεται την κατάσταση και κυρίως την δυναμική της. Δεν έχω κάποιο άλλο επιχείρημα εδώ. Θα δείξει :)

      3) λολ-λολ θα επιμείνω όσον αφορά το αστείο του θέματος μέχρι να μου δείξει κάποιος ένα σχέδιο ή μια εκτίμηση των ευρωπαίων τα τελευταία 2,5 χρόνια που έπεσαν μέσα. Το roiters μετέδωσε αυτά που του είπαν άρα δεν λέει ανακρίβειες. Ειναι η πηγή της πληροφορίας που θεωρώ αναξιόπιστη :)

      @xasodikis
      Ζητώ συγγνώμη για την κατάχρηση του χώρου και τα μεγάλα posts απλά μου άρεσε η αντιπαράθεση με τον φίλο Σπύρο :)

      Να 'στε καλά.

      Διαγραφή
  12. Σπύρο ,χίλια μπράβο !

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Η οικονομική συζήτηση καταλήγει στο ότι είναι λαϊκιστής και δημαγωγός ο Τσίπρας; Περισσότερο -ας πούμε- από το Σαμαρά; Που τρεις μήνες τώρα ΕΕ, ΔΝΤ, Γερμανοί, ΜΜΕ παίζουν το δικό του προεκλογικό παιχνίδι με την αφόρητη πλύση εγκεφάλου που μας κάνουν για εθνικό Αρμαγεδδών και είναι περισσότερο λαϊκιστής και δημαγωγός ο Τσίπρας από το Σαμαρά; Που δοκιμάζει όλων των ειδών τις μετατάξεις, μεταθέσεις, συνενώσεις καιδεμπαστοδιαλο για να μας πείσει ότι "δεν είναι αυτό που νομίζεις" αλλά πειράζει ο Τσίπρας, που σε αυτό το καθολικά συστηματοποιημένο προεκλογικό σκηνικό παίζει με τους κανόνες;
    Πήγε στην Ευρώπη, του έκλεισαν τις πόρτες και τον καταδεικνύουν από παντού ως καταστροφέα, χωρίς συζήτηση και είναι αυτός που απορρίπτει του άλλους;
    (αμάν, θα φαντάζω σα φανατικός συριζίτης κι ας μην το έχω ξαναψηφίσει, αλλά μερικά πράγματα βγάζουν -το δικό μου- μάτι).
    Είμαι κι εγώ απογοητευμένος από τη διάψευση των ευσεβών προσδοκιών μου, ότι η γενιά μας (στο πρόσωπο του Τσίπρα -μπόινγ-) θα άρθρωνε πολιτικό λόγο, σαν αυτό που διαβάζουμε σε ιστολόγια όπως αυτό εδώ (σχολιαστών συμπεριλαμβανομένων), αλλά η απογοήτευση αυτή δεν αρκεί για ψηφίσω σαμαροβενιζέλο.
    Κάνουμε τόση κουβέντα για το πως σκέφτονται οι Ευρωπαίοι, τι θέλουν από μας οι Ευρωπαίοι, ποιος είναι ο πιο δόκιμος τρόπος να κάνουμε ώστε να πετύχουν αυτά που θέλουν οι Ευρωπαίοι -για το καλό μας-, αλλά για μια ακόμα φορά πάμε και ψηφίζουμε τους πολιτικούς που μας έχουν θέσει ενέχυρο για τα τόσα χρόνια μίζας και ρεμούλας που απέλαβαν.
    Προσωπικά θα ψηφίσω σύριζα, όχι για την ευρωπαϊκή του προοπτική (βήμα 2ο), αλλά για να αλλάξουν τα πρόσωπα (βήμα 1ο), μήπως τελικά από την αλλαγή των προσώπων προκύψει και καμιά ευρωπαϊκή προοπτική, πράγμα που δε βλέπω να ισχύει τώρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Χρωστάω απαντήσεις, συγγνώμη, αλλά είπα να περάσω το Σαββατοκύριακό μου πιο ήρεμα. Αύριο (καλώς εχόντων των πραγμάτων). Έχω βλέπεις και τον Σπύρο, ο οποίος τάχαμου σχολιάζει αλλά στην πραγματικότητα γράφει ολόκληρο αντι-ποστ, με αποτέλεσμα να χρειάζεται αναλόγου μεγέθους απάντηση :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @chstath

    Συμφωνώ, εν μέρει όμως: ελπίζω ότι όντως για κρατικοποιήσεις δεν θα πάει να πει τίποτα τώρα, αλλά προσλήψεις στο Δημόσιο (σε συγκεκριμένους τομείς και ειδικότητες) χρειάζονται όντως. Μάλιστα ακόμα και το μνημόνιο επιβάλλει κάποιες! Προσωπικά, θεωρώ την μνημονιακή εμμονή για συγκεκριμένη ποσοτική μείωση του μεγέθους του Δημοσίου (ανεξαρτήτως αποτελεσματικής λειτουργίας του) ως ένα από τα βασικά προβλήματα των μνημονίων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. @Krot

    Εγώ είμαι οπαδός της αρχής που λέει "μην εμπιστεύεσαι ούτε τον κώλο σου -κι αυτός ακόμη μπορεί να σε χέσει". Πόσο μάλλον ο Αλέξης :) Αλλά φοβάμαι ότι αν είναι να περιμένουμε την Ιδανική Αριστερά καβάλα στο λευκό της άτι, θα περιμένουμε πολύ ακόμα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Και τώρα, περνάμε στην υπερπαραγωγή:

    @Σπύρος

    Και τό 'πα ο κακομοίρης, "ψυχραιμία, πάρε δυο βαθιές ανάσες". Εσένα είχα στο μυαλό μου :)

    Σοβαρά τώρα. Νομίζω ότι ήμουν σαφής στο ποστ: προσωπική μου άποψη, με την οποία μπορεί να διαφωνείς και το σέβομαι, είναι ότι η Ευρωζώνη το σημείο χωρίς επιστροφή το έχει ήδη ξεπεράσει. Συνεπώς, ακόμα κι αν ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίσει τις εκλογές και πετύχει μετά μια ανέλπιστη επιτυχία σε ευρωπαϊκό επίπεδο διαπραγμάτευσης, η συμφορά θα μας βρει έτσι κι αλλιώς από κάπου αλλού. Σε αυτήν την περίπτωση, εξηγώ γιατί προτιμώ μια κυβέρνηση της αριστεράς από μια κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (λίγο πολύ για τους λόγους που συνοψίζει ο talos στο σχόλιό του). Αν πάλι κάνω λάθος και το σημείο χωρίς επιστροφή είναι ακόμη μπροστά μας (αλλά πάντως κοντά), υπάρχουν δύο δυνατότητες: ή συνεχίζουμε στην ίδια γραμμή που ακολουθούσαμε μέχρι τώρα, τόσο εντός συνόρων -όπως θα γίνει σε περίπτωση νίκης της ΝΔ στις εκλογές- όσο και εκτός, οπότε και πάλι απλώς περιμένουμε την καταστροφή να έρθει, είτε παίζουμε το τελευταίο μας χαρτί το οποίο, μας αρέσει δεν μας αρέσει, είναι το τριάρι που λες. Καταλαβαίνω ότι εσύ διαφωνείς συνολικά με αυτήν την ανάλυση, εφόσον πιστεύεις π.χ. ότι ο χρονικός ορίζοντας των 16 μηνών μέχρι τις γερμανικές εκλογές δεν είναι αβάσταχτος. Εγώ πάλι διαφωνώ με τη δική σου ανάλυση. Ούτε πρόκειται να σε πείσω εγώ, ούτε θα πείσεις εσύ εμένα, αλλά εν πάση περιπτώσει μην μου αποδίδεις "αντιφάσεις που βγάζουν μάτι": έχεις κάθε δικαίωμα να απορρίπτεις συνολικά την πορεία της σκέψης μου, αλλά νομίζω ότι είναι τουλάχιστον συνεκτική. Και οι δύο συμφωνούμε ότι πάμε να παίξουμε το τελευταίο μας χαρτί, διαφωνούμε ως προς το ποιο είναι αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. (συνέχεια)

    Περί καβαλημένων καλαμιών κλπ.: Λάθος είναι αυτό που διαβάζεις ανάμεσα στις γραμμές. Δεν θα έλεγα ποτέ "πάμε παλικάρια να γράψουμε ιστορία", ξέρεις ότι δεν είμαι και πολύ των θούριων, αλλά από την άλλη οι συγκυρίες είναι ιστορικές, πώς να το κάνουμε: ας μην ξεχνάμε ότι με το περιλάλητο PSI, που ο Βενιζέλος το φοράει κορώνα στο κεφάλι του, η χώρα μας πέρασε μία ακόμη χρεοκοπία στην ιστορία της. Μπορεί να έγινε κάπως στα μουλωχτά, μπορεί να ήταν τεχνικά άρτια, μπορεί να μην μας έμεινε μια εμβληματική φράση όπως το "δυστυχώς επτωχεύσαμεν" του Τρικούπη για να θυμόμαστε, αλλά αυτό δεν την κάνει λιγότερο χρεοκοπία. Επίσης, η ελληνική αποτυχία χρεώνεται και στην Ευρωζώνη συνολικά, μαζί με τα προβλήματα των υπολοίπων χωρών της περιφέρειας, κι αυτό είναι επίσης μια ιστορικής σημασίας διαπίστωση. Οι συγκυρίες είναι ιστορικές όχι επειδή εγώ τις βαφτίζω έτσι, αλλά επειδή... είναι. Και η επιλογή μας σε αυτήν την συγκυρία είναι είτε να αφεθούμε να μας παρασύρει το ρεύμα, όπου κι αν πάει, είτε να κάνουμε κι εμείς κάποια προσπάθεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. (συνέχεια)

    Περί contingency plans: Την έχουμε ξανακάνει αυτήν την κουβέντα. Δεν αμφιβάλλω ότι σε κάποια συρτάρια στην Ευρώπη θα υπάρχουν πράγματι τέτοια σχέδια, είναι απολύτως λογικό. Επιμένω όμως (και αν υπάρχουν επιχειρήματα περί του αντιθέτου, περιμένω να τα ακούσω) ότι εδώ και πάνω από δύο χρόνια η Ευρωζώνη έχει αποτύχει συστηματικά να προβλέψει οποιαδήποτε δυσμενή εξέλιξη και να κάνει κάτι είτε για να την αποτρέψει, είτε για να απορροφήσει ομαλά τον αντίκτυπο. Δες εδώ αυτό το άρθρο για την Ισπανία και παρατήρησε πόσες ομοιότητες υπάρχουν με τη δική μας περίπτωση (και διαφορές υπάρχουν, ασφαλώς). Κι όμως, η επίσημη γραμμή μέχρι πρόσφατα ήταν ότι η ισπανική οικονομία δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο... Για να το πω πιο απλά: αν ήμουν στη θέση αυτών που καίγονται (που τη δεδομένη χρονική στιγμή είναι χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία), θα αντιμετώπιζα με τεράστια δυσπιστία τα περίφημα contingency plans -και στην πραγματικότητα, θεωρώ ότι η δυσπιστία αυτή είναι και η μοναδική μας ελπίδα. Διότι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. ...διότι ας πάμε και στο ενδεχόμενο μιας εκλογικής νίκης της ΝΔ και του σχηματισμού μιας κυβέρνησης του "μετώπου της ευθύνης", με συμμετοχή/στήριξη από ΠΑΣΟΚ και ενδεχομένως ΔΗΜΑΡ. Στην περίπτωση αυτή, ποιο είναι το σχέδιο Β; Τι γίνεται αν οι εταίροι μας επιμείνουν στη σκληρή γραμμή τους και δεν δεχτούν την περίφημη επαναδιαπραγμάτευση; Γιατί στο ερώτημα αυτό κανείς δεν έχει απαντήσει, όλοι απλώς προεξοφλούν ότι μια μετριοπαθέστερη προσέγγιση θα τύχει ευνοϊκής υποδοχής από την Ευρώπη. Αν όχι; Τότε συνεχίζουμε με το μνημόνιο ως έχει, με τη ΔΗΜΑΡ να αποσύρει τυχόν στήριξή της (για λόγους στοιχειώδους πολιτικής συνέπειας και διότι αλλιώς θα εξαφανιστεί εκλογικά, όποτε κι αν ξαναγίνουν εκλογές), με κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ των 160 πάνω-κάτω βουλευτών, και με χρονικό ορίζοντα τον επόμενο τρίμηνο έλεγχο, οπότε θα διαπιστωθεί εκ νέου απόκλιση από τους στόχους. Μετά; Αν έχεις δίκιο στην οικονομική και πολιτική σου ανάλυση σχετικά π.χ. με τις δυνατότητες της Γερμανίας, ποιος είναι ο λόγος να μην μας διαολοστείλουν τον Σεπτέμβριο ή τον Δεκέμβριο, αν -ενώ στα λόγια παραμένουμε πιστοί στην τήρηση των υποχρεώσεών μας- στην πράξη συνεχίζουμε να πέφτουμε έξω στους στόχους; Που θα συνεχίσουμε, ελπίζω να μην έχεις αμφιβολίες περί αυτού.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. (συνέχεια και...)

    Τέλος, σχετικά με την πιθανότητα αλλαγής πολιτικής από την Ευρώπη: από αυτά που ακούγονται μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι η Γερμανία δεν έχει σκοπό να αλλάξει τη συνταγή της ούτε καν για χάρη της Ισπανίας. Bailout και λιτότητα. Μήπως όμως την αλλάξει μετά από τις εκλογές της, όπως λες; Η άποψη αυτή βασίζεται σε τέσσερις υποθέσεις: α) ότι η Ευρωζώνη θα αντέξει μέχρι τις εκλογές της Γερμανίας, β) ότι η Ελλάδα αντέχει εντός Ευρζώνης μέχρι τις εκλογές της Γερμανίας, γ) ότι οι Χριστιανοδημοκράτες όχι μόνο θα χάσουν τις εκλογές, αλλά θα υποστούν τόσο βαριά ήττα ώστε την επαύριο των εκλογών να μην έχουν ουσιαστικό λόγο στα πολιτικά πράγματα της Γερμανίας, δ) ότι οι Σοσιαλδημοκράτες (+ οι όποιοι κυβερνητικοί τους εταίροι) θα απομακρυνθούν ριζικά από την μέχρι σήμερα γερμανική πολιτική και θα απεμπολήσουν το δόγμα της Σιδηράς Δημοσιονομικής Πειθαρχίας. Και οι τέσσερις αυτές υποθέσεις είναι σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετες.

    Μπόνους τρακ: Δεν ήθελα να λινκάρω Βαρουφάκη, αλλά μια και τον ανέφερες, διάβασε εδώ το τελευταίο του (ειδικά τις δύο πρώτες παραγράφους) και πες μου τι συμπέρασμα βγάζεις. Εγώ, όχι πολύ αισιόδοξο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Και μια υφολογική παρατήρηση: ήμαρτον με την "κοινή λογική". Ας δεχτούμε επιτέλους ότι τα πράγματα είναι τόσο ζόρικα και περίπλοκα που να μην μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι κατέχει τη μία και μοναδική, αδιαμφισβήτητη αλήθεια, που οι άλλοι είναι στραβοί και δεν τη βλέπουν. Ούτε είναι ντε και σώνει αναγκαίο πως, με ό,τι διαφωνούμε, είναι συριζέικες (ή άλλης μορφής) μπουρμπουλήθρες. Ο διάλογος μπορεί να είναι γόνιμος, μπορεί και όχι, η υπέρμετρη ειρωνία και οι προσβολές στον συνομιλητή μόνο πικρίες μπορούν να προκαλέσουν. Φιλικά το λέω και με κάθε καλή διάθεση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Προς όλους τους υπόλοιπους, όπου δεν απαντάω ονομαστικά: ευχαριστώ για τα σχόλια και τις σκέψεις που συνεισφέρατε. Απ' όσο ξέρω, κανείς από τους θαμώνες του ιστολογίου δεν έχει εκατομμύρια ευρώ στην Ελβετία, να περιμένει τη δραχμή για να αγοράσει μπιρ παρά ένα μέρος της χώρας, οπότε καταλαβαίνω ότι η αγωνία όλων μας για τις εξελίξεις είναι απολύτως πραγματική.


    ΥΓ: Εξετάζω το ενδεχόμενο να εφαρμόσω μοντέλο ογκοχρέωσης στα σχόλια :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Θα προσπαθήσω να είμαι συνοπτικός αυτή τη φορά - μάλλον παίζει το ρόλο της και η απειλή ογκοχρέωσης :)
    Θα σχολιάσω μόνο το εξής: Ρωτάς τι θα γίνει αν εμείς εκλέξουμε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ/ΝΔ και οι εταίροι μας επιμείνουν στη σκληρή γραμμή τους και δεν δεχτούν την περίφημη επαναδιαπραγμάτευση. Λες ότι η δική μου προσδοκία περί αλλαγής πολιτικής μετά τις γερμανικές εκλογές βασίζεται σε προϋποθέσεις που δεν ξέρουμε αν θα ισχύσουν. Όμως εγώ δε βάσισα τις ελπίδες μου μόνο στην πιθανότητα (οικειοθελούς) αλλαγής της γερμανικής πολιτικής μετά τις εκλογές του 2013, αλλά και στην πιθανότητα η γερμανική συνταγή (bailout+λιτότητα) να ξεπεραστεί από το μέγεθος των εξελίξεων. Η δική σου κρίση ότι η Γερμανία δεν αλλάζει πολιτική ούτε λόγω Ισπανίας είναι μάλλον πρόωρη, και θυμίζω τι είχες γράψει στο αρχικό σου κείμενο:
    Στο μεταξύ, οι εξελίξεις θα συνεχίζονται στην υπόλοιπη Ευρώπη και αργά ή γρήγορα, ενώ εμείς θα διαπιστώνουμε ότι το πρόγραμμά μας συνεχίζει να αποτυγχάνει, θα φτάσουμε στο σημείο χωρίς επιστροφή και η Ευρωζώνη θα αρχίσει να ξηλώνεται σαν ξεχειλωμένο πουλόβερ. Εφ' όσον αληθεύει αυτό (και κατά τη γνώμη μου αληθεύει) γιατί πρέπει να σπεύσουμε εμείς να εκβιάσουμε τις εξελίξεις; Αυτή είναι η αντίφαση για την οποία μίλησα.

    Πρόσθετες παρατηρήσεις:
    - οι ειρωνικές αναφορές (συριζαϊικες μπουρμπουλήθρες κλπ.) δεν αφορούσαν κάποιον από τους εδώ συνομιλητές, αλλά την ευρέως επικρατούσα κομματική "αφήγηση". Πάντως αν κάτι από όσα έγραψα μπορεί να εκληφθεί ως προσβολή σε συνομιλητή, του ζητώ συγγνώμη.
    - ως προς τη "συνομιλία με την ιστορία", δεν αρνούμαι ότι οι περιστάσεις είναι ιστορικής κλίμακας, όπως λες. Αλλά επιμένω ότι όποιος μιλάει για τον εαυτό του σε τρίτο πρόσωπο ως "προσωπικότητα που η μοίρα θέλει να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο" (και μάλιστα σε ερώτηση που τον παρομοιάζει με τον Τσε Γκεβάρα), έχει καβαλήσει το καλάμι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. ΟΚ, μου είναι σαφέστερο τώρα. Να σου πω πώς το βλέπω εγώ το ζήτημα: κατ' αρχήν, σχετικά με την γερμανική αντιμετώπιση της Ισπανίας κρίνω απ' όσα διαβάζω, ότι δηλαδή η προτροπή προς τους Ισπανούς είναι "μπείτε κι εσείς στο μηχανισμό στήριξης να τελειώνουμε" (και γράφεται ότι η προτροπή αυτή γινόταν από το 2010, δεν ξέρω αν είναι όντως έτσι). Από εκεί και πέρα, ο λόγος που θεωρώ σκόπιμο να προσπαθήσουμε να πιέσουμε τις εξελίξεις είναι ότι η Ευρώπη γενικά, ως συλλογικό υποκείμενο με πολλούς πόλους, Κομισιόν, ΕΚΤ, εθνικές κυβερνήσεις, Ευρωκοινοβούλιο, πάσχει από τη μέχρι σήμερα ανίατη ασθένεια της βραδυπορίας και της πολυγλωσσίας: μέχρι να συνεννοηθούν όλοι αυτοί μεταξύ τους, να αποφασίσουν να χαράξουν μια νέα πολιτική κοινής αποδοχής και να βάλουν μπροστά την εφαρμογή της, οι εξελίξεις (πιστεύω ότι) θα τους έχουν ξεπεράσει. Ο χρόνος δεν είναι πια σύμμαχος, κι αυτό το επισημαίνουν πλέον και πολλοί άνθρωποι "της αγοράς", μέχρι και ο Σόρος (γνωστός χρηματοδότης του ΣΥΡΙΖΑ :)).

    Όσο για το καλάμι του Τσίπρα, δεν αποκλείω ότι μπορεί να έχεις δίκιο. Στο κάτω-κάτω, κάποιος στην ηλικία μας που βρίσκεται σ' αυτή τη θέση, κατά τεκμήριο μια πετριά παραπάνω την έχει... Αυτό που με καθησυχάζει σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπως έχουμε ξανακουβεντιάσει, είναι ο συλλογικός χαρακτήρας του ΣΥΡΙΖΑ που μπορεί να βάλει χαλινάρι στον εκάστοτε επικεφαλής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Σήμερα δημοσιεύτηκαν στα Νέα και το in.gr
    πληροφορίες για "σχέδιο Ιφιγένεια" όπου η Γερμανία καλοβλέπει τη "θυσία" της Ελλάδας, περίπου στη λογική που εξέθεσα παραπάνω:
    http://news.in.gr/greece/article/?aid=1231199307
    Οι πληροφορίες αυτές είχαν δημοσιευτεί σε δύο διαφορετικές εφημερίδες (μία ιταλική και μία ολλανδική) και διαψεύστηκαν από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών.
    Ο καθένας ας το εκτιμήσει κατά την κρίση του.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ενστάσεις και ισχυρισμοί
κατατίθενται μόνον εγγράφως
(Χασοδίκειος Πολιτική Δικονομία, άρθρον 228)