Μεγάλα καράβια, μεγάλες φουρτούνες

Επειδή το θέμα με τα διόδια φαίνεται να έχει ψωμί, επανέρχομαι με μερικές ακόμα σκέψεις.

Όπως μας εξηγούν με κάθε ευκαιρία οι θιασώτες της ελεύθερης αγοράς και οι πάσης φύσεως οικονομικοί αναλυτές, η μόνη πιθανή διέξοδος της χώρας από την οικονομική κρίση, με δεδομένο ότι δεν μπορούμε να υποτιμήσουμε το νόμισμά μας, είναι να προχωρήσουμε σε μια διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης. Στα πλαίσια της οποίας οι εργαζόμενοι καλούνται να δεχτούν σοβαρές περικοπές στις αποδοχές τους, οι επιχειρηματίες να μειώσουν τα περιθώρια κέρδους τους, να απορροφήσουν τις απανωτές αυξήσεις του ΦΠΑ, ενώ η κυβέρνηση υπόσχεται να ανοίξει τα κλειστά επαγγέλματα προκειμένου (τάχα) να πέσουν οι τιμές, και πάει λέγοντας.

Κατά έναν περίεργο τρόπο, όλη αυτή η φιλολογία της εσωτερικής υποτίμησης δεν φαίνεται να αγγίζει καθόλου τις κοινοπραξίες στις οποίες έχει παραχωρηθεί η εκμετάλλευση των εθνικών οδών. Οι οποίες, σαν να λειτουργούν σε άλλον πλανήτη, εξαντλούν όλα τα περιθώρια που τους αφήνουν οι συμβάσεις παραχώρησης για να αυξάνουν τα διόδια σε κάθε ευκαιρία, φυτεύοντας όλο και περισσότερους σταθμούς διοδίων και αναπροσαρμόζοντας τα τέλη κάθε τρεις και πέντε.

Να μην αρχίσουμε να λέμε τώρα περί εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και άλλα τέτοια ρομαντικά, ωστόσο στοιχειώδης επιχειρηματική σωφροσύνη θα επέβαλλε στις κοινοπραξίες να λάβουν υπ' όψη τους το γενικότερο οικονομικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται και να προσαρμόσουν ανάλογα την τιμολογιακή πολιτική τους, σφίγγοντας έστω τα δόντια και θυσιάζοντας ένα μέρος από τα κέρδη τους προκειμένου (αν μη τι άλλο) να μην εξαγριώσουν την πελατεία τους.

Δεν το έκαναν. Και ξέρετε γιατί δεν το έκαναν; Γιατί πάσχουν από ανίατη αλαζονεία. Εκμεταλλεύονται υποδομές που αποτελούν οιονεί μονοπώλιο (για δοκιμάστε να πάτε από Κόρινθο Τρίπολη μέσω της παλαιάς εθνικής...), κι έτσι θεωρούν ότι έχουν δεμένο τον γάιδαρό τους και εξασφαλισμένη την πελατεία τους, οπότε γιατί να κάνουν την οποιαδήποτε παραχώρηση; Ταμπουρώνονται πίσω από τις συμβάσεις τους και σου λένε (μέσες άκρες) ότι κύριε, άμα σ' αρέσει. Άμα δε σ' αρέσει, πήγαινε από αλλού ή πάρε λεωφορείο.

Έλα όμως που καμιά φορά στραβώνει το πράγμα. Είναι προφανές ότι οι κοινοπραξίες δεν είχαν προβλέψει το ενδεχόμενο τέτοιας αντίδρασης. Θεώρησαν ότι ο κόσμος θα πληρώνει αδιαμαρτύρητα διότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Ε να που υπάρχει. Ο κόσμος σταματάει να πληρώνει, κι εφόσον αυτό συμβαίνει μαζικά το πρόβλημα πλέον το έχουν οι κοινοπραξίες, οι οποίες θα πρέπει τώρα να κυνηγήσουν δικαστικά χιλιάδες οδηγούς. Κι επειδή βλέπουν το ζόρι, αρχίζουν την κλάψα και τις απειλές και απαιτούν από το Κράτος να βγάλει το φίδι από την τρύπα -το ίδιο Κράτος με το οποίο συμφώνησαν ότι τους παραχωρεί τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των οδών και δεν θα εμπλέκεται καθόλου στη διαδικασία είσπραξης των διοδίων!

Και μιλάμε για κοινοπραξίες που τις αποτελούν οι ίδιες εταιρείες οι οποίες τα τελευταία είκοσι χρόνια έκαναν μπίζνες δισεκατομμυρίων με το Ελληνικό Δημόσιο, μέσα από ένα σύστημα δημοσίων έργων το οποίο, τέλος πάντων, ας μην πούμε ότι βρωμοκοπάει, αλλά όπως και να το κάνουμε μυρίζει λιγουλάκι περίεργα...

Και μέσα στον πανικό τους χειροτερεύουν την κατάσταση. Αμολάνε τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ, να κλαίνε και να οδύρονται για τις καημένες τις εταιρείες απ' το πρωί ως το βράδυ, κι έτσι το ζήτημα το μαθαίνουν κι όσοι δεν είχαν πάρει χαμπάρι μέχρι τώρα. Κι όσο πιο πολλοί το μαθαίνουν, τόσο πιο πολλοί θα εφαρμόσουν την τακτική "σηκώνω τη μπάρα και περνάω".

Υπάρχουν βέβαια κι αυτοί που θεωρούν το ζήτημα έκφραση της γενικότερης κουλτούρας της ανομίας που μαστίζει την ελληνική κοινωνία, όπου άμα δεν μας αρέσει ένας νόμος απλά δεν τον εφαρμόζουμε και τα λοιπά. Μπορεί να έχουν κάποιο δίκιο, όμως ας σκεφτούμε και το εξής: γιατί στην Αττική Οδό δεν υπήρξε ποτέ κίνημα αντίστασης κατά των διοδίων και όλος ο κόσμος πληρώνει αδιαμαρτύρητα; Μήπως επειδή το σύστημα χρέωσης είναι πιο δίκαιο; Κολοκύθια: είτε πας από την Ελευσίνα ως τον Ασπρόπυργο, είτε ως το αεροδρόμιο, το ίδιο διόδιο πληρώνεις. Μόνο που αυτό το διόδιο έχει αυξηθεί 40 % σε μια περίοδο δέκα χρόνων, ενώ σε άλλες εθνικές οδούς έχει αυξηθεί το ίδιο ή και περισσότερο σε μια περίοδο δέκα μηνών.

Από εκεί και πέρα, ο καθένας ας βγάλει τα συμπεράσματά του. Προσωπικά, είμαι πολύ περίεργος να δω πώς θα ξεμπλέξουν οι κοινοπραξίες, αλλά δεν θα κλάψω και για πάρτη τους. Ήθελές τα κι έπαθές τα, λένε στο χωριό μου.


.