Ο κροκόδειλος που κλαίει

Συγκλονισμένος ο πλανήτης παρακολουθεί το δράμα του λαού της Αϊτής. Γέμισαν οι οθόνες των τηλεοράσεων και των υπολογιστών από δραματικά ρεπορτάζ με ορφανά παιδάκια να τριγυρνάνε μέσα στα συντρίμμια και με ανθρώπους απελπισμένους που μέσα σε μια στιγμή έχασαν σπίτι, οικογένεια και βιος.

Μέχρι προχτές, βέβαια, στ' αρχίδια του του υπόλοιπου πλανήτη για την Αϊτή και τα προβλήματά της. Χτες έσπευσαν όλοι οι έγκυροι τηλεοπτικοί φωστήρες να μας ενημερώσουν ότι πρόκειται για τη φτωχότερη χώρα του δυτικού ημισφαιρίου, μια χώρα που μαστίζεται από ακραία φτώχεια και αμορφωσιά, που η ιστορία της είναι γεμάτη από πραξικοπήματα, πολιτική αναταραχή, ξένες επεμβάσεις, και σαν να μην έφταναν όλα αυτά κάθε τρεις και λίγο σκάνε απάνω στην καμπούρα της και όλοι οι κυκλώνες της Καραϊβικής. Και τώρα ο Εγκέλαδος.

Μήπως δεν ξέραμε; Μα αυτό δεν είναι δικαιολογία. Γιατί τα στοιχεία υπήρχαν, ήταν εκεί, να, δυο κλικ μακριά, τα έχει η γαμημένη η wikipedia, αρκεί να θες να τα δεις. Αλλά δεν θέλαμε, δεν μας ένοιαζε βρε αδερφέ. Κι εγώ μαζί -μη νομίσει κανείς ότι βγάζω την ουρά μου απ' έξω.

Για κάποιον αδιευκρίνιστο λόγο, το να πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι εξαιτίας ενός σεισμού ή κάποιας άλλης φυσικής καταστροφής μας φαίνεται ιδιαιτέρως τραγικό, ίσως γιατί σαν γεγονός φτιάχνει νούμερα μεγάλα και στρογγυλά, που γράφουν καλά στα πρωτοσέλιδα και κάνουν εντύπωση. Ενώ αν οι ίδιοι άνθρωποι πεθαίνουν, όχι μονοκοπανιά όπως με τον σεισμό, αλλά λίγοι λίγοι, μέρα με τη μέρα, από φτώχεια, από πείνα, από αρρώστειες που ο πολιτισμένος κόσμος έχει εξουδετερώσει εδώ και χρόνια, από μολυσμένο νερό, από τάγματα θανάτου, κανείς δεν εντυπωσιάζεται, κανείς δεν σκανδαλίζεται, λίγο πολύ το θεωρούμε φυσιολογικό, υπάρχουν λαοί που φτιάχνουν την ιστορία και λαοί που την υφίστανται, και προφανώς αποδεχόμαστε ότι το ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό, γεωγραφικό πεπρωμένο μιας χώρας σαν την Αϊτή είναι να ψωμολυσσάει και να τρώει τις σάρκες της εις τον αιώνα τον άπαντα.

Φτάνει όμως ένας σαρωτικός σεισμός και η ευαισθησία του πολιτισμένου κόσμου αφυπνίζεται, τρέχουν οι ρεπόρτερ με τις κάμερες, γεμίζουν τα μπλογκ με αναφορές, το twitter με hashtags #haiti, εκκλήσεις για "ανθρωπιστική βοήθεια" από παντού. Μέχρι προχτές, πάω στοίχημα ότι ο μισός πλανήτης μπέρδευε την Αϊτή με την Ταϊτή -αλλά σε δυο μέρες θά 'χουν φτιαχτεί κορδελάκια με τα χρώματα της αϊτινής σημαίας, να τα κοτσάρουμε όλοι στα άβατάρ μας και να δείξουμε πόσο συγκλονισμένοι είμαστε από το ανθρώπινο δράμα του αϊτινού λαού. Και μετά, you know the drill, αποστολές τροφίμων, λογαριασμοί στην Εθνική Τράπεζα για την ενίσχυση των σεισμοπαθών, κάτι αντίσκηνα που είχαμε περίσσεμα θα τα στείλουμε για τους άστεγους, να μαζέψουμε και τα παλιά μας ρουχαλάκια. Πιο ύστερα θα στήσουμε και κανα-δυο τηλεμαραθώνιους, όλοι πρέπει να δώσουμε κάτι από το υστέρημά μας, να βοηθήσουμε τον δοκιμαζόμενο λαό της Αϊτής, εμπρός, να δείξουμε πόσο φιλεύσπλαχνοι είμαστε, στόχος τα τρία, πέντε, δέκα εκατομμύρια ευρώ, δώστε και σώστε. Ό,τι έχετε ευχαρίστηση, δεν πειράζει, ας είναι και ληγμένα τα τρόφιμα, ας είναι και σαπισμένα τα κοτόπουλα, αλληλεγγύη, σημασία έχει η χειρονομία κι όχι το αποτέλεσμα.

Παράλληλα, βέβαια, σε μια βδομάδα, δέκα μέρες το πολύ, το θέμα θα έχει φύγει από τα πρωτοσέλιδα. Σ' ένα μήνα θα πιάνει μάξιμουμ ένα μονόστηλο στα "Διεθνή", στο τέλος του χρόνου μια σύντομη αναφορά στην ειδησεογραφική ανασκόπηση της χρονιάς. Μετά τέλος, ας γίνονται δύο πραξικοπήματα το χρόνο στην Αϊτή, εμείς δεκάρα δεν θα δίνουμε, ούτε καν που θα το μαθαίνουμε.

Η τραγική ειρωνία της εξέλιξης του ανθρώπινου πολιτισμού: την ίδια ζημιά που προκαλεί στην Αϊτή και την κάθε Αϊτή ένας σεισμός, φυσικό φαινόμενο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε, την προκαλεί -ενίοτε στο πολλαπλάσιο- ο άνθρωπος με την άγνοιά του, την αδιαφορία του, την υψηλή πολιτική, τους διεθνείς οργανισμούς και όλους τους άλλους ευφημισμούς που έχουμε επινοήσει για να μασκαρέψουμε την αθλιότητά μας, φαινόμενο κοινωνικό και πολιτικό, που μπορούμε να το ελέγξουμε. Αλλά δεν θέλουμε. Μας βολεύει καλύτερα έτσι. Μας δίνει και την ευκαιρία να νιώσουμε σπλαχνικοί και ανώτεροι όταν τελικά χτυπήσει ο Εγκέλαδος, η φωτιά, ο τυφώνας Κατρίνα, κι εμείς μπορούμε να συνεισφέρουμε αραγμένοι στον καναπέ μας, μπροστά στην οθόνη, με ένα τηλεφώνημα.

Γι' αυτό λοιπόν να με συμπαθάτε, αλλά δεν θα πάρω άλλο από το πιάτο του συγκλονισμένου πλανήτη. Τον κυνισμό και την αδιαφορία που μοιράστηκα με όλους τους άλλους μέχρι σήμερα, ναι, τα παραδέχομαι, και δυστυχώς δεν υπάρχει τρόπος να τα αλλάξω. Την υποκρισία και τα κροκοδείλια δάκρυα όμως μπορώ να τα αποφύγω, και θα το κάνω.


.