21 Μαρτίου 2008

Μισές δουλειές

Αν μπορεί να γίνει δεκτή η άποψη ότι στο ιστορικό περιεχόμενο του γάμου περιλαμβάνεται η διαφορά του φύλου των συζύγων, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση του υπό θέσπιση συμφώνου συμβίωσης.

Εδώ ο νομοθέτης καλείται να καινοτομήσει και όχι να ακολουθήσει κάποια πεπατημένη. Ο θεσμός δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στη χώρα μας, δεν είναι δάνειο ούτε από την κοινωνία ούτε από τη θρησκεία. Αν υπάρχει κάποιος μπούσουλας, αυτός προέρχεται από το εξωτερικό, όπου η διαφαινόμενη τάση, σε όποιες χώρες προβλέπονται παρόμοιοι θεσμοί, είναι να περιλαμβάνονται στο ρυθμιστικό τους πεδίο και τα ομόφυλα ζευγάρια (κάποτε μάλιστα μόνον αυτά).

Εδώ όμως ο υπουργός το ξέκοψε, όπως είδαμε: "Το όλο θέμα το εξετάζουμε με προσοχή και σύνεση, εναρμονίζοντας τη σύγχρονη πραγματικότητα με τις παραδόσεις και τις ανάγκες της κοινωνίας μας". Βέβαια, το πώς εννοεί ο καθένας τις ανάγκες της κοινωνίας μας χωράει πολλή συζήτηση, άσε πια τις παραδόσεις.

Η ουσία πάντως είναι ότι το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, που υποτίθεται ότι αναγνωρίζει μία κοινωνική πραγματικότητα και προσπαθεί να τη ρυθμίσει, τελικά καταλήγει να αγνοεί ένα μέρος αυτής της πραγματικότητας. Και μάλιστα για λόγους που δεν είναι καθόλου σαφείς.

Έτσι, κάνοντας την υπόθεση ότι η κυβέρνηση θα επιμείνει στις απόψεις της, σε έναν νεοπαγή θεσμό εισάγεται μια κατ' αρχήν αδικαιολόγητη διάκριση με βάση τις σεξουαλικές προτιμήσεις. Μια διάκριση που η κυβέρνηση θα δυσκολευτεί πολύ να αιτιολογήσει, αφού εδώ δεν μπορεί να επικαλεστεί ούτε την ιστορία, ούτε το Σύνταγμα, ούτε τη διεθνή πρακτική, ούτε κάποια σαφή κοινωνική απαίτηση, παρά μόνο μια γενικόλογη "διαφορετικότητα των υπό ρύθμιση καταστάσεων" που "επιβάλλει ξεχωριστή αντιμετώπιση".

Πιστεύω ότι ένα τέτοιο νομοθέτημα θα έχει δύσκολο βίο ενώπιον των δικαστηρίων, τόσο των εθνικών όσο και ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η υποχώρηση από τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας που εισάγει, αν στην περίπτωση του γάμου έχει κάποια νομικά ερείσματα έστω και αμφισβητούμενα, εδώ θα δυσκολευτεί να βρει κάπου να ακουμπήσει.

Από τη στιγμή που το θέμα έπεσε στο τραπέζι, η ομοφυλοφιλική κοινότητα φαίνεται αποφασισμένη να μην δεχτεί εκπτώσεις. Φαίνεται ότι θα το παλέψει όσο χρειαστεί, και κατά τη γνώμη μου πολύ καλά θα κάνει.

Πιστεύω λοιπόν ότι το καλύτερο που θα είχε να κάνει ο υπουργός θα ήταν να αναβάλλει για την ώρα την προώθηση του νομοσχεδίου και να προσέλθει σε έναν τίμιο διάλογο με τις ομοφυλοφιλικές οργανώσεις, με προοπτική να συμπεριλάβει και τα ομόφυλα ζευγάρια στον νέο θεσμό και με σκοπό να βρεθεί ένα αποδεκτό περιεχόμενο. Παράλληλα, θα πρέπει να προετοιμάσει την κοινή γνώμη εξηγώντας γιατί πρέπει να προχωρήσει σε αυτήν την κατεύθυνση.

Από εκεί και πέρα, σε βάθος χρόνου, ίσως και μετά από μια περίοδο δοκιμαστικής λειτουργίας του νέου θεσμού, θα πρέπει να τεθεί και το ζήτημα της επέκτασης του παλιού θεσμού του γάμου (πολιτικού, εννοείται) σε ομόφυλα ζευγάρια. Γιατί όχι τώρα αμέσως; Γιατί θεωρώ ότι τα ήθη της κοινωνίας μας ακόμη δεν το επιτρέπουν, χωρίς να κόβω και το κεφάλι μου όμως. Είναι μια καθαρά εμπειρική παρατήρηση που δεν διεκδικεί εχέγγυα επιστημονικότητας.

Θα κάνει ο υπουργός τίποτα από αυτά; Αμφίβολο, έως απίθανο. Η σχεδόν δουλική απάντηση στην πρόσφατη ανακοίνωση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου δεν επιτρέπει ιδιαίτερη αισιοδοξία. Φαίνεται ότι, από τον φόβο του πολιτικού κόστους, η κυβέρνηση θα προτιμήσει να τζογάρει την επιβίωση της νομοθετικής πρωτοβουλίας της ενώπιον των δικαστηρίων παρά να κάνει σωστά τη δουλειά εξαρχής.

Κλέβω την κατακλείδα του καλού συναδέλφου neTpen, που επίσης ασχολήθηκε με το θέμα στο μπλογκ του: "Το σύμφωνο συμβίωσης, όσο δεν περιλαμβάνει τα ομόφυλα ζευγάρια, είναι κολοβό. Κι εκτεθειμένο".


.

20 σχόλια:

  1. Πολύ ενδιαφέρουσα η σχετική συζήτηση που έχεις ξεκινήσει τόσο εσύ, όσο και ο NetPen και ο e-lawyer. Εγώ θέλω να ρωτήσω τι σημαίνει το Πρωτοδικείο αποφασίζει "αμετάκλητα" για την έκδοση άδειας γάμου; Αν δεν μπορείς να προσφύγεις κάπου αλλού, για ποιον λόγο το λένε πρωτοδικείο; Και κάτι ακόμα. Ας φανταστούμε περιπτώσεις όπου κάποιοι δήμαρχοι δέχονται την τέλεση γάμων ατόμων του ίδιου φύλου και κάποιοι άλλοι όχι. Ας υποθέσουμε επίσης ότι στη δεύτερη περίπτωση κάποια πρωτοδικεία δικαιώνουν όσους έχουν προσφύγει και κάποια όχι. Τι συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητε Χασόδικα
    Η πρότασή μου βασίζότανε στην εξής σκέψη την οποία θέλω να ψάξω: Αν και εφόσον βρεθεί δήμαρχος που δεχτεί να εκδώσει την άδεια και τελέσει το γάμο, (ο)ποιός έχει έννομο συμφέρον για να ζητήσει την ακύρωση του γάμου και να προσφύγει στο Δικαστήριο? Βέβαια η έκδοση άδειας απαιτεί κάποιες προϋποθέσεις. Κάνε ένα κόπο να τις αναφέρεις μια και ξεκίνησες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ...και μια πιθανότητα. Ο σκοπός των συμβολαίων της ελεύθερης συμβίωσης μήπως αποτελεί την άτυπη εμφάνιση των προγαμιαίων συμβολαίων? Ρωτώ γιατί νομοσχέδιο δεν έχουμε δει yet... και απ την άλλη οι συμβολαιογράφοι είναι επιφυλακτικοί...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @gay super hero

    Πρέπει να έχεις κατά νου ότι η περίπτωση να αρνηθεί ο δήμαρχος την έκδοση άδειας γάμου δεν είναι και πολύ συνηθισμένη, όταν μιλάμε για ετερόφυλα ζευγάρια. Γι' αυτό προβλέφθηκε μια διαδικασία πολύ σύντομη, φαντάσου να πήγαινε η υπόθεση σε εφετείο, Άρειο Πάγο και να παρέμενε σε εκκρεμότητα 3-4 χρόνια... Σχόλασε ο γάμος... Είναι εξαιρετική η ρύθμιση.
    Αν συμβεί αυτό που υποθέτεις -και που δεν αποκλείεται-, θα γελάσουμε πολύ :). Στα σοβαρά, δεν έχω απάντηση. Υποθέτω ότι η κυβέρνηση θα υποχρεωθεί να δώσει νομοθετική λύση διευκρινίζοντας τις διατάξεις.

    @salvatore

    Έλα ντε! Ποιος έχει τέτοιο δικαίωμα; Πιθανόν ο εισαγγελέας για λόγους δημοσίας τάξεως, αλλά, χωρίς νομολογία να μας κατευθύνει, κάνουμε εικασίες.
    Τις προϋποθέσεις, ευχαρίστως, αλλά από Δευτέρα που θα ξαναπάω στο γραφείο.

    Στο τελευταίο σου ερώτημα, η απάντηση είναι άγνωστη. Μην το ρίξουμε και στις μαντεψιές...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Χασοδίκη πολύ κατατοπιστικό.

    Πιστεύω, ότι έτσι κι αλλιώς το ζήτημα, νομικά-νομοθετικά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να τοποθετηθεί σε σεξουαλική βάση, είτε ετερόφυλων είτε ομοφύλων ζευγαριών.

    Ή μήπως μπορούν να το κάνουν;

    Καλησπέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Βάσσια, μπορούν να το κάνουν, αλλά με σαφή κίνδυνο να κριθεί ο νέος νόμος είτε αντισυνταγματικός, είτε αντίθετος με την Ευρωπαϊκή Συνθήκη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Η κυβέρνηση θέλει αλλά υπάρχει το πολιτικό κόστος (οι θρησκόληπτοι είναι κατά πολύ περισσότεροι από τους ομοφυλόφιλους) και έχει ήδη ανοίξει πολλά μέτωπα (ασφαλιστικό, Μακεδονικό κ.λπ.).

    Είναι καιρός νομίζω να καταλάβει αυτή η κοινωνία ότι το τι κάνει κανείς στο κρεβάτι του είναι δική του υπόθεση.
    Όπως φυσικά είναι ζήτημα προσωπικής επιλογής με ποιον θα επιλέξει κανείς να ζει, με την μόνη διαφορά ότι ένα ευνομούμενο κράτος θα πρέπει να σέβεται τις αποκλίνουσες σεξουαλικές προτιμήσεις και όχι να τις θεωρεί εκτροπή, σκεπτόμενο θεολογικά και όχι δημοκρατικά.

    doctor

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ας ελπίσουμε ότι αυτή τη φορά θα τολμήσουν! Έχουμε καταντήσει να ξεπερνάμε σε συντηρητισμό ακόμα και τις καθολικές χώρες που παραδοσιακά κρατούσαν τα σκήπτρα. Αντε να επιτραπεί ελεύθερα και η καύση των νεκρών και να καθιερωθεί ως κατεξοχήν νόμιμος ο πολιτικός γάμος! Γενικώς έχουμε μείνει πολύ πίσω στο δικαίωμα του ανθρώπου να καθορίζει ο ίδιος τη μοίρα και τη ζωή του! Και το σώμα του, βεβαίως βεβαίως!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Τελικά είμαστε ή δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε τις Ευρωπαϊκές αρχές;

    Ή

    Όποτε μας συμφέρει και αδιαφορώ ντας για το εάν μας σύρουν και μας διασύορυν στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια;

    Και τέλος πάντων, ποια είναι τελικά η ένστασή τους για την ένωση των gay;

    Δεν ζούνε μόνιμα πάνω σε ένα κρεβάτι κάνοντας σεξ, έχουν προσωπικότητα, δουλειές και αξία.
    (Ουφ, τους βαρέθηκα)

    Καλημέρα :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @doctor και λωτοφάγος

    Δεν έχω να προσθέσω κάτι στα όσα λέτε.

    @Βάσσια

    Το πολιτικό κόστος. Που μάλιστα κανείς δεν έχει κάτσει να υπολογίσει, αν είναι βάσιμος ο φόβος ή υπερβολικός.

    @Ελένη

    Μερσί :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Πολύ σωστός, φίλτατε!

    Την καλημέρα μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Σχετικά με την πρόταση http://diaploki-diafthora.blogspot.com/2007_08_25_archive.html, και τη δική σας συμμετοχή στην νομική κάλυψη αυτοοργανώσεων παρόμοιου σκοπού όπως http://www.politesenergoi.gr/ ΠΟ.ΕΝ. τι γνώμη έχετε?

    Ένας χασοδίκης λόγω δικονομικού παραδικαστικού κυκλώματος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Σωστά, αυτό το πολιτικό κόστος που πάντα "κοστίζει" παραπάνω από τους πολίτες.

    Καλή εβδομάδα κύριε Χασοδίκα
    :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. @neTpen

    Όπως είπα και στο μπλογκ σου, κινούμαστε στο ίδιο πνεύμα. Όσο πιο πολλοί, τόσο καλύτερα (πιστεύω).

    @Δικαιόπολης

    Αφήνετε ένα σχόλιο που παραπέμπει σε δύο λινκ, άσχετα με το θέμα της ανάρτησης, και με ρωτάτε αν ενδιαφέρομαι να συμμετέχω στη "νομική κάλυψη αυτοοργανώσεων" τύπου τάδε...
    Θα μου επιτρέψετε να παρατηρήσω ότι ο τρόπος σας είναι λιγουλάκι άκομψος: το μπλογκ μου δεν είναι παράρτημα του δικηγορικού μου γραφείου, στα ποστ είναι ευπρόσδεκτα τα σχόλια που έχουν σχέση με το θέμα του ποστ, για ο,τιδήποτε άλλο παρακαλώ επικοινωνήστε στη διεύθυνση e-mail που παραθέτω στην αρχική σελίδα.

    @Βάσσια

    Καλή εβδομάδα επίσης!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. @salvatore

    Επειδή στο είχα τάξει (άρθρο 1 Π.Δ. 391/1982):

    1. Το καθένα από τα πρόσωπα που επιθυμούν να τελέσουν γάμο μεταξύ τους με όποιον από τους τύπους που ορίζονται από το άρθρο 1367 του Αστικού Κώδικα απευθύνει πριν από την τέλεση του γάμου στον δήμαρχο ή τον πρόεδρο της κοινότητας της κατοικίας του αίτηση, με την οποία ζητεί να του χορηγηθεί η προβλεπόμενη από το άρθρο 1368 του Αστικού Κώδικα άδεια. Εφόσον πρόκειται για περίπτωση που δεν εμπίπτει στην δεύτερη παράγραφο του άρθρου 1369 ΑΚ, με την ίδια αίτηση ζητείται να γίνει και η δημόσια
    γνωστοποίηση, κατά την πρώτη παράγραφο του άρθρου 1369 ΑΚ.

    2. Η αίτηση περιλαμβάνει υποχρεωτικά τα ατομικά στοιχεία, που αναγράφονται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 1369 ΑΚ, τόσο αυτού ή αυτής που την υποβάλλει όσο και του άλλου προσώπου, με το οποίο πρόκειται να γίνει ο γάμος.

    3. Μαζί με την αίτηση των προηγουμένων παραγράφων υποβάλλονται υποχρεωτικά: α) απόσπασμα της ληξιαρχικής πράξης γέννησης του αιτούντος, στο οποίο να φαίνονται η ημερομηνία και το έτος γέννησής του, β) για την περίπτωση που ο αιτών είναι ανήλικος, δήλωση του προσώπου που έχει την επιμέλειά του, ότι συναινεί στην τέλεση από αυτόν του συγκεκριμένου γάμου ή επικυρωμένο αντίγραφο τελεσίδικης δικαστικής απόφασης, με την οποία χορηγήθηκε η σχετική συναίνεση για το λόγο ότι αρνήθηκε να τη χορηγήσει το πρόσωπο που έχει την επιμέλεια. Η δήλωση του τελευταίου, ότι χορηγεί τη συναίνεση γίνεται είτε σε συμβολαιογράφο είτε στον ειρηνοδίκη της κατοικίας του ανηλίκου, οι οποίοι ελέγχουν, με βάση έγγραφα στοιχεία που επισυνάπτουν στη συντασσόμενη από αυτούς πράξη, την εξουσία του δηλούντος να δώσει τη συναίνεση. Αν τη συναίνεση δίνουν ο πατέρας και η μητέρα αρκεί η υπογραφή τους, βεβαιωμένη από την αστυνομία, πάνω στην αίτηση.
    γ) υπεύθυνη δήλωση του Ν. 105/1969 ότι δεν συντρέχει, στη συγκεκριμένη περίπτωση, στο πρόσωπο του αιτούντος ή στις σχέσεις του με το άλλο πρόσωπο με το οποίο αυτός πρόκειται να τελέσει γάμο, κανένα από τα κωλύματα των άρθρων 1354, 1356, 1357, 1359, 1360, 1362 και 1365 του Αστικού Κώδικα.
    δ) για την περίπτωση που ο ένας των μελλονύμφων είναι αλλοδαπός, αντί της υπεύθυνης δήλωσης του Ν. 105/1969, βεβαίωση από την οικεία Προξενική ή άλλη αρμόδια Αρχή περί του ότι δεν υπάρχει κώλυμα για να τελέση γάμο ο ενδιαφερόμενος αλλοδαπός.
    ε) στις περιπτώσεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1369 ΑΚ και εφόσον δεν χορηγήθηκε σχετική απαλλαγή, σύμφωνα με το β' εδάφιο του άρθρου 1370 ΑΚ, αντίτυπο της ημερήσιας εφημερίδας του τόπου της κατοικίας του αιτούντος, στην οποία έγινε η δημοσίευση της γνωστοποίησης του σχεδιαζομένου γάμου του σύμφωνα με το άρθρο 1369 ΑΚ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Αγαπητέ Χασοδίκα...
    Σε ευχαριστώ! Που βρήκες χρόνο. Και να θέσω και πάλι το θέμα. Δυό ομοφυλόφιλοι κάνουν αίτηση. Γίνεται δεκτή, δημοσιεύεται στην εφημερίδα και ορίζεται η τελετή. Ακόμη και αν γίνει ο γάμος ποιος θα στραφεί εναντίον ποιού και πώς???
    1. Οι συγγενείς? Με ποιό ένομο συμφέρον?
    2. Η εκκλησία? Για ποιό λόγο?
    3.Ποιος δικαιούται να καταθέσει την αίτηση στην εκουσία?
    4. Ο εισαγγελέας για λόγους δημοσίας τάξεως? Πώς? Του κοινοποιείται η αίτηση? Δε νομίζω!
    Και εάν επέμβει με ποιο σκεπτικό?
    Για να υπερασπίστεί ποιό άρθρο του Σ.? Γίνεται? Ποινικώς θεωρείται τί ? Ψάχνω να βρω νομικά κολήματα...
    Μήπως τελικά χρειάζεται απλά μια απλή κίνηση? Που κάνω λάθος? Τι δεν βλέπω? help...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Salvatore,

    κατά την άποψή μου, δεν νομιμοποιείται κανείς να στραφεί ευθέως εναντίον του γάμου.

    Ουδείς έχει το απαιτούμενο έννομο συμφέρον. Ούτε ο εισαγγελέας (κανένα δημόσιο συμφέρον δεν θίγεται από γάμο ομοφυλοφίλων - εκτός εάν πράγματι ζούμε στο Ιράν) ούτε οι συγγενείς ούτε η εκκλησία (ο πολιτικού τύπου γάμος δεν την αφορά).

    Το ζήτημα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, όμως, παρεμπιπτόντως. Ιδού ένα παράδειγμα:

    Κάποιος/-α σκοτώνεται σε τροχαίο ατύχημα. Ο/Η ιδίου φύλου σύντροφός του/της ζητά αποζημίωση για ψυχική οδύνη, επικαλούμενος/-η τον γάμο τους και το γεγονός ότι αποτελεί, έτσι, μέλος της οικογένειας του θανόντος (ΑΚ 932 εδ. γ'). Ο εναγόμενος ισχυρίζεται ότι ο ενάγων δεν αποτελεί μέλος της οικογένειας του θανόντος, διότι ο μεταξύ τους γάμος είναι ανυπόστατος ως γάμος μεταξύ ατόμων του ιδίου φύλου. Ιδού πεδίον δόξης λαμπρό, σεβαστοί δικαστές!

    Υ.Γ.: Μήπως μόλις ανακάλυψα κάποιο κρυφό μου ταλέντο στη συγγραφή πρακτικών θεμάτων, από αυτά που ταλαιπωρούν κάθε τόσο τους φοιτητές της Νομικής;;;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Από την άλλη πιστεύω ότι την καλύτερη λύση θα την δώσουν οι Τράπεζες (???!!!!???)
    Αν αρχίσουν να πουλάνε πακέτα δανείων καρτων και προσφορών σε ομοφυλόφιλα ζευγάρια με το πιστοποιητικό γάμου του Δήμου , σιγά μη τολμήσει Δικαστής ή Εισαγγελέας να ποινικοποιήσει τη σχέση. Ίσως, ίσως λέω, αποτελεί και το αίτιο και το αιτιατό. Αλλωστε και τον πολιτικό γάμο οι Τράπεζες τον νομιμοποίησαν μετά από 20+ χρόνια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. @Salvatore

    Δεν είναι απαραίτητο να ποινικοποιηθεί η σχέση. Αν ο γάμος κριθεί ανυπόστατος (σύμφωνα με την κρατούσα στην θεωρία γνώμη) δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. Το παράδειγμα που δίνει ο nikos10 είναι καλό, υπάρχουν και άλλα (π.χ. ο ληξίαρχος αρνείται να καταχωρίσει τον γάμο, ο δήμαρχος αρνείται να ανοίξει οικογενειακή μερίδα κλπ.).

    Ας μην φτιάχνουμε σενάρια όμως. Εχώ κι εγώ σκεφτεί μερικά ωραία, με βάση τα οποία μπορεί να γίνουν γάμοι ομοφυλοφίλων εντελώς νομότυπα, αλλά το ζητούμενο δεν είναι αυτό. Αυτά τα ζητήματα πρέπει να τα λύνει η Πολιτεία και η κοινωνία, όχι τα δικαστήρια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ενστάσεις και ισχυρισμοί
κατατίθενται μόνον εγγράφως
(Χασοδίκειος Πολιτική Δικονομία, άρθρον 228)