27 Φεβρουαρίου 2008

Νόμος και ιστολόγια: η αρχή

Παρακολουθώ με προσοχή και ενδιαφέρον τη συζήτηση που έχει ανάψει στην ελληνική μπλογκόσφαιρα με αφορμή την υπόθεση του press.gr και το δημοσίευμα του "Ελεύθερου Τύπου" που προανήγγειλε την πρόθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης να δημιουργήσει νέο νομοθετικό πλαίσιο που θα "τροποποιεί το καθεστώς λειτουργίας τουλάχιστον των «ενημερωτικών» blogs".

Οι εντυπώσεις μου είναι ανάμικτες: από τη μία συμμερίζομαι τη δυσπιστία πολλών ιστολόγων για τις προθέσεις του Υπουργείου και κατανοώ την προσπάθειά τους να προκαλέσουν την εγρήγορση όλων μας. Από την άλλη, όμως, διαβάζω και πολλές υπερβολές, με τις οποίες δυσκολεύομαι να συμφωνήσω.

Δεν θα δώσω παραπομπές σε άλλα ιστολόγια, γιατί με το θέμα έχουν ασχοληθεί πάρα πολλοί και θα ήταν αδύνατον να τους αναφέρω όλους: όποιος θέλει, μπορεί να ανατρέξει στο buzz ή στους διάφορους aggregators και να βρει πληθώρα συνδέσμων προς σχετικά δημοσιεύματα.

Το ζήτημα είναι πάρα πολύ μεγάλο και έχω σκοπό να επανέλθω σε διάφορες πλευρές του στο μέλλον, θα ξεκινήσω όμως σήμερα με δύο σημεία που θεωρώ θεμελιώδη.

Πρώτον: Είναι ανάγκη να κατανοήσουμε όλοι ότι ο Νόμος παρακολουθεί την Κοινωνία και σπανίως συμβαίνει το αντίθετο. Στο διάβα των αιώνων, από τότε που ο άνθρωπος ξεκίνησε να ζει σε οργανωμένες κοινωνίες, πάντοτε λειτούργησε η εξής ακολουθία: στην αρχή, κάποιες ανθρώπινες δρατηριότητες αναπτύσσονταν και εξαπλώνονταν. Στη συνέχεια, από αυτήν την ανάπτυξη και εξάπλωση προέκυπταν κάποια προβλήματα -είτε εγγενή, είτε επίκτητα. Και κατόπιν, ερχόταν ο εκάστοτε Νομοθέτης να δημιουργήσει ένα κανονιστικό πλαίσιο για την κάθε δραστηριότητα, με σκοπό να επιλύσει αυτά ακριβώς τα προβλήματα και -ενδεχομένως- να προλάβει άλλα.

Σπανίως η διαδικασία αυτή υπήρξε απλή και ανέφελη. Πολύ συχνά το ρυθμιστικό πλαίσιο που θέσπιζε ο Νομοθέτης είτε αποδείχτηκε στην πράξη ανεπαρκές, είτε δημιούργησε με τη σειρά του καινούργια προβλήματα. Η Νομική δεν είναι μια ακριβής επιστήμη: ο Νόμος προσαρμόζεται στις ανάγκες και τις απαιτήσεις της Κοινωνίας, οι οποίες αλλάζουν με τον χρόνο.

Μεταφέροντας αυτές τις γενικές σκέψεις στο θέμα μας, διαπιστώνουμε τα εξής: α) Ότι, ανάμεσα σε άλλες δραστηριότητες, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί και η "δραστηριότητα του blogging", β) Ότι η δραστηριότητα αυτή αναπτύσσεται με ιδιαίτερα γρήγορους ρυθμούς, γ) Ότι η δραστηριότητα αυτή έχει δημιουργήσει έναν καινούργιο χώρο δημοσίου διαλόγου, τη λεγόμενη "μπλογκόσφαιρα", δ) Ότι μέσα στον χώρο αυτό έχουν ήδη αρχίσει να αναδεικνύονται πολύ συγκεκριμένα προβλήματα, ε) Ότι για τον χώρο αυτόν δεν υπάρχει ειδικό ρυθμιστικό πλαίσιο και φαίνεται ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί.

Κάτι ανάλογο συνέβη και στο ηλεκτρονικό εμπόριο, όταν διαπιστώθηκε ότι το corpus του παραδοσιακού αστικού και εμπορικού δικαίου, μολονότι λεπτομερές και εκτεταμένο, δεν επαρκούσε για να ρυθμίσει τα ειδικότερα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τη μεταφορά των κλασικών εμπορικών δραστηριοτήτων στο διαδίκτυο. Το ίδιο θα γίνει, αργά ή γρήγορα, και για το ιστολογείν: χρήσιμη λοιπόν η επαγρύπνηση, ώστε να ελεγχθεί η (όχι απαραιτήτως αγαθή) πρόθεση του Νομοθέτη και να διατυπωθούν ορθολογικές προτάσεις, επιζήμια όμως η δαιμονοποίηση και η υπερβολική καχυποψία. Ασφαλιστικές δικλείδες υπάρχουν -θα τις εξετάσουμε προσεχώς.

Δεύτερον: "Ασυδοσία είναι το άλλο όνομα της ελευθερίας. Συνήθως το χρησιμοποιούν οι εχθροί της, για να τη συκοφαντήσουν και να την καταστείλουν": το είπε ο Νίκος Δήμου και το δημοσίευσε εχτές η "Ελευθεροτυπία".

Λυπάμαι, αλλά διαφωνώ κάθετα. Μπορούμε αν θέλουμε να παίζουμε με τις λέξεις και να εφευρίσκουμε ορισμούς κατά το δοκούν, αλλά η ουσία δεν αλλάζει, και η ουσία είναι ότι η Ελευθερία, κάθε Ελευθερία, υπόκειται σε περιορισμούς. Αυτός είναι ένας πρωταρχικός κανόνας της κοινωνικής συμβίωσης με διαχρονική και αποδεδειγμένη ισχύ, χωρίς τον οποίον η Κοινωνία μετατρέπεται σε ζούγκλα όπου επικρατεί μόνον ο νόμος του ισχυροτέρου.

Τα όρια της Ελευθερίας είναι ρευστά, τα δημιουργεί η κάθε Κοινωνία μέσω του Νομοθέτη, και η ίδια η Κοινωνία τα αλλάζει, τα επεκτείνει ή τα στενεύει, πάντοτε όμως όρια υπάρχουν. Και πάντοτε θα υπάρχουν, εκτός αν έχουμε στο μυαλό μας τίποτε ουτοπικές αναρχικές κοινωνίες. Η υπέρβαση αυτών των ορίων, είτε στη μία είτε στην άλλη κατεύθυνση, συνιστά ασυδοσία, αυθαιρεσία, ή όπως αλλιώς θέλει να την ονομάσει ο καθένας: οπωσδήποτε, όμως, μια αντικοινωνική συμπεριφορά που θα πρέπει με κάποιον τρόπο να κατασταλεί -ας μη φοβόμαστε τη λέξη.

Κοντολογίς, και εφόσον μιλάμε για το ιστολογείν, ελευθερία δεν είναι "το να λέμε και να γράφουμε ό,τι θέλουμε", όπως διάβασα χτες σε κάποιο ιστολόγιο. Αυτό το "ό,τι θέλουμε" πρέπει να μπαίνει σε κάποια πλαίσια που τα καθορίζει ήδη ο Nόμος, και ίσως πρέπει να τα καθορίσει λεπτομερέστερα.

Η συζήτηση αυτή έχει ήδη ξεκινήσει. Ίσως όχι με τις καλύτερες προϋποθέσεις, αλλά έτσι κι αλλιώς κάποια στιγμή θα ξεκινούσε, και πιθανότατα με αφορμή κάποιο δυσάρεστο περιστατικό: έτσι γίνεται συνήθως, πρώτα πατάς την πεπονόφλουδα και μετά αναρωτιέσαι γιατί την πάτησες. Και τη συζήτηση αυτή θα τη συνεχίσουμε, εδώ και αλλού, για όσο χρειαστεί. Με νηφαλιότητα, ελπίζω και εύχομαι, και με επιχειρήματα.


.

14 σχόλια:

  1. Αν και θα έπρεπε ίσως να περιμένω τα επόμενα σχόλιά σου, κι ενώ δεν έχω καμιά αντίρρηση σε καμιά επιμέρους παρατήρηση, πρέπει να πω πως μάλλον διαφωνώ με τον συνολικό τόνο. Φοβάμαι πως το ζουμί της υπόθεσης δεν είναι στο ζύγι ελευθερία - νομοθεσία ή ασυδοσία - υπευθυνότητα, γενικά. Νομίζω πως το διακύβευμα είναι η δυσανεξία πολιτικών και ΜΜΕ προς την μπλογκόσφαιρα συνολικά, μια δυσανεξία με συγκεκριμένο πολιτικό και οικονομικό περιεχόμενο αντίστοιχα (που είναι άλλη, μεγάλη κουβέντα).

    Δεν μου φαίνεται τυχαία η άμεση αντίδραση πολιτείας, πολιτικών και ΜΜΕ. Είναι σύμπτωση που το νομοσχέδιο προαναγγέλθηκε με το που έσκασε η υπόθεση press-gr, που όλοι οι πολιτικοί και τα παραδοσιακά ΜΜΕ είχαν έτοιμους τους καταγγελτικούς δεκάρικους (ανωνυμία, ανευθυνότητα, ασυδοσία, σκοτεινά κίνητρα και πάει λέγοντας), με συνολική στοχοποίηση των ιστολογίων;

    Και μια νομική απορία: Ο καταγγέλλων τον εκβιασμό παραδέχτηκε ότι τον εκβίαζαν σχολιαστές του μπλογκ και πως δεν έχει στοιχεία ότι οι (φερόμενοι ως) εκβιαστές σχετίζονταν με τους διαχειριστές του ιστολογίου. Εάν είναι έτσι, με ποια λογική ζητήθηκε δικαστική συνδρομή για την άρση του απορρήτου των διαχειριστών του ιστολογίου; Γιατί δεν ξεκίνησε η διαδικασία, πολύ πιο απλά, από την άρση του απορρήτου των (φερόμενων ως) εκβιαστών; Χωρίς ενδείξεις ότι οι "εκβιαστές" ήταν οι διαχειριστές, στέκει νομικά η άρση του απορρήτου των διαχειριστών, άρση για την οποία απαιτείται κακούργημα, όπως (όλως τυχαίως;) ο εκβιασμός;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αγαπητέ π2, δεν είναι η πρόθεσή μου να βάλω τίποτα στο ζύγι. Επισημαίνω απλώς ότι η λογική πως αυτός ο χώρος θα μένει εσαεί ανενόχλητος να αυτορρυθμίζεται κατά το κέφι του πάσχει. Μοιραία κάποια στιγμή το κράτος θα θελήσει να ρυθμίσει: το ζήτημα είναι να ρυθμίσει σε σωστές και ρεαλιστικές κατευθύνσεις.

    Επιπλέον, έστω ότι η συνολική αντίδραση και η συνολική στοχοποίηση δεν είναι τυχαία (που είναι πολύ πιθανό): δεν θεωρώ δόκιμο να αντιπαρατάξουμε μια ισοπέδωση αντίθετης κατεύθυνσης, "αφήστε μας ελεύθερους να γράφουμε ό,τι θέλουμε". Δεν στέκει, άσε που δείχνει και εθελοτυφλία. Ο χώρος των μπλογκ έχει και λουλούδια και ζιζάνια.

    Σε επόμενα ποστ (όχι απαραίτητα τα αμέσως επόμενα, αλλά πάντως σύντομα) θα δούμε και πολλά επιμέρους ζητήματα, όπως οι υποτιθέμενες "κατευθύνσεις" του μελλοντικού νομοσχεδίου.

    Όσο για την νομική απορία σου, δεν θα ήθελα να ρισκάρω μια απάντηση από τη στιγμή που δεν έχω σαφή εικόνα του ποινικού μέρους της υπόθεσης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Πάλι δεν διαφωνώ σε τίποτε συγκεκριμένο. Απλώς θεωρώ σημαντικό μέρος της εξίσωσης την διάγνωση των πραγματικών προθέσεων αυτών που θέλουν να ρυθμίσουν. Το ότι "το κράτος θα θελήσει να ρυθμίσει" είναι μια αφαίρεση. Ποιοι είναι το κράτος και τι επιδιώκουν πραγματικά να ρυθμίσουν;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Θεσμικά μιλώντας, το κράτος είμαστε εμείς που εκλέγουμε τη βουλή (που θα ψηφίσει τον όποιον νόμο) και την κυβέρνηση (που θα τον διαμορφώσει). Κράτος όμως είναι και η Δικαιοσύνη, που θα ελέγξει αν ο νόμος συνάδει με το Σύνταγμα και αν μπορεί να εφαρμοστεί.

    ΟΚ, το ξέρω ότι δεν είναι αυτό το νόημα της ερώτησης. Δώσε μου όμως λίγο χρόνο, να ετοιμάσω το ποστ για τις ασφαλιστικές δικλείδες, και θα τα ξαναπούμε. Ως "προκαταβολή", σου λέω απλώς ότι αυτές οι "κατευθυντήριες γραμμές" του υποτιθέμενου νομοσχεδίου, που καταγράφονται στο δημοσίευμα του Ε.Τ., από νομικής πλευράς μου φαίνονται (με μια πρώτη ματιά) μεγάλες κοτσάνες...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ένα αρκετά απλουστευμένο πράδειγμα.
    Βρίσκομαι σε ένα καφενείο και κάποιος θαμώνας (επώνυμος ή αμώνυμος) αρχίζει και "συκοφαντεί" τον τάδε υπουργό. Αμέσως πετάγεται και κάποιος άλλος ο οποίος καταφέρεται με υβριστικούς χαρακτηρισμούς εναντίον του και μετα κάποιος άλλος... και σε λιγο γίνεται της press.gr.
    Τι γίνεται τότε νομοθετούμε και για τις συζητήσεις των καφενείων;
    Η διαφορά είναι λοιπόν ότι στην υποθετική περίπτωση το ακροατήριο ήταν κατά πολύ μικρότερο από ότι στην πραγματική διαδικτιακή εκδοχή της;
    Το σύστημα δεν έχει πρόβλημα ούτε με τους υβριστές του ούτε από τους "συκοφάντες" του, το μέγεθος -πληθος - του ακροατηρίου είναι αυτό που τους ενδιαφέρει. Όταν αναφέρομαι σε σύστημα εννοώ πολιτικούς εκδότες εξουσία

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Χασοδίκη θα συμφωνήσω μαζί σου στο εξής, ότι η ελευθερία έχει όρια, που ορίζονται στην παριοχή του άλλου.

    Για μένα, ο ιδιοκτήτης ενός ιστολογίου, αντικατοπτρίζεται στο ίδιο το ιστολόγιό του.

    Εάν δεν σέβεται έτσι και θα γράφει.

    Δεν συμφωνώ όμως με την υπερβολή της πολιτείας και των σχολιαστών ανα τα διάφορα έντυπα και παράθυρα,

    Η ελευθερία της έκφρασης είναι αγαθό, για μένα.

    Καλησπέρα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Όλα ξεκίνησαν νομίζω από την υποτιθέμενη απόπειρα εκβίασης κάποιων από κάποιους του press.gr. Αλήθεια πως στοιχειοθετείται το αδίκημα της εκβίασης ή απόπειρας εκβίασης; Αναρωτιόταν μια σχολιάστρια στο blog μου για την περίπτωση του press.gr: 'δεν θα έπρεπε να είχαν δεχθεί τον εκβιασμό, να έχουν καταγράψει τα νομίσματα και να τον πιάσουν την ώρα της συναλλαγής;'. Και απαντούσα: ασφαλώς. Αλλά στην Ελλάδα νομίζω ότι το τι στοιχειοθετεί εκβιασμό και τι όχι παραμένει ασαφές. Η Τσέκου ας πούμε, θεωρήθηκε ότι εκβίαζε τον Ζαχόπουλο επειδή πήγε με ένα dvd σε έναν τηλεοπτικό σταθμό και μια εφημερίδα. Αν δηλαδή υποθέσουμε ότι μια γυναίκα δεν αντέχει άλλο τη σεξουαλική εκμετάλλευση από τον εργοδότη της, τον βιντεοσκοπήσει και πάει το υλικό σε μια εφημερίδα - διότι προφανώς δεν εμπιστεύεται τη δικαιοσύνη λόγω του υψηλού πολιτικού αξιώματος του εργοδότη -, αυτό σημαίνει ότι τον εκβιάζει; Προσοχή: ΔΕΝ υπαινίσσομαι ότι η Τσέκου απλώς ήταν θύμα ενός κακού εργοδότη. Αλλά ο εκβιασμός θα έπρεπε να τεκμηριώνεται ως αδίκημα a posteriori, δηλαδή εκ ων υστέρων. Να πιαστεί, ας πούμε, η Τσέκου με τα χρήματα ή τα όποια ανταλλάγματα υποτίθεται ότι ζητούσε, στα χέρια της. Τα ίδια θα έλεγα και για την περίπτωση του press.gr.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @Ανώνυμος

    Οι συζητήσεις των καφενείων, όσο και να σου φανεί παράξενο, είναι ήδη "νομοθετημένες". Το θέμα είναι ότι, για να κινηθεί ο μηχανισμός της ποινικής δίωξης, πρέπει να λάβει γνώση ο θιγόμενος. Ο οποίος προφανώς δεν μπορεί να βρίσκεται σε όλα τα καφενεία της χώρας, μπορεί όμως να παρακολουθεί τα ιστολόγια.

    @Βάσσια

    Ασφαλώς και συμφωνώ ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι αγαθό, νομίζω δεν χρειάζεται καν να το πω αυτό. Το πρόβλημα ξεκινάει όταν γίνεται κατάχρησή της. Αυτό προσπαθούμε να εξετάσουμε, χωρίς τις υπερβολές ένθεν κακείθεν που σωστά επισημαίνεις.

    @Γεράσιμος

    Κατά πρώτον, μέχρι στιγμής υπάρχουν μόνο κατηγορίες για εκβιασμό, οι οποίες πρέπει και να αποδειχθούν. Όπως είπα και νωρίτερα στον π2, δεν θα ήθελα να κρίνω νομικά μια υπόθεση που την εξετάζουν οι εισαγγελικές αρχές βασιζόμενος στα σκόρπια στοιχεία που δημοσιεύονται δεξιά αριστερά, πολλώ δε μάλλον που το ποινικό δίκαιο δεν είναι και το φόρτε μου.

    Ως γενική τοποθέτηση, πάντως, να πω ότι αυτή η σειρά των ποστ που ξεκίνησε σήμερα δεν αφορά την υπόθεση του press.gr. Αυτή είναι μόνον η αφορμή, το ζητούμενο είναι ένας γενικότερος προβληματισμός σχετικά με τα όρια της ελευθερίας του λόγου γενικά και της ιστολογικής ελευθερίας ειδικότερα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. -Τι είναι τα μπλοκς? Ένα γκρουπούσκουλο…
    -Ψηφίζουν 9.000.000 Έλληνες. Τα μπλοκς είναι περίπου 40.000. Ποσοστό 0,444%!!!!
    -Μια καθημερινή απογευματινή εφημερίδα πουλά 50.000 φύλλα. Μια κυριακάτική (με το DVD) περίπου 200.000 φύλλα….
    -Στις τελευταίες εκλογές ο Παπαθεμελής έπιασε 0,4%. Οι οικολόγοι πήραν 1,1%...
    -Εάν πίστευες ότι θα σε διάβαζε κάποιος φίλε Ν… θα μιλούσες στον μοναδικό σου αναγνώστη???(που πήγε άραγε…)
    -Όποιος ξεκινά ένα μπλοκ σκέφτεται μόνο τη δυνατότητα να λέει αυτά που θέλει χωρίς να κινδυνεύει να κατηγορηθεί για οτιδήποτε. Επειδή κοιτάω - σαν μπανιστιρτζής - άλλα μπλοκ, ο καθένας γράφει το μακρύ του και το κοντό του χωρίς να νοιάζεται αν το βλέπει κανείς αν το διαβάζει αν γενικά έχει καμία δημοσιότητα αυτό. Απλά γουστάρει να γράψει ότι θέλει όπως το θέλει να αναρτήσει ότι του γουστάρει... Τέλεια ελευθερία με μόνα όρια ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΆ ΓΟΎΣΤΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΝΟΣ ΚΑΙ , ΙΣΩΣ ΤΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΟΥ ΗΘΙΚΗ . Άλλοι γράφουν το πόνο τους (χαμός...) άλλοι κάνουν πλάκα (όχι πάντα καλή) άλλοι απλά αναδημοσιεύουν κείμενα, φωτο, σχόλια... Αρκετοί προσπαθούν να δημοσιοποιήσουν τις κοινωνικοοικονομικοπολιτικές απόψεις τους, αν και κανείς δεν καταφέρνει να είναι συνεπής στη ζωή του με αυτά που γράφει. Μύλος. Τελικά πιο πολύ πλάκα έχουν όσοι βρίσκουν στο μπλοκ τους την χαρά να περιγράφουν τη ζωή τους και να μιλάνε μόνοι τους περί παντός επιστητού (στην Ελλάδα όλοι τα ξέρουν όλα...) Και μάλιστα είναι τόσο πορωμένοι που μόλις βρουν κάποιο σχόλιο γράφουν 10 για απάντηση...
    -Με αυτή τη λογική δεν αξίζει να ασχολείται κανείς με τα μπλοκ... Αν δεν βρίσκεις να διαβάσεις κάτι ενδιαφέρον, να πάρεις μια πληροφορία, να οδηγηθείς σε μια καινούργια ιστοσελίδα, πιο ενδιαφέρουσα τότε ποιος ο λόγος να κάτσεις ;;;
    -Όμως μόνο και μόνο για το γεγονός ότι μπορείς να γράψεις ελεύθερα την άποψή σου, χωρίς να δυναστεύεσαι από αντίθετες απόψεις, αυτό γοητεύει πολλούς. Και δυστυχώς αρκετοί - μη πω σχεδόν όλοι - γουστάρουν να γράφουν την όποια άποψη τους χωρίς να φοβούνται τον αντίλογο. Πολλοί δε από αυτούς τριγυρίζουν στα άλλα μπλοκ με σκοπό να προκαλέσουν συζήτηση ή και καυγά. Έχει πλάκα... Δε φτάνει που γεμίζουν τετραγωνάκια με ότι κατεβάζει η κούτρα τους, (ΟΠΩΣ ΕΓΩ ΤΩΡΑ ΚΑΛΗ ΩΡΑ…) αλλά το κυριότερο, αφού δε πατάει κανείς να τους αντικρούσει (ποιός ν' ασχοληθεί;;;) αυτοί διαδρομίζονται δεξιά και αριστερά και γεμίζουν τα σχόλια με την αργόσχολη και "πρωτότυπη" άποψή τους. Πλακώνουν στα μπλοκ που μιλάν περισσότεροι από τρεις και αραδιάζουν δεκάδες σχόλια με τις, όποιες, επίμονα μονότονες απόψεις τους. Και μετά γυρίζουν στην μοναξιά του δικού τους μπλοκ όπου βασιλεύει το σκοτάδι...

    Τα μπλοκς ήρθαν απ’ έξω. Τα ημερολόγια. Πως έγιναν ή θα γίνουν πυρήνες ελευθερίας έκφρασης είναι κομματάκι αμφίβολο. Στην επαρχία δε, υπάρχουν εκατομμύρια συμπατριώτες μας που δεν έχουν ιδέα τι κάνει ο Καψαμπέλης στον Χιώτη… και γιατί να νοιαστεί. Έχει Μάκη…

    Μη τρελαίνεστε. Απλά είμαστε μια μεγάλη παρέα. Όπως στην ΘΥΡΑ 7. Στην ORIGINAL. Στη ΘΥΡΑ 13.

    ΕΚΕΙ ΕΞΩ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑΣ ΑΛΛΟΣ ΚΟΣΜΟΣ….

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Εγώ Κύριε Δικηγόρε δε καταλαβαίνω δυστυχώς από αυτά οπότε δε θα πώ κάτι άλλο για τους νόμους εκτός αυτό που εφαρμόζω ο ίδιος.
    Οι νόμοι χρειάζονται για να ξέρω τι θα πληρώσω αν τους παραβώ γιατί αν χρειαστεί να το κάνω θα το κάνω έτσι κ αλλιώς..
    Αλλά προπάντων θέλω να πώ οτι αισθάνομαι μια συγγένεια με σένα καθώς "χασοδίκης" εσύ "διακονιάρης" εγώ ...είμαστε για κλάματα..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. @salvatore1789

    Μην γενικεύεις φίλε μου... Και εκεί έξω υπάρχει ένας άλλος κόσμος, και εδώ μέσα ένας άλλος (ή ο ίδιος από άλλη όψη), και το ζητούμενο είναι να συνυπάρχουν αυτοί και όλοι οι άλλοι κόσμοι ειρηνικά και ει δυνατόν αναίμακτα. Ας μην τα τσουβαλιάζουμε όλα...

    @διακονιάρης

    Καλωσήρθατε αγαπητέ μου, καθόλου για κλάματα δεν σας βρίσκω όσο μπορείτε να κάνετε ραπέλ :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Οι ιδέες αναπτύσσονται όταν υπάρχει ελευθερία και αρχίζουν να απειλούνται όταν ξαφνικά η κυβέρνηση έχει μια ιδέα για το τι είναι ελευθερία. Το διαδύκτιο δεν χρειάζεται ούτε μπάτσους, ούτε κουκουλοφόρους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @ο άλλος

    Αγαπητέ μου φίλε, κουκουλοφόροι όμως έχουν ήδη εμφανιστεί στο διαδίκτυο, και σιγά σιγά εμφανίζονται και μπάτσοι. Εμείς που δεν είμαστε ούτε το ένα ούτε το άλλο, τι κάνουμε;

    Κατά τα άλλα, εγώ ακόμη δεν αισθάνομαι να απειλούνται οι ιδέες μου, ούτε η ελευθερία μου (της οποίας όμως γνωρίζω τα όρια και φροντίζω να τα σέβομαι).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Δεν θα περάσει η φίμωση

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ενστάσεις και ισχυρισμοί
κατατίθενται μόνον εγγράφως
(Χασοδίκειος Πολιτική Δικονομία, άρθρον 228)