Το δισυπόστατον του ενεχύρου

Η ΕΚΤ ανακοίνωσε σήμερα ότι μετά την υποβάθμιση από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poors στην κατηγορία SD (Selective Default), η οποία συμπαρασύρει τα ομόλογα που έχει εκδώσει ή εγγυηθεί το Ελληνικό Δημόσιο, δεν θα αποδέχεται τους τίτλους αυτούς ως ενέχυρο στις πράξεις αναχρηματοδότησης των πιστωτικών ιδρυμάτων.

Ωστόσο, όπως διευκρινίζει, οι ανάγκες χρηματοδότησης των τραπεζών στο πλαίσιο του ευρωσυστήματος θα καλύπτονται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες μέσω του Έκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας (του γνωστού ELA, Emergency Liquidity Assistance).

Την είδηση τη διάβασα την Τρίτη το πρωί, κι αμέσως μου γεννήθηκαν κάποιες απορίες: Καλά, εγώ είχα την εντύπωση ότι αφ' ής στιγμής δημιουργήθηκε η Ευρωζώνη, κεντρική τράπεζα αυτής είναι η ΕΚΤ, αυτή κάνει όλο το κουμάντο, ενώ οι κεντρικές τράπεζες των κρατών-μελών είναι βασικά κάτι σαν υποκαταστήματα της Φραγκφούρτης. Να μην το πούμε έτσι; Ας πούμε λοιπόν ότι είναι μέρος ενός ενιαίου συστήματος που λέγεται "Ευρωσύστημα", στα πλαίσια του οποίου είναι υποχρεωμένες να τηρούν κάποιους κοινούς κανόνες και η αυτονομία τους δεν είναι πλέον απεριόριστη. Ορίστε, τα λέει και η Τράπεζα της Ελλάδος εδώ.

Εφόσον λοιπόν έτσι έχουν τα πράγματα, η αυτόματη ερώτηση είναι η εξής: πώς γίνεται το κεντρικό μαγαζί της Φραγκφούρτης να μην δέχεται ορισμένους τίτλους ως ενέχυρο/εγγύηση για να παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες, αλλά την ίδια στιγμή να επιτρέπει στα κατά τόπους υποκαταστήματα (όπως η ΤτΕ) να παρέχουν ρευστότητα δεχόμενα ως εγγύηση τους ίδιους ακριβώς τίτλους;

Το επιτρέπει μέσω του Έκτακτου Μηχανισμού Ρευστότητας (ELΑ), είναι η (φαινομενικά προφανής) απάντηση. Μάλιστα. Μου κατέβηκε λοιπόν η ιδέα να ψάξω λιγάκι τα τι και πώς αυτού του μηχανισμού, και ανακάλυψα ότι, παρόλο που ο σκοπός της ύπαρξής του είναι να διευκολύνει τις τράπεζες παρέχοντας ρευστότητα σε έκτακτες περιστάσεις και για περιορισμένο χρονικό διάστημα, όταν η άντληση κεφαλαίων από τις αγορές είναι αδύνατη, πουθενά δεν προβλέπεται πως η έκτακτη αυτή ρευστότητα μπορεί να παρέχεται χωρίς εγγυήσεις. Απεναντίας, διευκρινίζεται ότι η παροχή της ρευστότητας από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες θα γίνεται "against adequate collateral" (δες εδώ, .pdf, ενότητα 3.3 σελ.80). Και σκαλίζοντας λιγάκι ακόμα, μπορείς να πέσεις και πάνω σε αυτήν την επιστολή (.pdf) του κ. Τρισέ, με ημερομηνία 5-7-2011, που απευθύνεται στον Αυστριακό Ευρωβουλευτή Andreas Mölzer, τον οποίο βεβαιώνει ότι η χρήση του μηχανισμού ELA επιτρέπεται "against eligible collateral".

Οπότε το ερώτημα επανέρχεται: πώς είναι δυνατόν αυτό το collateral (ενέχυρο, εγγύηση, όπως θες πες το) που η ΕΚΤ δεν το αποδέχεται η ίδια, να επιτρέπει στα κατά τόπους μαγαζάκια της να το αποδέχονται;

Μην περιμένεις να σου δώσω απάντηση, φιλέρευνε αναγνώστη, γιατί απάντηση δεν έχω. Εμένα αυτά τα χρηματοπιστωτικά κόλπα μου φαίνονται παπατζηλίκια κρυμμένα πίσω από όχι και τόσο ευφάνταστα αρκτικόλεξα, που λειτουργούν σαν φερετζές για να κρύψουν το γεγονός ότι, ακόμα κι όταν λεφτά δεν υπάρχουν, μια χαρά μπορούν να δημιουργηθούν σχεδόν από το τίποτα. Αρκεί να πηγαίνουν στις σωστές τσέπες. Μπορεί βέβαια να κάνω και λάθος -και παρακαλώ ειλικρινά, αν κάτι μου διαφεύγει, ας μας διαφωτίσει όποιος ξέρει περισσότερα. Αλλιώς, τα συμπεράσματα που μου προκύπτουν θα τα καταγράψω σε επόμενο ποστ.

.