Da mihi factum, dabo tibi jus

Πριν από κάτι μήνες λέγαμε με αφορμή την υπόθεση του λεγόμενου "παραδικαστικού κυκλώματος" ότι το μεγάλο πρόβλημα της Δικαιοσύνης δεν είναι ούτε το παραδικαστικό κύκλωμα, ούτε οι επίορκοι μέτοχοί του. Ότι υπάρχουν άλλα, σοβαρότερα προβλήματα -το φερόμενο ως κύκλωμα είναι απλά ένα σύμπτωμα, ακραίο σίγουρα και επικίνδυνο, αλλά πάντως σύμπτωμα, ενός οργανισμού άρρωστου που αφήνεται να αργοπεθαίνει.

Την Παρασκευή διάβασα στην Ελευθεροτυπία την είδηση ότι το Τριμελές Κακουργοδικείο Χανίων, σε δίκη για κατοχή και χρήση χασίς, αποφάνθηκε περί της ενοχής του κατηγορουμένου πριν καν ακούσει την εισαγγελική πρόταση -και βέβαια, πριν ακούσει και την υπεράσπιση του κατηγορουμένου. Και όχι μόνον αυτό, αλλά του επιμέτρησε και την ποινή -κοινώς, του έραψε το κουστούμι. Αυτό τουλάχιστον κατήγγειλαν οι δικηγόροι του κατηγορουμένου, και την καταγγελία τους υιοθέτησε και ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων, που κήρυξε αποχή των μελών του από τα δικαστήρια για την εβδομάδα που διανύουμε.

Μεμονωμένο συμβάν; Πιθανόν. Αλλά ποιος μπορεί πλέον να το πει με βεβαιότητα;

Κάνω μια δουλειά που με υποχρεώνει κατ' αρχήν να έχω εμπιστοσύνη στη δικαστική εξουσία. Στην αμεροληψία της, την ακεραιότητά της, την εντιμότητά της. Έχω όμως πλέον αρκετά χρόνια στο κουρμπέτι ώστε η εμπιστοσύνη αυτή, αν δεν έχει κλονιστεί εντελώς, να έχει δεχτεί ισχυρά χτυπήματα σε ουκ ολίγες περιπτώσεις. Έχω δει δικαστές να ξεφυλλίζουν δικογραφίες ή να χαζεύουν το ακροατήριο την ώρα που αγορεύει ο συνήγορος υπεράσπισης -που υποτίθεται ότι θα έπρεπε να τον ακούν προσεκτικά. Έχω διαβάσει αποφάσεις όπου σημαντικές ενστάσεις δεν απαντώνται καθόλου από τον δικαστή, που όμως έχει ανακαλύψει ισχυρισμούς που κανένας δεν προέβαλε, και τους έχει βάλει και στο σκεπτικό του! Έχω ζήσει την ειρωνία, την αδιαφορία και την έλλειψη αντίληψης της δικαστικής ή εισαγγελικής έδρας. Και δεν μπορώ να τα αγνοήσω.

Σίγουρα, υπάρχουν εκατοντάδες δικαστές που κάνουν καλά τη δουλειά τους. Υπάρχουν χιλιάδες αποφάσεις που αποδίδουν πραγματικά δικαιοσύνη, χωρίς να περνάνε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων: θες γιατί δεν ενδιαφέρουν την κοινή γνώμη, θες γιατί θεωρείται αυτονόητο ότι ο Δικαστής αποδίδει Δικαιοσύνη σε κάθε περίπτωση -τη δουλειά του κάνει, δεν θα του πούμε και μπράβο. Σίγουρα, περιστατικά όπως το καταγγελόμενο χτυπάνε αμέσως στο μάτι και είναι κατάλληλα για δημοσιογραφική αξιοποίηση, για φιλιππικούς και δεκάρικους, για αναθέματα και κατάρες.

Από την άλλη, όμως, τα δυσάρεστα κρούσματα έχουν γίνει πλέον πάρα πολλά για να τα ξεπερνάμε χαρακτηρίζοντάς τα απλώς "μεμονωμένα". Κάθε τρεις και λίγο, κάποιος κάνει τσακωτή την υποτίθεται τυφλή Δικαιοσύνη να κρυφοκοιτάζει. Και πολλά μεμονωμένα περιστατικά, άμα τα βάλει κανείς όλα μαζί, κάνουν μια συνήθεια. Ή όχι;

Κάθε καινούργιος Υπουργός Δικαιοσύνης θέτει ως πρωταρχικό του στόχο την επιτάχυνση των μηχανισμών απονομής της. Και λογικά, εδώ που τα λέμε, γιατί οι καθυστερήσεις είναι απαράδεκτα μεγάλες για πολιτισμένο κράτος. Ωστόσο δεν αρκεί οι κρίσεις των δικαστών να είναι γρήγορες -προέχει να είναι ορθές. Και γι' αυτό το τελευταίο, που κανονικά είναι το πρώτο, δεν βλέπω να πολυστενοχωριέται κανένας υπουργός.


.