-"Έχουμε ραντεβού στις 8:30 το Σάββατο το πρωί στο τελεφερίκ. Θά 'ρθεις;"
-"Τι να σου πω... Αν ακούσω το ξυπνητήρι, θα 'ρθώ."
Τελικά το άκουσα το ξυπνητήρι, αν και με δυσκολία... Καθώς έπινα τον καφέ μου, σκεφτόμουν ότι άσχημη μέρα διαλέξαμε: το δελτίο καιρού έδινε πρόγνωση 40 βαθμούς. Αλλά και τι να κάνουμε; Να περιμένουμε να δροσίσει (χμμμ....);
Το Σάββατο το πρωί στις 8:30, λοιπόν, στο τελεφερίκ. Κοιτάζοντας κατά πάνω, το βουνό σε ξεγελά: από το πάρκινγκ του τελεφερίκ δεν φαίνονται τα καμμένα, εκτός από μία μικρή έκταση ψηλά, ανάμεσα στο καζίνο και την Αγία Τριάδα. Όταν ανεβαίνεις στο βουνό, όμως, από τον φιδογυριστό δρόμο, μόλις φτάσεις στο ύψος του ΣΕΓΑΣ, ζεις την "Αποκάλυψη τώρα": τα πάντα, όσο πιάνει το μάτι, καμμένα και γκρίζα.
Η δουλειά που είχε προγραμματιστεί να γίνει το Σαββατοκύριακο από τους εθελοντές δασοπυροσβέστες του ΕΔΑΣΑ και από εθελοντές του WWF Ελλάς ήταν η μεταφορά της ξυλείας για την ανακατασκευή του πυροφυλακίου της Σκίπιζας. Η βάση του φυλακίου είναι τοποθετημένη σε μια "αετοφωλιά" κρεμασμένη πάνω από βράχια, αριστερά από την ψηλότερη κορυφή της Πάρνηθας (την Καραβόλα, με το μεγάλο "μπαλόνι"). Στα 1.260 μέτρα υψόμετρο περίπου, είναι το ιδανικό σημείο παρατήρησης: έχει απεριόριστη θέα σε όλη τη βόρεια πλευρά του βουνού, μέχρι πέρα στον Ευβοϊκό.
Το πρόβλημα είναι ότι η συγκεκριμένη θέση είναι εξαιρετικά δυσπρόσιτη: δεν υπάρχει δρόμος που να περνά από τη Σκίπιζα, το κοντινότερο σημείο όπου μπορείς να πλησιάσεις με το αυτοκίνητο είναι περίπου στα δύο χιλιόμετρα απόσταση, στα λεγόμενα "Σκαλάκια". Από εκεί, υπάρχει μονοπάτι καλά σημαδεμένο που βγάζει στο πυροφυλάκιο, ανεβοκατεβαίνοντας μέσα από δάσος, αλλά και από καμμένη έκταση... Η μεταφορά της ξυλείας δεν μπορούσε να γίνει παρά μόνο στα χέρια ή με μουλάρια -και αφού δεν βρέθηκε πρόθυμος μουλαράς, επιστρατεύτηκαν οι εθελοντές.
Δεν έχει νόημα να σου μεταφέρω λεπτομέρειες από τη δουλειά, Μοναδικέ μου Αναγνώστη. Ήταν δύσκολη, αλλά την τελειώσαμε και αυτό είναι που έχει σημασία. Σε δυο-τρεις μέρες, καλώς εχόντων των πραγμάτων, το φυλάκιο θα είναι στημένο και έτοιμο. Εγώ θα περιοριστώ να σου δείξω λίγες φωτογραφίες από το βουνό, και να σταχυολογήσω λόγια και εντυπώσεις από τη μικρή μας παρέα -τους λίγους που βρεθήκαμε στην Πάρνηθα το Σάββατο και την Κυριακή.
Δεν ξέρω αν οι φωτογραφίες που θα δεις εδώ αξίζουν χίλιες λέξεις, αλλά σε διαβεβαιώ ότι δεν φτάνουν για να αποδώσουν την εντύπωση που σχηματίζει το μάτι. Το μεσημεριανό φως χαλάει τα χρώματα, τα ανοίγει. Στην πραγματικότητα, οι καμμένες εκτάσεις είναι έναν τόνο τουλάχιστον πιο σκούρες απ' όσο φαίνονται στις φωτογραφίες, σε μια απόχρωση σταχτί -εκεί που πριν από έναν μήνα υπήρχε καταπράσινο πυκνό δάσος. Διάσελο Κυράς, Διάσελο Πανός, Πλατυβούνα, Κακιά Ράχη, Αγία Τριάδα, Παλαιοχώρι, ρέμα Γκούρας, Καραμανλή, τα πάντα καμμένα. Η φωτιά πέρασε και μετά το καζίνο και έφτασε μέχρι το πάνω μέρος της χαράδρας της Χούνης (από τη Θέριζα και πάνω) και μέχρι το Φλαμπουράκι. Με δυο λόγια, έκαψε και πυκνό δάσος, αλλά και το πιο επισκέψιμο κομμάτι της Πάρνηθας, το οποίο μετέτρεψε σε κρανίου τόπο.
Ο Σ., έμπειρος εθελοντής δασοπυροσβέστης, μου λέει: "Είναι αδιανόητο το πόσο μεγάλη απόσταση κάλυψε η πυρκαγιά. Είναι προφανές ότι έγινε λάθος εκτίμηση του κινδύνου. Την ίδια ημέρα υπήρχε άλλη μια πυρκαγιά στην Αυλίδα και απειλήθηκαν τέσσερα-πέντε σπίτια. Προφανώς θεωρήθηκε πιο σημαντικό να σωθούν τα τέσσερα-πέντε αυτά σπίτια, παρά το δάσος... Και είναι απαράδεκτο, επίσης, ότι την ώρα που η φωτιά κατέστρεφε δάσος, υπήρχαν πυροσβεστικά ακινητοποιημένα γύρω από το καζίνο για να το προστατεύσουν...".
Μιλάω με τον Π., δασολόγο: "Αν αποφευχθεί η διάβρωση του εδάφους, τα πεύκα μπορούν να ξαναγεννηθούν μέσα σε πέντε χρόνια. Το ελατοδάσος, όμως, δεν πρόκειται να αποκατασταθεί από μόνο του -χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση, και πάλι θα πάρει περίπου διακόσια χρόνια για να ξαναγίνει. Αν οι ίδιες εκτάσεις ξανακαούν μέσα στην επόμενη πενταετία, τελείωσε...".
Τα καλά νέα: άρχισαν ήδη τα έργα για τη συγκράτηση του εδάφους. Μετακλήθηκαν δασεργάτες από τη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίοι έχουν αρχίσει να κατασκευάζουν κορμοπλέγματα ώστε να αποφευχθεί η διάβρωση. Η μάχη είναι πια με τον χρόνο -τά έργα πρέπει να ολοκληρωθούν πριν αρχίσουν οι βροχές.
Τα ελάφια επίσης σώθηκαν, τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους. Το πρόβλημα τώρα είναι η σίτισή τους -πρέπει να μεταφερθούν στα άκαυτα τμήματα για να μπορούν να βρουν τροφή αλλά και νερό, δεδομένου ότι πολλές από τις πηγές στα καμμένα έχουν πια αχρηστευθεί.
Το "ευτύχημα" (αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη...) είναι ότι η φωτιά δεν έφτασε σε περιοχές κοντά σε οικισμούς. Ναι μεν καταστράφηκαν τα δύο τρίτα του σπάνιου ελατοδάσους, αλλά από την άλλη οι περιοχές που κάηκαν είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους μάλλον ακατάλληλες για τη συνήθη οικιστική επέκταση με αυθαίρετα, που αποτελεί τον πατροπαράδοτο τρόπο δημιουργίας οικισμών στη χώρα μας. Αν η φωτιά έκαιγε κοντά στους Θρακομακεδόνες ή τη Χασιά, σε δυο χρόνια θα μετρούσαμε δεκάδες αυθαίρετα στα καμμένα -τώρα, μπορεί και να μην...
Μια νότα αισιοδοξίας: δεν πάνε ούτε είκοσι μέρες από τότε που η φωτιά έπαψε να καίει -και ήδη η φύση άρχισε να κάνει το θαύμα της. Αθώο χορτάρι έχει αρχίσει να φυτρώνει τόπους-τόπους στις καμμένες πλαγιές, χαμηλή βλάστηση ξεπετάγεται, τα φυλλοβόλα δέντρα αναπτύσσουν καινούργιο φύλλωμα. Στην Αγία Τριάδα, γύρω από το περίπτερο, η φωτιά λυπήθηκε μερικές συστάδες δέντρων δεξιά και αριστερά από τον δρόμο -ίσα για να ξεγελιέται το μάτι του περαστικού.
Τελειώνοντας τη δουλειά και τις δύο ημέρες, το μόνο που ήθελα ήταν να κάνω ένα μπάνιο, να πιω έναν κουβά νερό και να πέσω για ύπνο. Τι πήρα από την Πάρνηθα το Σαββατοκύριακο; Μερικές σπάνιες εικόνες: ένα ελάφι που είδα στο μονοπάτι για την πηγή της Σκίπιζας, ένα μεγάλο αρπακτικό να αιωρείται ψηλά πάνω από το Λημικό -φτερωτός πρίγκηπας που επιθεωρεί το πριγκηπάτο του. Ένα παγούρι κρύο νερό από την πηγή της Αγίας Τριάδας. Ένα φοβερό πιάσιμο στους ώμους και τα χέρια, και μερικές μελανιές στα πλευρά -παράσημο από το κουβάλημα στο ασυνήθιστο κορμί του χαρτογιακά της πόλης. Τα καθαρά και πεισματάρικα βλέμματα των ανθρώπων που ήταν γύρω μου. Και την ικανοποίηση για τη δουλειά που έγινε, απλά γιατί έπρεπε να γίνει. Ήσυχα, χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρίς φανφάρες...
Η προσπάθεια συνεχίζεται, Μοναδικέ μου Αναγνώστη. Αν θες να συμμετέχεις, επικοινώνησε με τον ΕΔΑΣΑ στο 210-5200680 ή με το WWF Ελλάς.
Σε χαιρετώ
Χασοδίκης
-"Τι να σου πω... Αν ακούσω το ξυπνητήρι, θα 'ρθώ."
Τελικά το άκουσα το ξυπνητήρι, αν και με δυσκολία... Καθώς έπινα τον καφέ μου, σκεφτόμουν ότι άσχημη μέρα διαλέξαμε: το δελτίο καιρού έδινε πρόγνωση 40 βαθμούς. Αλλά και τι να κάνουμε; Να περιμένουμε να δροσίσει (χμμμ....);
Το Σάββατο το πρωί στις 8:30, λοιπόν, στο τελεφερίκ. Κοιτάζοντας κατά πάνω, το βουνό σε ξεγελά: από το πάρκινγκ του τελεφερίκ δεν φαίνονται τα καμμένα, εκτός από μία μικρή έκταση ψηλά, ανάμεσα στο καζίνο και την Αγία Τριάδα. Όταν ανεβαίνεις στο βουνό, όμως, από τον φιδογυριστό δρόμο, μόλις φτάσεις στο ύψος του ΣΕΓΑΣ, ζεις την "Αποκάλυψη τώρα": τα πάντα, όσο πιάνει το μάτι, καμμένα και γκρίζα.
Η δουλειά που είχε προγραμματιστεί να γίνει το Σαββατοκύριακο από τους εθελοντές δασοπυροσβέστες του ΕΔΑΣΑ και από εθελοντές του WWF Ελλάς ήταν η μεταφορά της ξυλείας για την ανακατασκευή του πυροφυλακίου της Σκίπιζας. Η βάση του φυλακίου είναι τοποθετημένη σε μια "αετοφωλιά" κρεμασμένη πάνω από βράχια, αριστερά από την ψηλότερη κορυφή της Πάρνηθας (την Καραβόλα, με το μεγάλο "μπαλόνι"). Στα 1.260 μέτρα υψόμετρο περίπου, είναι το ιδανικό σημείο παρατήρησης: έχει απεριόριστη θέα σε όλη τη βόρεια πλευρά του βουνού, μέχρι πέρα στον Ευβοϊκό.
Το πρόβλημα είναι ότι η συγκεκριμένη θέση είναι εξαιρετικά δυσπρόσιτη: δεν υπάρχει δρόμος που να περνά από τη Σκίπιζα, το κοντινότερο σημείο όπου μπορείς να πλησιάσεις με το αυτοκίνητο είναι περίπου στα δύο χιλιόμετρα απόσταση, στα λεγόμενα "Σκαλάκια". Από εκεί, υπάρχει μονοπάτι καλά σημαδεμένο που βγάζει στο πυροφυλάκιο, ανεβοκατεβαίνοντας μέσα από δάσος, αλλά και από καμμένη έκταση... Η μεταφορά της ξυλείας δεν μπορούσε να γίνει παρά μόνο στα χέρια ή με μουλάρια -και αφού δεν βρέθηκε πρόθυμος μουλαράς, επιστρατεύτηκαν οι εθελοντές.
Δεν έχει νόημα να σου μεταφέρω λεπτομέρειες από τη δουλειά, Μοναδικέ μου Αναγνώστη. Ήταν δύσκολη, αλλά την τελειώσαμε και αυτό είναι που έχει σημασία. Σε δυο-τρεις μέρες, καλώς εχόντων των πραγμάτων, το φυλάκιο θα είναι στημένο και έτοιμο. Εγώ θα περιοριστώ να σου δείξω λίγες φωτογραφίες από το βουνό, και να σταχυολογήσω λόγια και εντυπώσεις από τη μικρή μας παρέα -τους λίγους που βρεθήκαμε στην Πάρνηθα το Σάββατο και την Κυριακή.
Δεν ξέρω αν οι φωτογραφίες που θα δεις εδώ αξίζουν χίλιες λέξεις, αλλά σε διαβεβαιώ ότι δεν φτάνουν για να αποδώσουν την εντύπωση που σχηματίζει το μάτι. Το μεσημεριανό φως χαλάει τα χρώματα, τα ανοίγει. Στην πραγματικότητα, οι καμμένες εκτάσεις είναι έναν τόνο τουλάχιστον πιο σκούρες απ' όσο φαίνονται στις φωτογραφίες, σε μια απόχρωση σταχτί -εκεί που πριν από έναν μήνα υπήρχε καταπράσινο πυκνό δάσος. Διάσελο Κυράς, Διάσελο Πανός, Πλατυβούνα, Κακιά Ράχη, Αγία Τριάδα, Παλαιοχώρι, ρέμα Γκούρας, Καραμανλή, τα πάντα καμμένα. Η φωτιά πέρασε και μετά το καζίνο και έφτασε μέχρι το πάνω μέρος της χαράδρας της Χούνης (από τη Θέριζα και πάνω) και μέχρι το Φλαμπουράκι. Με δυο λόγια, έκαψε και πυκνό δάσος, αλλά και το πιο επισκέψιμο κομμάτι της Πάρνηθας, το οποίο μετέτρεψε σε κρανίου τόπο.
Ο Σ., έμπειρος εθελοντής δασοπυροσβέστης, μου λέει: "Είναι αδιανόητο το πόσο μεγάλη απόσταση κάλυψε η πυρκαγιά. Είναι προφανές ότι έγινε λάθος εκτίμηση του κινδύνου. Την ίδια ημέρα υπήρχε άλλη μια πυρκαγιά στην Αυλίδα και απειλήθηκαν τέσσερα-πέντε σπίτια. Προφανώς θεωρήθηκε πιο σημαντικό να σωθούν τα τέσσερα-πέντε αυτά σπίτια, παρά το δάσος... Και είναι απαράδεκτο, επίσης, ότι την ώρα που η φωτιά κατέστρεφε δάσος, υπήρχαν πυροσβεστικά ακινητοποιημένα γύρω από το καζίνο για να το προστατεύσουν...".
Μιλάω με τον Π., δασολόγο: "Αν αποφευχθεί η διάβρωση του εδάφους, τα πεύκα μπορούν να ξαναγεννηθούν μέσα σε πέντε χρόνια. Το ελατοδάσος, όμως, δεν πρόκειται να αποκατασταθεί από μόνο του -χρειάζεται ανθρώπινη παρέμβαση, και πάλι θα πάρει περίπου διακόσια χρόνια για να ξαναγίνει. Αν οι ίδιες εκτάσεις ξανακαούν μέσα στην επόμενη πενταετία, τελείωσε...".
Τα καλά νέα: άρχισαν ήδη τα έργα για τη συγκράτηση του εδάφους. Μετακλήθηκαν δασεργάτες από τη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίοι έχουν αρχίσει να κατασκευάζουν κορμοπλέγματα ώστε να αποφευχθεί η διάβρωση. Η μάχη είναι πια με τον χρόνο -τά έργα πρέπει να ολοκληρωθούν πριν αρχίσουν οι βροχές.
Τα ελάφια επίσης σώθηκαν, τουλάχιστον το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού τους. Το πρόβλημα τώρα είναι η σίτισή τους -πρέπει να μεταφερθούν στα άκαυτα τμήματα για να μπορούν να βρουν τροφή αλλά και νερό, δεδομένου ότι πολλές από τις πηγές στα καμμένα έχουν πια αχρηστευθεί.
Το "ευτύχημα" (αν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη...) είναι ότι η φωτιά δεν έφτασε σε περιοχές κοντά σε οικισμούς. Ναι μεν καταστράφηκαν τα δύο τρίτα του σπάνιου ελατοδάσους, αλλά από την άλλη οι περιοχές που κάηκαν είναι στο μεγαλύτερο μέρος τους μάλλον ακατάλληλες για τη συνήθη οικιστική επέκταση με αυθαίρετα, που αποτελεί τον πατροπαράδοτο τρόπο δημιουργίας οικισμών στη χώρα μας. Αν η φωτιά έκαιγε κοντά στους Θρακομακεδόνες ή τη Χασιά, σε δυο χρόνια θα μετρούσαμε δεκάδες αυθαίρετα στα καμμένα -τώρα, μπορεί και να μην...
Μια νότα αισιοδοξίας: δεν πάνε ούτε είκοσι μέρες από τότε που η φωτιά έπαψε να καίει -και ήδη η φύση άρχισε να κάνει το θαύμα της. Αθώο χορτάρι έχει αρχίσει να φυτρώνει τόπους-τόπους στις καμμένες πλαγιές, χαμηλή βλάστηση ξεπετάγεται, τα φυλλοβόλα δέντρα αναπτύσσουν καινούργιο φύλλωμα. Στην Αγία Τριάδα, γύρω από το περίπτερο, η φωτιά λυπήθηκε μερικές συστάδες δέντρων δεξιά και αριστερά από τον δρόμο -ίσα για να ξεγελιέται το μάτι του περαστικού.
Τελειώνοντας τη δουλειά και τις δύο ημέρες, το μόνο που ήθελα ήταν να κάνω ένα μπάνιο, να πιω έναν κουβά νερό και να πέσω για ύπνο. Τι πήρα από την Πάρνηθα το Σαββατοκύριακο; Μερικές σπάνιες εικόνες: ένα ελάφι που είδα στο μονοπάτι για την πηγή της Σκίπιζας, ένα μεγάλο αρπακτικό να αιωρείται ψηλά πάνω από το Λημικό -φτερωτός πρίγκηπας που επιθεωρεί το πριγκηπάτο του. Ένα παγούρι κρύο νερό από την πηγή της Αγίας Τριάδας. Ένα φοβερό πιάσιμο στους ώμους και τα χέρια, και μερικές μελανιές στα πλευρά -παράσημο από το κουβάλημα στο ασυνήθιστο κορμί του χαρτογιακά της πόλης. Τα καθαρά και πεισματάρικα βλέμματα των ανθρώπων που ήταν γύρω μου. Και την ικανοποίηση για τη δουλειά που έγινε, απλά γιατί έπρεπε να γίνει. Ήσυχα, χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρίς φανφάρες...
Η προσπάθεια συνεχίζεται, Μοναδικέ μου Αναγνώστη. Αν θες να συμμετέχεις, επικοινώνησε με τον ΕΔΑΣΑ στο 210-5200680 ή με το WWF Ελλάς.
Σε χαιρετώ
Χασοδίκης
Αγαπητέ Νίκο,
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην Τρίτη γύρισα από μια εβδομάδα διακοπές στην Κεφαλλονιά και χθες έβλεπα ότι καίγεται το νησί. Λες να είμαι γκαντέμης; Σε διαβεβαιώνω όμως ότι έχω πολλούς μήνες να ανέβω στην Πάρνηθα και δεν έχω σχέση με τη φωτιά εκεί. Δεν ξέρω ποιά μπορεί ή πρέπει να είναι η αντίδραση πλέον για όλη αυτή την κατάσταση που επικρατεί, με την χώρα να καίγεται σε κάθε σημείο που υπάρχει δάσος. Έχω απογοητευτεί, θυμώσει αλλά δεν έχω και την διάθεση να παραιτηθώ.
Αν ξέρεις οτιδήποτε για εργασία που μπορούμε να βοηθήσουμε, σαν αυτή που πήγες το Σ/Κ, ενημέρωσέ με γιατί θέλω να συμμετέχω.
Λάζαρος