Η Ελλάδα που παράγει αμπελοφιλοσοφίες

Λίγες ώρες πριν μετακινηθεί από το Υπουργείο Παιδείας στο Υπουργείο Ανάπτυξης, η Αννούλα η Διαμαντοπούλου αισθάνθηκε την ανάγκη να παρέμβει στον ευρύτερο πολιτικό προβληματισμό με ένα κείμενο που θα μπορούσαμε να το πούμε... πώς αλήθεια; Πολιτική πλατφόρμα, δεν της αρέσει της Αννούλας, είναι και λίγο μπασκλάς εδώ που τα λέμε, διακήρυξη αρχών δεν το λες, εν πάση περιπτώσει ας το πούμε σκέτα "κείμενο" για να συνεννοηθούμε. Όποιος θέλει να το διαβάσει ολόκληρο θα το βρει εδώ. Δεν θα κάτσω να το αναλύσω σημείο προς σημείο, θα ήθελα μόνο να εστιάσω παρέμβω κι εγώ με μερικές (χμμμ... αρκετές, τώρα που τις ξαναβλέπω) παρατηρήσεις.

******

Η ενότητα με τίτλο "Ασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Ένωση": εδώ έχουμε μια ωραία έκθεση ιδεών με θέμα "Μετασχηματισμός των ευρωπαϊκών θεσμών σε μια δημοκρατικότερη κατεύθυνση", στην οποία η κ. Διαμαντοπούλου με το ζόρι πιάνει τη βάση με τις απαντήσεις της. Το να λες σήμερα ότι πρέπει να συνδιαμορφώσουμε την ολοκλήρωση της πολιτικής ενοποίησης της Ευρώπης είναι σαν να εύχεσαι ειρήνη, αγάπη και αφοπλισμό σε όλον τον κόσμο. Η πολιτική ενοποίηση μπορεί να πάρει διάφορες κατευθύνσεις, και όποιος την ευαγγελίζεται θα πρέπει να μας λέει και σε ποια κατεύθυνση την θέλει. Μπορεί η Αννούλα να ξορκίζει (γενικά και αόριστα) τις μονοκρατορικές αντιλήψεις, ωστόσο αυτή τη στιγμή αυτές οι αντιλήψεις κυριαρχούν, και προφανώς δεν φτάνει να μας λες ότι δεν σου αρέσουν, πρέπει να μας πεις και πώς σκέφτεσαι ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν. Ιδίως όταν είσαι υπουργός σε μια κυβέρνηση που πορεύεται με σύνθημα "δεν υπάρχει εναλλακτική". Επιπλέον, δεν μπορεί να μην αντιλαμβάνεται η Αννούλα ότι αυτή τη στιγμή οι δυνάμεις που αναπτύσσονται στις ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι μάλλον φυγόκεντρες παρά κεντρομόλες, από τη μια οι Βόρειοι που θεωρούν ότι πληρώνουν σαν κορόιδα για να καλοπερνάει ο τεμπέλης Νότος, από την άλλη οι Νότιοι που πιστεύουν ότι ο πλούσιος Βορράς θέλει να τους σκλαβώσει: αν θες στα σοβαρά να μιλήσεις για την πολιτική ενοποίηση πρέπει να μας πεις με ποιον τρόπο θα ανασχέσεις αυτές τις δυνάμεις, με ποιον τρόπο θα άρεις τη δυσπιστία που κυριαρχεί και θα ξανακάνεις κυρίαρχο το όραμα της ενωμένης Ευρώπης.

Από εκεί και πέρα, θεωρώ ενδεικτική της πολιτικής αντίληψης της Αννούλας την πρόταση για "άμεση εκλογή του Προέδρου της ΕΕ από τους πολίτες": να βάλουμε έναν ακόμα φερετζέ επίπλαστης δημοκρατικής νομιμοποίησης σε έναν θεσμό με νεφελώδη παρουσία στα ευρωπαϊκά δρώμενα -ενώ ας πούμε δεν κάνει κουβέντα για ενίσχυση του ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου, του μόνου ευρωπαϊκού θεσμού που αντλεί άμεσα τη νομιμοποίησή του από τους λαούς της Ευρώπης.

******

"Δημιουργία ευρωπαϊκού οργανισμού αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας", "Επιβολή φόρου για τις οικονομικές συναλλαγές": αλίμονο πια, κάθε ευρωπαϊστής πολιτικός που σέβεται τον εαυτό του οφείλει να περιλάβει στην πλατφόρμα παρέμβασή του κάποια μορφή Tobin Tax και ολίγη από ευρωπαϊκό οργανισμό αξιολόγησης, για να γλιτώσουμε επιτέλους από την κακιά Moody's. Το περίεργο είναι ότι οι προτάσεις αυτές, με όλη την υποστήριξη που απολαμβάνουν, δεν έχουν φύγει ποτέ μέχρις στιγμής από τις πλατφόρμες παρεμβάσεις. Και ούτε πρόκειται μάλλον.

******

Το "έξυπνο χωριό" είναι το καινούργιο γκάτζετ της Αννούλας. Είναι ένα χωριό όπου ο αγρότης τραβάει μια με την αξίνα στο χωράφι και ξηλώνει μια οπτική ίνα που είναι χωμένη από κάτω. Ωραίο ακούγεται, ας το κοτσάρουμε.

******

Βιώσιμη ανάπτυξη και κατασκευές: Ανάπτυξη εξαγώγιμης τεχνογνωσίας σε τομείς όπως οι αστικές αναπλάσεις και η εξοικονόμηση ενέργειας σε κτήρια, με συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.

Ε βέβαια, τόσα πολλά πετυχημένα παραδείγματα αστικών αναπλάσεων έχουμε στη χώρα μας, άσε πια τα ρεκόρ που πετυχαίνουμε στην εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, είναι ακριβώς οι τομείς στους οποίους μπορούμε να εξάγουμε τεχνογνωσία. Άμεσα. Σε καμιά εκατοστή χρόνια.

******

Δημιουργία "Κοινωνικής Τράπεζας", διότι "οι σημερινές δομές Πρόνοιας και Αλληλεγγύης δεν είναι αρκετές". Ένας πολύ κομψός τρόπος να πεις ότι δεν θα πρέπει πια να περιμένουμε από το Κράτος να μας παρέχει ένα σύστημα κοινωνικής πρόνοιας, αντιθέτως θα πρέπει να ενθαρρύνουμε πρωτοβουλίες όπως του Σκάι και της Εκκλησίας, που μαζεύουν τρόφιμα για τους αστέγους. Αντί να πληρώνουμε φερ' ειπείν ψυχολόγους και λογοθεραπευτές για να ασχολούνται με τα παιδιά που έχουν μαθησιακές δυσκολίες, θα τους ζητήσουμε να επιδείξουν φιλότιμο και αλληλεγγύη και να προσφέρουν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους. Και τι θα τρώνε; Ε, θα τους δίνουμε από τα τρόφιμα που μαζεύει ο Σκάι.

******

Το ζήτημα της παράνομης μετανάστευσης θα επιλυθεί "με την ΕΕ και αλλαγή των συμφωνιών", απλούστατα πράγματα, εκεί θα κωλώσουμε;

******

Συνταγματική Μεταρρύθμιση: Η αναθεώρηση του Συντάγματος, όχι ως άλλοθι, αλλά με στόχο την αλλαγή θεσμικού και πολιτικού υποδείγματος είναι αναγκαία. Χρειαζόμαστε ένα Κοινοβουλευτικό Πολίτευμα με στροφή από το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο σε ένα σύστημα με δημοκρατικά αντίβαρα και λογοδοσία.

Δεν είναι το Σύνταγμα που κατοχυρώνει το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο πάντως, είναι η πολιτική πρακτική της χώρας εδώ και σαράντα χρόνια, είναι οι εκλογικοί νόμοι της ενισχυμένης δυσαναλογικής, είναι η περίφημη ανάγκη για "ισχυρή και σταθερή διακυβέρνηση". Το ισχύον Σύνταγμα μπορεί και να χρειάζεται αναθεώρηση, δεν είναι αυτό το θέμα, ωστόσο μια χαρά τον προβλέπει και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και τη λογοδοσία, με την προϋπόθεση όμως ότι οι βουλευτές δεν θα φέρονται σαν πρόβατα και δεν θα αντιμετωπίζονται σαν πρόβατα. Επί του οποίου δεν είδα ποτέ την Αννούλα να εκφράζει τις αντιρρήσεις της -και δεν είναι ότι έλειψαν οι αφορμές.

******

Μείωση της γραφειοκρατίας, ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Να περάσει ο επόμενος.

******

«Γκιλοτίνα» στην Πολυνομία: Μια ριζοσπαστική πρακτική που μπορούμε και πρέπει να υιοθετήσουμε είναι η λεγόμενη ρυθμιστική γκιλοτίνα, βάσει της οποίας θεσπίζεται μια νομοθετική πράξη που δίνει την εξουσιοδότηση στην κυβέρνηση, μέσα σε ένα με ενάμιση χρόνο να αναθεωρήσει και καταργήσει κάθε παρωχημένη νομοθεσία ή να απλουστεύσει τη νομοθεσία που παραμένει.

Γρήγορα πίσω στα θρανία, Αννούλα μας, βασικές αρχές Συνταγματικού Δικαίου, και ειδικότερα αρχή της διάκρισης των εξουσιών: η κυβέρνηση θα καταργήσει τη νομοθεσία; Όχι το κοινοβούλιο; Έτσι την εννοείς τη στροφή από το πρωθυπουργοκεντρικό μοντέλο; (Επίσης: το "η λεγόμενη" το χρησιμοποιούμε για κάτι που λέγεται ευρύτερα, όχι που το σκεφτήκαμε εμείς ή το ξεσηκώσαμε από τα κορεατικά, π.χ. Εδώ στο Ελλάντα πάντως για ρυθμιστικές γκιλοτίνες δεν θυμάμαι να έχει γίνει λόγος. Για άλλες γκιλοτίνες, πιθανόν).

******

Καταπολέμηση της Φοροδιαφυγής: Χρειαζόμαστε μια ισχυρή οικονομική αστυνομία. Αυτό σημαίνει διάλυση των σημερινών διάσπαρτων υπηρεσιών με παρεμφερείς αρμοδιότητες και καθήκοντα και η ενοποίηση σε ένα σώμα με ανεξάρτητη ηγεσία, με ειδικές εξουσίες που θα λογοδοτεί στην Βουλή.

Πόσο μακριά από την πραγματικότητα πρέπει να είσαι πια για να πιστεύεις ακόμα, εν έτει 2012, ότι το πρόβλημα της φοροδιαφυγής δεν λύνεται διότι απλώς δεν έχουμε φτιάξει τον σωστό ελεγκτικό μηχανισμό, που θα αποτελείται από ελεγκτές ψηλούς, ξανθούς, λεβέντες, γρήγορους, αποτελεσματικούς και πάνω απ' όλα αδιάφθορους; Αν υπάρχει μία ελπίδα μείωσης της φοροδιαφυγής, αυτή εκ των πραγμάτων βασίζεται στη μείωση της μεσολάβησης του ανθρώπινου παράγοντα (=μείωση των ευκαιριών για συνδιαλλαγή και διαφθορά), την αυτοματοποίηση των ελέγχων, την επέκταση των τεκμηρίων διαβίωσης, την καθιέρωση του ουσιαστικού και δίκαιου πόθεν έσχες, το κλείσιμο όλων των παραθυρακίων που επιτρέπουν νομότυπη φοροαποφυγή μέσω off-shore, γιαλαντζί ιδρυμάτων και εταιρειών-σφραγίδων. Η Αννούλα μας όμως το μόνο που σκέφτηκε ήταν μία ακόμα πρόταση για τους επίλεκτους ράμπο της εφορίας.

Παραμάκρυνε το σεντόνι, ώρα να το μαζεύουμε: Θεωρώ τη Διαμαντοπούλου μία από τις πλέον υπερτιμημένες περιπτώσεις πολιτικών που έχουμε. Και για να είμαι ειλικρινής, τη θεωρούσα κι από πριν, κι επομένως δύσκολα θα έλεγα καλό λόγο γι' αυτήν της την παρέμβαση. Δεν νομίζω όμως ότι την αδικώ: συμμετέχει σε μια κυβέρνηση η οποία έχει περιορίσει εξαιρετικά τις πραγματικές δυνατότητες χάραξης πολιτικής, η οποία συνομολογεί συμφωνίες που προβλέπουν ότι η ύψιστη προτεραιότητα της χώρας για τα πολλά επόμενα χρόνια θα είναι η εξυπηρέτηση ενός τεράστιου χρέους. Με αυτό το δεδομένο, γενικόλογες διακηρύξεις αρχών και στόχων, διανθισμένες με ωραίες λεξούλες και φρασούλες, ενίοτε ξεσηκωμένες και από τα αγγλικά (αλλαγή υποδείγματος, επενδυτικό οικοσύστημα, η περίφημη πια ευελιξία και ασφάλεια) δεν βλέπω να μας είναι και πολύ χρήσιμες ετούτη τη στιγμή. Συγκεκριμένες και σαφείς προτάσεις χρειάζονται, θες να ενισχύσεις την ηλεκτρονική διακυβέρνηση για να μειώσεις τη γραφειοκρατία, πολύ ωραία, αυτό όμως χρειάζεται λεφτά: πού θα τα βρεις; Ευχολόγια τύπου "θα επενδύσει ο ιδιωτικός τομέας", "θα λύσουμε το πρόβλημα με την ΕΕ και αλλαγή των συνθηκών" και άλλα τέτοια εύηχα, καλό θα ήταν να τα αφήναμε στην άκρη.

Αλλά βέβαια, από μια έκθεση ιδεών που ξεκινά με τσιτάτο του Γκράμσι και τελειώνει με την κατακλείδα "η ευθύνη είναι πάνω μας", δεν είναι να περιμένεις και πολλά.

.